Bài 13. Tiếng gà trưa

KIỂM TRA BÀI
Thành ngữ là gì ? Cách hiểu nghĩa của thành ngữ?
Giải nghĩa thành ngữ sau: "Kết cỏ ngậm vành".


Tìm thành ng? trong câu sau và nêu chức năng ngữ pháp thành ngữ đó.
Lời khuyên của tôi chỉ là đàn gãy tai trâu cho nó thôi.
? Lòng biết ơn sâu sắc
? đàn gãy tai trâu (sự phí công, vô nghĩa): Làm phụ ngữ của động từ "là"
VD1a: Con bò đang gặm cỏ. Con bò chợt ngẩng đầu lên. Con bò rống ò ò.


VD1b: Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ,
Nhớ ai, ai nhớ, bây giờ nhớ ai ? (Ca dao)
Gây cảm giác nặng nề, trùng lắp, rườm rà.
Do lặp ngữ Con bò đến 3 lần.
? Lỗi lặp
?Gợi cảm xúc, c?m th?y hay,thích, thú vị.
Nhờ điệp ngữ nhớ ai đem lại.
? Phép lặp
? ĐIỆP NGỮ
Cảm xúc của em như thế nào khi đọc các ví dụ sau?
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ :
“ Cục … cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng mưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ…
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
( Xuân Quỳnh)
TIẾNG GÀ TRƯA
Nhấn mạnh cảm giác khi nghe tiếng gà trưa.
Nhấn mạnh mục đích chiến đấu của người chiến sĩ.
Phép điệp ngữ

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ :
“ Cục … cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng mưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ…
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
( Xuân Quỳnh)
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Phút giây thiêng Anh gọi Bác ba lần.
(Tố Hữu)

Sự lặp lại câu "Hồ Chí Minh muôn năm!", thể hiện nỗi xúc động mạnh của anh Trỗi trước họng súng của kẻ thù.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
(Hồ Chí Minh)
Sự lặp lại cụm từ "chưa ngủ"nhấn mạnh, tạo bản lề khép mở ra hai thế giới tâm trạng Hồ Chí Minh, thể hiện sự hoà hợp giữa nhà thơ và người chiến sĩ
Cho thêm ví dụ
a: Từ “nghe” lặp lại 3 lần → Điệp ngữ ( một từ - điệp từ).
- Từ “vì” lặp lại 4 lần → Điệp ngữ ( một từ - điệp từ).
b: Cụm từ “chưa ngủ” lặp lại 2 lần→ Điệp ngữ( 1 cụm từ - điệp ngữ).
c: Câu “ Hồ Chí Minh muôn năm!” lặp lại 3 lần→ Điệp ngữ (điệp câu).
+ Tác dụng: làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh.
Bài 3. a/153
Theo em, đoạn văn sau đây, việc lặp lại một số từ có tác dụng biểu cảm hay không ?vì sao?
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng cả hoa lay ơn nữa. Ngày phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị .
Lỗi lặp từ, lặp ý ?
dài dòng, vụng về, không có tác dụng
THẢO LUẬN NHÓM
Bài 3. b
H�y s?a l?i do?n van tr�n cho t?t hon:
Mảnh vườn ở phía sau nhà em được trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc, thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng và cả hoa lay ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em ra sau vườn nhà hái hoa tặng mẹ và chị .
Cách 1
Cách 2
Phía sau nhà em có mảnh vườn, trồng nhiều hoa: hoa cúc, hoa thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng và cả hoa lay ơn nữa.
Ngày Phụ nữ quốc tế em hái hoa để tặng mẹ và chị em.
Sửa lại
a) Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
b) Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
c) Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai ?
? Điệp ngữ
cách quãng
? Điệp ngữ nối tiếp
? Điệp ngữ
chuyển tiếp
(vòng)
So sánh các dạng điệp ngữ trong từng đoạn thơ:
Xác định điệp ngữ và dạng điệp ngữ trong bài thơ vui của cụ Nguyễn Khuyến:
Những lúc say sưa cũng muốn chừa,
Muốn chừa nhưng tính lại hay ưa,
Hay ưa nên nỗi không chừa được
Chừa được nhưng mà cũng chẳng chừa ... !
?Dạng điệp ngữ chuyển tiếp (vòng)
? Làm nổi bật nụ cười hóm hỉnh, tự trào về tính hay rượu.
Bài tập nhanh
2/153. Tìm điệp ngữ và nêu dạng điệp ngữ:

? Xa nhau: Điệp ngữ cách quãng
Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp phải xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
? Một giấc mơ: Điệp ngữ chuyển tiếp
1. Tìm điệp ngữ và nêu tác dụng:

b) Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng, đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
? Khẳng định dân tộc ta anh hùng, ý chí quyết tâmchống thực dân pháp,nhất định giành được độc lập, tự do.
?Trông : Khắc sâu nỗi lo toan, vất vả cùng niềm hạnh phúc của người nông dân tự chủ.
a) Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!
? Di c?y : Nh?n m?nh c�ng l� m?t cơng vi?c nhung cĩ s? kh�c nhau gi?a hai ngu?i.
Khẳng định và giành độc lập cña d©n téc ViÖt Nam.
Bài 4: Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng điệp ngữ.

Gợi ý:
Nhân ngày nhà giáo Việt Nam, chúng em xin gửi tới các thầy cô giáo một lời chúc sức khỏe, một lời chúc thành đạt. Chúng em xin hứa: Sẽ học tập tốt, ngoan ngoãn, xứng đáng là học sinh ngoan của thầy cô.
Điệp ngữ
Khái niệm
Là dùng biện pháp lặp lại từ ngữ,
hoặc cả câu,hoặc đoạn
Khái niệm
DẶN DÒ:
1. Xem lại bài tập 4.
2. Học Ghi nhớ 1 và 2/152/Sgk.
3. Chuẩn bị: LUYỆN NÓI: PHÁT BIỂU CẢM NGHĨ VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC.