Bài 13. Tiếng gà trưa

Kính chào cô và các bạn
7
8
Lớp
Ngöôøi thực hiện: Nguyeãn Khaùnh Linh
Moân ngöõ vaên 7
Kiểm tra bài cị
Kiểm tra bài cũ: Chọn đáp án đúng (A, B, C, D) cho
mỗi câu hỏi sau
1.Thể thơ của bài "Cảnh khuya" và "Rằm tháng giêng" (phiên âm chữ Hán) giống bài thơ nào sau đây?


A.Bài ca Côn Sơn B. Tĩnh dạ tứ

C.Sôngnúi nước Nam
D. Qua đèo Ngang
Kiểm tra bài cũ: Chọn đáp án đúng (A, B, C, D) cho mỗi câu hỏi sau
2. Hai bài thơ "Cảnh khuya" và "Rằm tháng giêng" miêu tả cảnh thiên nhiên ở đâu?

A. Thủ đô Hà Nội B. Tây Bắc

C. Việt Bắc
D. Nghệ An
Kiểm tra bài cũ: Chọn đáp án đúng (A, B, C, D) cho
mỗi câu hỏi sau
3.Nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của hai bài thơ trên là:
Cảnh vật vừa có màu sắc cổ điển vừa toát lên sức sống của thời đại.
Tâm hồn thi sĩ kết hợp thật đẹp với phẩm chất chiến sĩ trong con người Hồ Chí Minh
C. Sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật có giá trị biểu cảm
D. Gồm cả 3 ý A, B, C.





BÀ�I 13 ,TI?T 40
Văn bản:Tiếng gà trưa
(Xuân Quỳnh)
Xuân Quỳnh có gương mặt hết sức trẻ trung, đôn hậu. Chị sớm mồ côi mẹ, cha thường đi vắng xa nhà nên suốt những năm tháng tuổi thơ chị sống bên người bà của mình.
Xuân Quỳnh từng là diễn viên múa, là biên tập viên của báo Văn Nghệ, Nhà xuất bản Tác phẩm mới.
Xuân Quỳnh được chú ý bởi một hồn thơ trẻ trung, sôi nổi thiết tha mạnh bạo giàu nữ tính. Năm 1963 Xuân Quỳnh xuất hiện lần đầu tiên với tập thơ Chồi biếc và sau đó trở thành cây bút nữ nổi tiếng. Các tập thơ chũ đã in: Hoa dọc chiến hào, Gió lào cát trắng, Tự hát, Sân ga chiều em đi .
Xuân Quỳnh cùng với chồng của mình là nhà viết kịch Lưu Quang Vũ qua đời trong một tai nạn giao thông thảm khốc năm 1988.
Nguyễn Thị xuân quỳnh
(1942 - 1988)









Nhà viết kịch Lưu Quang Vũ và nhà thơ Xuân Quỳnh


Tiếng
gà
trưa
Nhà thơ Xuân Quỳnh cùng bà nội

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Cục.cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưa
ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng




Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.

Tiếng gà trưa
mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng


Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi,cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.



Tác giả: Xuân Quỳnh



Tiếng gà trưa

Câu hỏi: Xuyên suốt bài thơ là hình
ảnh hay âm thanh nào sau đây?
A. Tiếng gà trưa
B. Người bà
C. Người chiến sĩ
D. Quả trứng hồng
Tiết 40: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
A


H: Qua phần chú thích * SGK
hãy nêu những hiểu biết của mình về nhà thơ Xuân Quỳnh?
1. Tác giả:
- Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942-1988 ), quê ở làng La Khê, ven thị xã Hà Đông , tỉnh Hà Tây.
- Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ ca hiện đại Việt Nam.

-Là hội viên hội nhà văn Việt Nam.

-Xuất thân trong một gia đình công chức, mồ côi mẹ từ nhỏ, sống với
bà nội .

-Tháng 2-1955 được tuyển vào
đoàn văn công TW làm diễn viên múa.
-1962-1964 : Học trường viết văn .

-Năm 1978 biên tập NXB Tác phẩm mới.
I.Tìm hiểu chung:
 1.Tác giả:
- Xuaân Quyønh
- Quê: La Khê, ven thị xã Hà Đông, Hà Tây
- Là nhà thơ nữ xuất sắc trong làng thơ hiện đại VN
- Thơ bà thường viết về những tình cảm bình dị trong cuộc sống với những rung cảm, khát vọng thiết tha, đằm thắm và chân thành


? 2. T�c ph�m:
H: Bài thơ "Tiếng gà trưa" được
ra đời trong hoàn cảnh nào?
-Bài thơ được viết trong thời kì
đầu của cuộc kháng chiến chống Mĩ.
H: Bài thơ được in lần đầu trong tập thơ nào?
-In trong tập thơ " Hoa dọc chiến
hào"(1968) của Xuân Quỳnh


Bài thơ là mạch nguồn cảm xúc từ những điều bình dị, những kỉ niệm thân thương của chính tác giả bên người bà dấu yêu.
? 2.T�c ph?m:

Bài thơ được viết trong thời kỳ đầu cuộc chiến chống Mỹ
In lần đầu trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào” của Xuân Quỳnh năm 1968
Bài thơ được viết dựa trên thể thơ 5 chữ
* Tác phẩm chính: Tơ tằm - chồi biếc, Hoa dọc chiến hào, Gió Lào cát trắng, Lời ru trên mặt đất, Sân ga chiều em đi.

- Các tác phấm viết cho thiếu nhi: Bầu trời trong quả trứng, Chú gấu trong vòng đu quay, Mùa xuân trên cánh đồng, Vẫn có ông trăng khác.
Xuân Quỳnh
Tiết 40: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)


Gieo vần
Gieo vần cách:
ở câu 1 và 4

Gieo vần liền:
ở câu 2 và 3
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ
“Cục...cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiết 40: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Tiếng gà trưa
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng nhà ai nhảy ổ :
“Cục ... cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)

Tiết 40: TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -
I/- Tìm hiểu chung
II/-Đọc – Tìm hiểu văn bản
Tiếng gà trên đường hành quân.
? Tiếng gà trưa vọng vào tâm trí tác giả trong thời điểm và hoàn cảnh nào.
Thời điểm : buổi trưa , bên xóm nhỏ.
Hoàn cảnh : trên đường hành quân.
? Cụm từ “ trên đường hành quân xa ‘ gợi cho em hiểu như thế nào
Gợi một cuộc hành quân xa xôi, vất vả, nhiều gian nan , khó khăn.
? Tại sao trong vô vàn âm thanh của làng quê, tâm trí nhà thơ lại bị ám ảnh bởi tiếng gà trưa.
Tiếng gà là âm thanh gần gũi, quen thuộc của làng quê, dự báo điều tốt lành.
Tiếng gà trưa là tiếng gà nhảy ổ để có những quả trứng hồng – là niềm vui cho người nông dân cần cù, chịu khó.

Tại sao âm thanh tiếng gà
trưa lại có thể gợi những cảm
giác đó của con người?
THảO LUậN NHóM
Đáp án
Buổi trưa ở làng quê là thời điểm rất yên tĩnh, do
đó tiếng gà có thể khua động cả không gian.
Tiếng gà quê đem lại niềm vui cho con người, có thể giúp con người vơi đi nỗi vất vả.
Tiếng gà gợi về những kỉ niệm tốt lành thuở ấu thơ : những quả trứng hồng, bộ quần áo mới và tình bà cháu thân thương...
? Tiếng gà trưa còn gợi cả suy tư của con người. Đó là những suy tư nào?
Về hạnh phúc, về mục đích của cuộc chiến đấu

? Vì sao tiếng gà trưa lại mang bao nhiêu hạnh phúc?
Gợi cuộc sống bình yên, no ấm
Thức dậy tình cảm bà cháu, gia đình, quê hương
Âm thanh bình dị của làng quê


II. Đọc- Tìm hiểu chung:

1)Tieỏng gaứ treõn ủửụứng haứnh quaõn.


























-Tiếng gà
Nghe
Xao ñoäng naéng tröa
Baøn chaân ñôõ moûi
Goïi veà tuoåi thô
?


Nghệ thuật:ẹieọp ngửừ,hỡnh thaựi chuyeồn ủoồi caỷm giaực.
Nội dung: Tieỏng gaứ xao ủoọng khoõng gian vaứ taõm ho�n ngửụứi chaựu


?

? Tiếng gà vọng vào tâm trí tác giả trong thời điểm cụ thể nào? Tại sao trong vô vàn âm thanh của làng quê, tâm trí của người chiến sĩ lại bị ám ảnh bởi tiếng gà trưa?

- Tiếng gà vọng vào tâm trí người chiến sĩ vào một buổi trưa nắng trong một xóm nhỏ trên đường hành quân. Đó là một âm thanh quen thuộc của làng quê gợi bao điều tốt lành và nhất là đã đánh thức những kỉ niệm tuổi thơ của người chiến sĩ
? Với người ra trận, tiếng gà trưa gợi những cảm giác mới lạ nào?
Cảm thấy nắng trưa xao động, tiếng gà như khua động không gian yên ắng của buổi trưa ở làng quê, làm vơi đi nỗi vất vả của người chiến sĩ và nhất là gợi lại những kỉ niệm êm đềm của tuổi thơ
? Con người không chỉ nghe tiếng gà trưa bằng thính giác mà còn bằng cả tâm hồn. Điều này chứng tỏ tác giả có tình cảm thế nào đối với quê hương?
Một tình cảm quê hương thiết tha và sâu nặng



Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng


Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Văn bản: Tiếng gà trưa (XuânQuỳnh)

Hình ảnh:
- ổ rơm hồng những trứng
- Giấc ngủ hồng sắc trứng
- ổ trứng hồng tuổi thơ
gợi cho em cảm nhận gì?
Văn bản: Tiếng gà trưa (XuânQuỳnh)


Đó là màu hồng của trứng, màu hồng của giấc mơ. Đó chính là sắc màu, là âm thanh của cuộc sống tươi đẹp, hạnh phúc, chứa chan niềm tin yêu, hi vọng.
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng
TIẾNG GÀ TRƯA
Biểu hiện của tình cảm nồng hậu, gần gũi, thiêng liêng,
sự gắn bó của con người với gia đình và làng quê.

II. Đọc- Tìm hiểu chung:
?
2)Tieỏng gaứ -kổ nieọm tuoồi thụ:



-Ti�ng g� tr�a
-Ổ rơm hồng những trứng
-Này .. Mái mơ
-Này .. Mái vàng
NghƯ thu�t:Phương thức miêu tả ,liệt kê
N�i dung: Hình ảnh đàn gà đẹp như một bức tranh hiện về trong tâm trạng bồi hồi của cháu




Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng:
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng


Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Văn bản: Tiếng gà trưa (XuânQuỳnh)
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Lời mắng của bà thể hiện thái độ tình cảm gì?

A. Bà lo lắng cho cháu
B. Bà giận cháu
C. Bà quan tâm tới cháu cụ thể, sâu sắc



Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Văn bản: Tiếng gà trưa (XuânQuỳnh)
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng



-Coự tieỏng baứ maộng
-Loứng daùi thụ lo laộng
Nghệ thuật:Phửụng thửực tửù sửù
Nội dung: Kổ nieọm tuoồi thụ daùi
-Tay baứ khum
-Daứnh...chaột chiu
-Baứ lo....
-Mong..
Nghệ thuật:Phửụng thửực tửù sửù
Nội dung: Hỡnh aỷnh ngửụứi baứ ủa�y yeõu thửụng ,taỷo ta�n lo cho con chaựu.

Thảo Luận Nhóm( 90 s)


Qua các khổ thơ ở phần 2, em hiểu được gì về tình cảm bà dành cho cháu và của cháu đối với bà. Nêu cảm nhận của em về tình bà cháu?



0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Tình cảm của bà: Chắt chiu, dành dụm, chăm lo cho cháu hiểu tâm lí trẻ thơ của cháu. Bà dành trọn vẹn tình yêu thương cho cháu.
Tình cảm của cháu: Yêu thương, kính trọng, biết ơn bà và hình ảnh bà in đậm trong lòng cháu.
Tình bà cháu: Sâu nặng, bền chặt, thắm thiết.
? Tiếng gà trưa đã gợi lại trong tâm trí người chiến sĩ những hình ảnh và kỉ niệm nào của tuổi thơ?
- Hình ảnh những con gà mái mơ, mái vàng với ổ trứng hồng đẹp như trong tranh
- Một kỉ niệm về tuổi thơ dại: tò mò xem trộm gà đẻ bị bà mắng
Hình ảnh người bà dầy lòng yêu thương chắt chiu dành dụm chăm lo cho cháu
Niềm vui và mong ước nhỏ bé của tuổi thơ: được bộ quần áo mới từ tiền bán gà, ước mơ ấy đi vào cả trong giấc ngủ tuổi thơ
? Trong những kỉ niệm tuổi thơ ấy, hình ảnh người bà và tình bà cháu được thể hiện qua những chi tiết nào?

Đó là người bà tần tảo chắt chiu trong cảnh nghèo (Tay bà khum soi trứng, dành từng quả chắt chiu, lo đàn gà toi, mong trời đừng sương muối)

Dành trọn tình yêu thương cho cháu ( dành dụm chi chút để cuối năm bán gà may quần áo mới cho cháu)

? Những kỉ niệm ấy đã biểu hiện tình bà cháu như thế nào?
- Bảo ban, nhắc nhở cháu => sâu nặng, thắm thiết. Bà chắt chiu, chăm lo cho cháu, cháu yêu thương, kính trọng bà

? Người cháu trong kỉ niệm tuổi thơ là một đứa bé ra sao?
Hồn nhiên, ngây thơ trong sáng và hết mực yêu quý bà



Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Ôi cái áo trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)



-O�õi caựi qua�n cheựo go
-Caựi aựo truực baõu
Nghệ thuật:Caỷm xuực trửùc tieỏp
Nội dung: Nhửừng kớ ửực ủửụùc naõng niu,gỡn giửừ .Taõm ho�n trong saựng ho�n nhieõn treỷ nhoỷ.Tỡnh caỷm traõn troùng ,yeõu baứ cuỷa ngửụứi chaựu .
3)Tieỏng gaứ tỡnh yeõu Toồ quoỏc.
-Chaựu chieỏn ủaỏu hoõm nay
-Vỡ loứng yeõu Toồ quoỏc
xoựm laứng
baứ
tieỏng gaứ
oồ trửựng ho�ng


Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)


Văn bản: Tiếng gà trưa
(Xuân Quỳnh)


? Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ c©u th¬:
“ §ªm ch¸u vÒ n»m m¬
GiÊc ngñ hång s¾c trøng”
Đây là những hình ảnh đẹp mang nhiều ý nghĩa sâu sắc, ước mơ hạnh phúc của tuổi thơ đi vào giấc ngủ đẹp như những giấc mơ hồng. Đó là hạnh phúc nhỏ bé, giản dị mà trong lành, tinh khiết của trẻ em
? Nhận xét ý nghĩa của từ “vì” lặp đi lặp lại liên tiếp trong các câu thơ.
- Khẳng định niềm tin chân thật, chắc chắn về con người, về mục đích chiến đấu cao cả nhưng cũng hết sức bình thường
Nghệ thuật:ẹieọp ngửừ
Nội dung: Sửù thoõi thuực chieỏn ủaỏu
?Tỡnh yeõu ủaỏt nửụực khụỷi nguo�n tửứ tỡnh yeõu gia ủỡnh ,queõ hửụng







IV.Tổng kết

? Bài thơ là một tấm lòng quê khiến người đọc đồng cảm và xúc động. Vì sao?

- Tình cảm cụ thể, giản dị, chân thật và rất thắm thiết
III/ Tổng kết
Nghệ thuật: Thể thơ 5 chữ, nghệ thuật so sánh, điệp ngữ, cách diễn đạt tự nhiên và nhiều hình ảnh bình dị, chân thực giàu sức gợi.
Nội dung: Tiếng gà trưa gợi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình quê hương đất nước.
Văn bản: Tiếng gà trưa (XuânQuỳnh)

IV/Luyện tập
1. Hình ảnh nổi bật nhất xuyên suốt bài thơ là gì?
Tiếng gà trưa
ổ trứng hồng
Người bà
Người chiến sĩ
IV/ Luyện tập
2. Phương thức biểu đạt chính của bài thơ là:
Tự sự
Miêu tả
Biểu cảm
Nghị luận

IV/ Luyện tập
3. Những tình cảm, cảm xúc nào được thể hiện trong bài thơ?
Hoài niệm tuổi thơ
Tình bà cháu
Tình yêu quê hương đất nước
Cả ba ý trên đều đúng

Văn bản: Tiếng gà trưa (XuânQuỳnh)

TIẾNG GÀ TRƯA
Bài đến đây là kết thúc
Trò chơi
Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược
Lá lành đùm lá rách
Bảy nổi ba chìm
Xanh vỏ đỏ lòng