Bài 13. Tiếng gà trưa

- Nội dung tác phẩm có mấy câu thơ ba chữ “Tiếng gà trưa”?
Sau mỗi lần xuất hiện, hình ảnh nào gợi ra?
Cho biết tác dụng của việc lặp lại câu thơ ấy?
THẢO LUẬN
Có bốn câu “Tiếng gà trưa” trong bài thơ. Sau mỗi lần xuất hiện hình ảnh và kỷ niệm hiện ra:
- Hình ảnh con gà và ổ trứng
- Kỷ niệm cháu bị bà mắng
- Hình ảnh người bà chắt chiu, dành dụm thương yêu cháu và niềm vui của cháu khi được quần áo mới
- Sắc trứng trong giấc mơ.
ĐÁP ÁN
Tác dụng của câ u thơ “Tiếng gà trưa”(ở đầu mỗi đoạn):

- Kết nối các đoạn thơ
- Điểm nhịp cho từng cảm xúc .
TIẾT:54 TIẾNG GÀ TRƯA

XUÂN QUỲNH
TÌM HIỂU CHUNG
Tác giả - tác phẩm
Đọc – giải nghĩa từ khó
Bố cục
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm
xúc
2. Tiếng gà trưa với kỉ niệm ấu thơ
và tình bà cháu
a, Hình ảnh những con gà mái và ổ trứng hồng:
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gµ mái vàng
Lông óng như màu nắng.
Tiết 54 - Văn bản: TiÕng gµ tr­a (tiÕp )
(Xu©n Quúnh)
Tiếng gà trưa
ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng
a. Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng.
- Kể xen tả.
-> Tạo bức tranh nhiều màu sắc hài hòa, tươi sáng.
2. Tiếng gà trưa v?i kỉ niệm thơ ấu v� tỡnh b� chỏu
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết

=> Vẻ đẹp tươi sáng, đầm ấm, hiền hoà, bình dị cuả làng quê.
- Điệp ngữ : này
- Đảo ngữ : hoa đốm trắng khắp mình.
- So sánh : óng như màu nắng.
- Tính từ chỉ màu sắc: hồng, đốm trắng, vàng, óng.
Tiết 54 - Văn bản: TiÕng gµ tr­a (tiÕp )
(Xu©n Quúnh)
a. Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng.
2. Tiếng gà trưa gợi v?i kỉ niệm tu?i thơ v� tỡnh b� chỏu
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
b. Hình ảnh người bà.
- Lời mắng yêu: gà đẻ nhìn - lang mặt
- Điệp ngữ, đảo ngữ, so sánh, tính từ, kể xen tả.
=> Vẻ đẹp tươi sáng đầm ấm, hiền hoà, bình dị cuả làng quê.
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
-> Thể hiện sự quan tâm, tình yêu của bà dành cho cháu.
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết

Tiết 54 - Văn bản: TiÕng gµ tr­a (TiÕp)
(Xu©n Quúnh)
a. Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng.
2. Tiếng gà trưa gợi v?i kỉ niệm tu?i thơ v� tỡnh b� chỏu.
Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
_______
=> Chịu thương, chịu khó, tiết kiệm.
- Điệp ngữ, đảo ngữ, so sánh, tính từ, kể xen tả.
=> Vẻ hoà, bình đẹp tươi sáng đầm ấm, hiền dị cuả làng quê.
b.Hình ảnh người bà.
- Lời mắng yêu, thể hiện tình yêu của bà dành cho cháu.
___
___
- Khum, dành -> động từ,
- Chắt chiu -> từ láy
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết

Tiết 54 - Văn bản: TiÕng gµ tr­a (tiÕp)
(Xu©n Quúnh)
a. Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng.
2. Tiếng gà trưa v?i kỉ niệm tu?i thơ v� tỡnh b� chỏu
- Chịu thương, chịu khó, tiết kiệm.
b. Hình ảnh người bà.
- Lời mắng yêu thể hiện tình yêu của bà dành cho cháu.
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
- Hàng năm hàng năm -> Điệp ngữ
- Lo, mong -> động từ
=> thể hiện tình yêu thương thầm lặng, giản dị của bà.
a. Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng.
2. Tiếng gà trưa v?i kỉ niệm tu?i thơ v� tỡnh b� chỏu.
b. Hình ảnh người bà.
- Chịu thương, chịu khó, tiết kiệm.
Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.
-> niềm vui khôn xiết, lòng biết ơn của cháu với bà.
- Điệp ngữ, động từ, thể hiện tình yêu thương thầm lặng, giản dị của bà.
- Lời mắng yêu thể hiện tình yêu của bà dành cho cháu.
- Ôi -> Biểu cảm trực tiếp
Tiết 54 - Văn bản: TiÕng gµ tr­a (tiÕp)
(Xu©n Quúnh)
- Sột soạt -> từ láy
- Bà: yêu thương, lo lắng, hiểu tâm lí trẻ thơ của cháu.
Cháu: kính trọng, biết ơn bà, nhớ mãi về bà, hình ảnh bà in đậm trong lòng cháu.
- Tình bà cháu: sâu nặng, tha thiết.
=> Tình bà cháu: sâu nặng, tha thiết.
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết

Tiết 54 - Văn bản: TiÕng gµ tr­a ( tiÕp)
(Xu©n Quúnh)
a. Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng.
2.. Tiếng gà trưa gợi v?i kỉ niệm tu?i tho v� tỡnh b� chỏu.
b. Hình ảnh người bà.
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng.
3. Những suy tư từ tiếng gà trưa
+ Đó là hình ảnh của cuộc sống bình yên , no ấm.
+ Thức dậy bao tình cảm bà cháu, gia đình.
+ Đó là âm thanh bình dị của làng quê.
- Giấc ngủ hồng -> ẩn dụ
=> giấc mơ tới những điều tốt lành, vui vẻ .
a. Về hạnh phúc
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết

Tiết 54 - Văn bản: TiÕng gµ tr­a ( tiÕp)
(Xu©n Quúnh)
a. Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng.
2. Tiếng gà trưa v?i kỉ niệm tu?i thơ v� tỡnh b� chỏu
b. Hình ảnh người bà.
3. Những suy tư t? tiếng gà trưa
- ẩn dụ
-> giấc mơ tới những điều tốt lành, vui vẻ .
a. Về hạnh phúc
I. Tìm biểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết

b. Về cuộc chiến đấu


Chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ
Tổ quốc
xóm làng
bà
tiếng gà cục tác
æ trứng hồng tuổi thơ
*Mục đích chiến đấu
Vì tổ quốc
Vì xóm làng
Vì bà
Vì ổ trứng hồng tuổi thơ.
-> Điệp từ “vì” -> Khẳng định mục đích chiến đấu vừa cao cả vừa bình dị.
=> Tình yêu đất nước bắt nguồn từ những điều bình dị nhất.
Tiết 54 - Văn bản: TiÕng gµ tr­a ( tiÕp)
(Xu©n Quúnh)
a. Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng.
2. Tiếng gà trưa v?i kỉ niệm tu?i thơ v� tỡnh b� chỏu.
b. Hình ảnh người bà.
3.. Những suy tư t? tiếng gà trưa
- ẩn dụ
-> giấc mơ tới những điều tốt lành, vui vẻ.
* Về hạnh phúc
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
* Về cuộc chiến đấu
- Điệp ngữ -> khẳng định mục đích cuộc chiến đấu cao cả nhưng cũng rất bình dị.
- Tiếng gà trưa đã gọi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương đất nước.
- Vẻ đẹp tươi sáng đầm ấm, hiền hoà, bình dị cuả làng quê.
- Tình bà cháu: sâu nặng, tha thiết.
III. Tổng kết
a. Nghệ thuật :
- Thể thơ 5 tiếng
- Biểu cảm qua tự sự, miêu tả.
- Điệp ngữ , đảo ngữ , so sánh, tính từ , động từ...
- Hiện tại, quá khứ, hiện tại .
b. Nội dung.
Ghi nhớ: SGK
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
13
1
2
Câu 1: Bài thơ “Tiếng gà trưa” được làm theo thể thơ này.
Câu 2: Đây là điệp ngữ được sử dụng trong khổ cuối bài thơ “Tiếng gà trưa”
3
4
5
7
8
9
13
10
11
12
6
12
Câu 3: Tên tác giả bài thơ “Tiếng gà trưa”
Câu 4: Quê hương của nữ sĩ Xuân Quỳnh?
Câu 5: Bài thơ “Tiếng gà trưa” in lần đầu trong tập thơ này.
Câu 6: Đây là dấu kết thúc câu thơ: “Rồi sau này lang mặt!” trong bài “Tiếng gà trưa”.
Câu 7: Đây là số khổ trong bài “Tiếng gà trưa”
Câu 8: Bài thơ “Tiếng gà trưa” được chia làm mấy phần?
Câu 9: Âm thanh vang suốt bài thơ “Tiếng gà trưa” là gì?
Câu 10: Đây là cụm từ mô phỏng tiếng gà xuất hiện trong khổ 1 bài thơ “Tiếng gà trưa”
Câu 11: Người chiến sĩ trong bài “Tiếng gà trưa” nghe thấy tiếng gà khi đang làm gì?
Câu 12: Đây là động từ gồm 2 tiếng chỉ sự tác động của tiếng gà đến tâm hồn người chiến sĩ trong bài “Tiếng gà trưa”
Câu 13: Từ chỉ giai đoạn còn nhỏ của con người.
Bản đồ tư duy
Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc lòng bài thơ
- Làm bài tập 2 trang 151 SGK
- Viết một đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của em sau khi học xong bài thơ.
- Soạn bài: Một thứ quà của lúa non: Cốm