Bài 13. Tiếng gà trưa

Kiểm tra bài cũ
? Đọc thuộc lòng bài thơ “ Bài ca nhà tranh bị gió thu phá ” - Đỗ Phủ. Nêu ý nghĩa của bài thơ này ?
Tiết 53:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -

I/-Tìm hiểu chung
Tác giả:
Nguyễn Thị Xuân Quỳnh ( 1942 – 1988 ), quê ở làng La Khê, tỉnh Hà Tây.
Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ ca hiện đại Việt Nam
Đề tài : viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày.
Văn bản:
Được viết trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ.
In lần đầu trong tập thơ “ Hoa dọc chiến hào “











Tiết 53:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -

I/-Tìm hiểu chung
1 .Tác giả
2 .Văn bản
3 .Giải thích từ khó:

Cách đọc:
Giong tình cảm như lời tâm sự.
Chú ý ngắt nhịp 3/2, 2/3, 1/2/2.
Nhấn mạnh điệp ngữ : Tiếng gà trưa.
? Em hiểu từ “ lang mặt’’ như thế nào
Lang mặt : da mặt có những đốm trắng loang lổ do bệnh lang ben ( bệnh ngoài da , do một thứ nấm gây ra ). Trong dân gian xưa lưu truyền quan niệm cho rằng nhìn gà đẻ sẽ bị lang mặt.
? Giải nghĩa từ “ sương muối ”
Sương muối : sương đông thành những hạt băng trắng xóa phủ trên mặt đất và cây cỏ, trông như muối, chỉ xuất hiện khi thời tiết rất lạnh, có hại đối với cây cối và loài vật.
? “ Chéo go “ và “ trúc bâu” chỉ những loại vải như thế nào
Chéo go : vải dày, trên mặt vải có những đường dệt chéo song song với nhau theo bề ngang khổ vải.
Trúc bâu : vải trắng dày dệt bằng sợi bông thông thường.
Tiết 53:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -
? Em có nhận xét gì về hình thức của các câu thơ .
Các câu thơ 5 tiếng xen kẽ các câu thơ 3 tiếng.
Vần được gieo ở cuối câu nhưng không cố định và rất ít vần.
? Vậy theo em, bài thơ này được viết theo thể thơ gì .
I/-Tìm hiểu chung
4 Thể loại :
Thể thơ ngũ ngôn.
Thể thơ ngũ ngôn : có 2 loại

Ngũ ngôn tứ tuyệt
Bắt nguồn từ thơ Trung Quốc

Hạn định về số câu, số chữ trong bài.
4 câu / bài.
5 tiếng / câu.
Ngũ ngôn
Bắt nguồn từ thể hát dặm Nghệ Tĩnh và vè dân gian.

Không hạn định về số câu, số chữ
Tiết 53:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -
5. Phương thức biểu đạt :
Tự sự + miêu tả + biểu cảm.
6 Bố cục :
Chia làm 4 đoạn
BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN
Văn bản chia làm 4 đoạn
Đoạn 1: Khổ 1 : Âm vang tiếng gà trưa trong nỗi niềm anh lính trẻ.
Đoạn 2: Khổ 2: Kỉ niệm về con gà mái mơ, con gà mái vàng.
Đoạn 3 : Khổ 3,4, 5, 6: Kỉ niệm về bà.
Đoạn 4 : Khổ 7, 8 : mơ ước tuổi thơ và mơ ước hiện tại của người chiến sĩ trẻ.
Tiết 53:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -
I/-Tìm hiểu chung

II/-Đọc – Tìm hiểu văn bản
Tiếng gà trên đường hành quân.
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ :
“ Cục… cục tác cục ta ”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiết 53:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -
I/- Tìm hiểu chung
II/-Đọc – Tìm hiểu văn bản
Tiếng gà trên đường hành quân.

? Tiếng gà trưa vọng vào tâm trí tác giả trong thời điểm và hoàn cảnh nào.
Thời điểm : buổi trưa , bên xóm nhỏ.
Hoàn cảnh : trên đường hành quân.
? Cụm từ “ trên đường hành quân xa ‘ gợi cho em hiểu như thế nào
Gợi một cuộc hành quân xa xôi, vất vả, nhiều gian nan , khó khăn.
? Tại sao trong vô vàn âm thanh của làng quê, tâm trí nhà thơ lại bị ám ảnh bởi tiếng gà trưa.
Tiếng gà là âm thanh gần gũi, quen thuộc của làng quê, dự báo điều tốt lành.
Tiếng gà trưa là tiếng gà nhảy ổ để có những quả trứng hồng – là niềm vui cho người nông dân cần cù, chịu khó.
Tiết 53:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -
Tìm hiểu chung
Đọc – Tìm hiểu văn bản
Tiếng gà trên đường hành quân.
Nghệ thuật:
+ Điệp từ “ nghe ”
+ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
→ Tiếng gà trưa – biểu tượng của làng quê đã̃ gắn bó thân thiết, khơi gợi biết bao cảm xúc chân thành tươi vui trong tâm trí nhà thơ.
→ Tình làng quê thắm thiết, sâu nặng.

? Trên đường hành quân xa, tiếng gà trưa đã gợi cảm giác gì trong lòng người ra trận.
- Nghe → xao động nắng trưa
→ bàn chân đỡ mỏi
→ gọi về tuổi thơ

? Tại sao âm thanh tiếng gà trưa lại có thể gợi cảm giac đó cho con người.
Vì: + Buổi trưa yên tĩnh, tiếng gà khua động không gian.
+ Tiếng gà làm xao động, làm dịu bớt cái nắng trưa gay gắt, xua tan những mệt mỏi trên chặng đường hành quân dài của người chiến sĩ.
+ Đánh thức những kỉ niệm xa xưa, đưa người chiến sĩ sống lại những năm tháng hồn nhiên, tươi đẹp nhất của đời người.
? Qua đó thể hiện tình cảm gì của tác giả đối với quê hương


Qua các khổ thơ ở phần 2, em hiểu được gì về tình cảm bà dành cho cháu và của cháu đối với bà. Nêu cảm nhận của em về tình bà cháu?




0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Tình cảm của bà: Chắt chiu, dành dụm, chăm lo cho cháu hiểu tâm lí trẻ thơ của cháu. Bà dành trọn vẹn tình yêu thương cho cháu.
Tình cảm của cháu: Yêu thương, kính trọng, biết ơn bà và hình ảnh bà in đậm trong lòng cháu.
Tình bà cháu: Sâu nặng, bền chặt, thắm thiết.

Tiết 53:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -
Tìm hiểu chung

Đọc – Tìm hiểu văn bản

Tiếng gà trên đường hành quân.
Kỉ niệm về những con gà mái mơ, mái vàng


Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gµ mái vàng
Lông óng như màu nắng.
Tiết 53:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -
Tìm hiểu chung
Đọc – Tìm hiểu văn bản
Tiếng gà trên đường hành quân
Kỉ niệm về những con gà mái mơ, mái vàng
Điệp từ “ này ”
Dùng nhiều tính từ chỉ maù sắc : hồng, vàng, trắng.
So sánh
Cứ một câu kể là một câu tả.
→ Hình ảnh thân thương về đàn gà và ổ trứng hồng gợi vẻ đẹp tươi sáng, đầm ấm, bình dị của làng quê.


? Em hãy phát hiện các biện pháp nghệ thuật được sử dụng
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng.
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng.
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng.
Hướng dẫn về nhà

- Học thuộc 2 khổ thơ đầu và nêu cảm nhận của em về 2 khổ thơ đó.
- Tìm hiểu tiếp phần còn lại của bài thơ
Tiết học kết thúc
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh