Bài 13. Tiếng gà trưa

Tiết 53,54

Tiếng
gà
trưa
( 2 tiết )
Nhà thơ Xuân Quỳnh cùng bà nội
I.Tìm hiểu chung :
1.Tác giả và tác phẩm :
a.Tác giả :
Tên thật là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942 - 1988)
Quê ở La Khuê ven thị xã Hà Đông tỉnh Hà Tây, nay thuộc Thủ đô Hà Nội, mồ côi mẹ sống với bà từ nhỏ.
Là một trong những nhà thơ nổi tiếng nước ta thời kháng chiến chống Mỹ.
- Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942-1988), quê: Làng La Khê, ven thị xã Hà Đông , tỉnh Hà Tây.
- Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt Nam
- Thơ bà thường viết về những điều bình dị gần gũi với cuộc sống đời thường.
I. Đọc - hiểu chú thích
1. Tác giả:
Xuân Quỳnh
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)









Nhà viết kịch Lưu Quang Vũ và nhà thơ Xuân Quỳnh
- Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942-1988 )
- Là nhà thơ nữ xuất sắc trong
nền thơ ca hiện đại Việt Nam
- Thơ bà gần gũi, thường viết về những điều bình dị; một hồn thơ trẻ trung, sôi nổi chân thành, tha thiết.
1. Tác giả:
Xuân Quỳnh
* Tác phẩm chính: Tơ tằm - chồi biếc, Hoa dọc chiến hào, Gió Lào cát trắng, Lời ru trên mặt đất, Sân ga chiều em đi.
- Các tác phấm viết cho thiếu nhi: Bầu trời trong quả trứng, Chú gấu trong vòng đu quay, Mùa xuân trên cánh đồng, Vẫn có ông trăng khác.
I.Tìm hiểu chung :
1.Tác giả và tác phẩm :
a.Tác giả :
Bài thơ được viết trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Mĩ.
In trong tập thơ "Hoa dọc chiến hào"(1968) của Xuân Quỳnh.
b.Tác phẩm :
1.Tác giả và tác phẩm :
a.Tác giả :
b.Tác phẩm :
2.Đọc, tìm hiểu chú thích và bố cục :
I.Tìm hiểu chung :
1
2
3
4
Tên loại áo vải trắng
dày dệt bằng sợi bông ?
Hiện tượng da mặt có
những đám loang lổ ?
Loại quần vải dày trên
vải có đường dệt chéo ?
Sương đông thành những
hạt băng trắng xoá ?
áo trúc bâu
lang mặt
quần chéo go
sương muối
Trò chơi đố bạn !
Thể thơ ngũ ngôn : có 2 loại

Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt
Có nguồn gốc từ thơ Trung Quốc

Hạn định về số câu, số chữ trong bài.
4 câu / bài.
5 tiếng / câu.
Thể thơ ngũ ngôn
Có nguồn gốc từ Việt Nam,bắt nguồn từ thể hát dặm Nghệ Tĩnh và vè dân gian.
Không hạn định về số câu, số chữ
1.Tác giả và tác phẩm :
a.Tác giả :
b.Tác phẩm :
2.Đọc, tìm hiểu chú thích và bố cục :
I.Tìm hiểu chung :
"Từ đầu ... tuổi thơ": Tiếng gà trưa trên đường hành quân.
"Tiếp theo... nghe sột soạt": Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ niệm tuổi thơ.
"Đoạn còn lại": Tiếng gà trưa gợi lên những suy tư.
1.Tác giả và tác phẩm:
a.Tác giả:
b.Tác phẩm:
2.Đọc, tìm hiểu chú thích và bố cục:
I.Tìm hiểu chung:
II.Tìm hiểu bài thơ:
Tiếng gà trưa trên đường hành quân :


1. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: ( khổ thơ đầu)


Tiết 53,54: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
+ Thời gian: buổi trưa
+ Không gian:
Trên đường hành quân xa,
bên xóm nhỏ
- Hoàn cảnh:
-> Vắng , thanh bình, yên ả.



1. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: ( khổ thơ đầu)
- Hoàn cảnh: trưa vắng , thanh bình, yên ả.



Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
=> T¹o sù mÒm m¹i cho lêi th¬, ©m h­ëng ng©n vang lay ®éng lßng ng­êi.
- Cảm giác:
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Điệp từ nghe



1. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: ( khổ thơ đầu)


Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Thảo luận:
Chỉ rõ thứ tự chuyển đổi cảm giác
trong ba câu thơ
* Hoàn cảnh: Trưa vắng , thanh bình, yên ả.

* Cảm giác: lay động lòng người.
ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
Nghe
tiếng gà (thính giác)
xao động nắng trưa ( thị giác)
gọi về tuổi thơ (tâm hồn)
bàn chân đỡ mỏi ( xúc giác)
Nghe xao ®éng n¾ng tr­a
Nghe bµn ch©n ®ì mái
Nghe gäi vÒ tuæi th¬

* Cảm giác bồi hồi, xốn xang, xua tan bao vất vả mệt nhọc,
đánh thức tuổi thơ, xôn xao hoài niệm.
1. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: ( khổ thơ đầu)
* Hoàn cảnh: trưa vắng , yên tĩnh
* Cảm giác: lay động lòng người - bồi hồi, xốn xang, xua tan bao vất vả mệt nhọc, đánh thức tuổi thơ.


Tiết 53,54: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
=> Tiếng gà - âm thanh của sự bình yên - quen thuộc, gắn bó thiết tha với con người.
Tình cảm nào được tiếng gà trưa thức dậy qua đoạn thơ chúng ta vừa tìm hiểu?
A. Tình yêu làng xóm quê hương.
B. Tình bà cháu.
C. Tình yêu những chú gà mái mơ.
Bài tập trắc nghiệm
1. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: ( khổ thơ đầu)
* Hoàn cảnh: trưa vắng , yên tĩnh
* Cảm xúc: lay động lòng ngừơi - bồi hồi, xốn xang, xao xuyến, đánh thức tuổi thơ.
Tiếng gà - âm thanh của sự bình yên - quen thuộc, gắn bó thiết tha với con người.

Tiết 53,54: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Chỉ một âm thanh tiếng gà bình dị thế mà gợi trong
lòng người bao xúc cảm trào dâng.
Qua đó, em nhận xét gì về tâm hồn của nhà thơ?
=> Nhà thơ có tình yêu làng quê thắm thiết sâu nặng;
tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, thiết tha yêu cuộc đời.

2. Âm thanh tiếng gà trưa gọi về những kỉ niệm tuổi thơ:


Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
- Hình ảnh:
ổ rơm hồng những trứng


-> rất quý, đẹp đẽ, thân thuộc, thơ mộng.


a. Kỉ niệm về ổ trứng, đàn gà: (Khổ 2)

1. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: lay động lòng người - bồi hồi, xốn xang, xao xuyến, đánh thức tuổi thơ.

2. Âm thanh tiếng gà trưa gọi về những kỉ niệm tuổi thơ:
a. Kỉ niệm về ổ trứng, đàn gà: (Khổ 2)
- Hình ảnh: ổ rơm hồng những trứng
-> đẹp đẽ, thân thuộc.






Tính từ gợi tả
Phép liệt kê,
So sánh
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Hình ảnh đàn gà:
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Đông đúc, sống động, đẹp như tranh.

=> Niềm vui bình dị, sự tần tảo, chi chút của người nuôi gà.

1. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc:
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ
- Cục.cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưa
ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm, hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt
*
* *
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ

( Xuân Quỳnh )
Tiếng gà trưa
BTVN:
- Tập viết đoạn văn PBCN của em về khổ thơ đầu.
- Về nhà các em học thuộc lòng bài thơ.
- Soạn tiếp bài


Kính chúc các thày cô mạnh khoẻ, hạnh phúc !
Chúc các em học giỏi !