Bài 13. Tiếng gà trưa

Quý thầy cô
cùng các em học sinh
Kiểm tra bài cũ
? Đọc thuộc lòng bài thơ Cảnh khuya. Nêu ý nghĩa của bài thơ ?
? Đọc thuộc lòng bài thơ Rằm tháng giêng. Nêu ý nghĩa của bài thơ ?
Văn bản
TIẾNG GÀ TRƯA
Xuân Quỳnh
Tiết 54:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -

I. Tìm hiểu chung
1.Tác giả:
- Tên thật: Nguyễn Thị Xuân Quỳnh ( 1942 – 1988 ), quê ở làng La Khê, tỉnh Hà Tây.
-Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ ca hiện đại Việt Nam
- Đề tài : viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày.
2. Tác phẩm
- Xuất xứ: In lần đầu trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào”
-Hoàn cảnh sáng tác: Được viết trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ.










Tiết 54:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -

I. Tìm hiểu chung
1 .Tác giả
2 .Tác phẩm
Xuất xứ
Hoàn cảnh sáng tác:
Thể thơ: ngũ ngôn
Thể thơ ngũ ngôn : có 2 loại

Ngũ ngôn tứ tuyệt
Bắt nguồn từ thơ Trung Quốc

Hạn định về số câu, số chữ trong bài.
4 câu / bài.
5 tiếng / câu.
Ngũ ngôn
Bắt nguồn từ thể hát dặm Nghệ Tĩnh và vè dân gian.

Không hạn định về số câu, số chữ
Tiết 54:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2 .Tác phẩm
- Xuất xứ
Hoàn cảnh sáng tác:
Thể thơ: ngũ ngôn.
- Bố cục :
BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN
Văn bản chia làm 3 phần
Phần1: Khổ 1 : Tiếng gà trên đường hành quân
Phần 2 : Khổ 2, 3,4, 5, 6: Tiếng gà gọi về tuổi thơ
Phần3 : Khổ 7, 8 : Tiếng gà khơi dậy những suy tư
Tiết 54:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1.Tiếng gà trên đường hành quân.
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ :
“ Cục… cục tác cục ta ”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiết 54:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1.Tiếng gà trên đường hành quân.
? Cảm hứng của tác giả trong bài được khơi gợi lên từ sự việc gì?

? Tiếng gà trưa vọng vào tâm trí tác giả trong thời điểm và hoàn cảnh nào.
Thời điểm : buổi trưa , bên xóm nhỏ.
Hoàn cảnh : trên đường hành quân.
? Cụm từ “ trên đường hành quân xa” gợi cho em hiểu như thế nào
Gợi một cuộc hành quân xa xôi, vất vả, nhiều gian nan , khó khăn.

Tiết 54
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1.Tiếng gà trên đường hành quân.
Nghe → xao động nắng trưa
→ bàn chân đỡ mỏi
→ gọi về tuổi thơ

→ Nghệ thuật: Điệp từ “ nghe ” và ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
Tiếng gà – biểu tượng của làng quê- làm thức dậy những tình cảm thắm thiết, sâu nặng của nhà thơ.
? Trên đường hành quân xa, tiếng gà trưa đã gợi cảm giác gì trong lòng người ra trận.
? Tại sao âm thanh tiếng gà trưa lại có thể gợi cảm giác đó cho người chiến sĩ.
Vì: + Buổi trưa yên tĩnh, tiếng gà khua động không gian.
+ Tiếng gà làm xao động, làm dịu bớt cái nắng trưa gay gắt, xua tan những mệt mỏi trên chặng đường hành quân dài của người chiến sĩ.
+ Đánh thức những kỉ niệm xa xưa, đưa người chiến sĩ sống lại những năm tháng hồn nhiên, tươi đẹp nhất của đời người.
? Nghệ thuật gì được tác giả sử dụng trong đoạn thơ này?
? Qua đó thể hiện tình cảm gì của tác giả đối với quê hương
THẢO LUẬN NHÓM 2’
Tại sao trong vô vàn âm thanh của làng quê tác giả lại bị ám ảnh bởi tiếng gà?
Trả lời
Tiếng gà là âm thanh gần gũi, quen thuộc của làng quê, dự báo điều tốt lành.
Tiếng gà trưa là tiếng gà nhảy ổ để có những quả trứng hồng – là niềm vui cho người nông dân cần cù, chịu khó.

Tìm một số câu thơ có các hình ảnh được gợi lên từ tiếng gà
-Gà gáy một lần đêm chữa tan
Chòm sao đưa nguyệt vượt lên ngàn
( Hồ Chí Minh)
Tiếng gà
Giục quả na
Mở mắt
Tròn xoe…
( Trần Đăng Khoa)
Tiết 54:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Tiếng gà trên đường hành quân.
2. Tiếng gà gọi về tuổi thơ.

Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gµ mái vàng
Lông óng như màu nắng.
Tiết 54:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Tiếng gà trên đường hành quân
2. Tiếng gà gọi về tuổi thơ
- Kỉ niệm về những con gà mái mơ, mái vàng
+ Điệp từ “này”
+Dùng nhiều tính từ chỉ maù sắc: hồng, vàng, trắng.
+So sánh
+Cứ một câu kể là một câu tả.
→ Hình ảnh thân thương về đàn gà và ổ trứng hồng gợi vẻ đẹp tươi sáng, đầm ấm, bình dị của làng quê.

? Em hãy phát hiện các biện pháp nghệ thuật được sử dụng
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng.
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng.
? Những hình ảnh đó hiện về như thế nào?
Hướng dẫn về nhà

- Học thuộc khổ thơ đầu và nêu cảm nhận của em về khổ thơ đó.
Tìm hiểu tiếp phần còn lại của bài thơ.
+ Những kỉ niệm được khơi gợi từ tiếng gà.
+ Tiếng gà gợi lên những suy tư của nhà thơ.
+ Cảm nghĩ của em khi học xong bài này.
Tiết học kết thúc
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh