Bài 13. Tiếng gà trưa

cùng các em học sinh về dự giờ
Môn: Ngữ Văn
Kiểm tra bài cũ
1. Em hóy d?c thu?c lũng kh? 1 c?a b�i tho: Ti?ng g� trua" c?a Xuõn Qu?nh


2. Tại sao âm thanh tiếng gà trưa lại có thể gợi những cảm giác của con người: cảm thấy nắng trưa xao động- chân đỡ mỏi- tuổi thơ hiện về?
4. Bố cục
2.Tiếng gà trưa gợi về những kỉ niệm thơ ấu
? Những hình ảnh và kỉ niệm gì trong tuổi thơ đã được gợi lại từ tiếng gà trưa?
? Hình ảnh những con gà mái và những quả trứng hồng hiện lên qua những chi tiết nào?
Tiết 54 - Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiếp )
(Xuân Quỳnh)
I. Đọc- Tìm hiểu chung
1. Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
2. Đọc và chú thích.
3. Thể thơ
II. Đọc- Tìm hiểu văn bản
Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê.
Tiết 54 - Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiếp )
(Xuân Quỳnh)
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng
* Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng.
?Những sắc màu của gà và trứng đã gợi tả vẻ đẹp nào trong cuộc sống làng quê?
? Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả của tác giả ở đoạn thơ này? Nêu tác dụng?
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
* Hình ảnh người bà.
- Nghệ thuật: - Điệp ngữ, đảo ngữ, so sánh, tính từ, kể xen tả.
- Nội dung: Vẻ đẹp tươi sáng đầm ấm, hiền hoà, bình dị cuả làng quê.
I. Đọc- Tìm hiểu chung
II. Đọc- hiểu văn bản
-> Thể hiện sự quan tâm, tình yêu của bà dành cho cháu.
? Chi tiết Bà mắng cháu gợi cho em những cảm nghĩ gì về tình bà cháu?
Tiết 54 - Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiếp )
(Xuân Quỳnh)
I. Đọc- Tìm hiểu chung
II. Đọc- hiểu văn bản
Tiết 54 - Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiếp )
(Xuân Quỳnh)
* Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng.
2. Tiếng gà trưa gợi về những kỉ niệm thơ ấu.
Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
=> B� l� ngu?i ch?u thuong, ch?u khú, ti?t ki?m.
* Hình ảnh người bà.
- Lời mắng yêu, thể hiện tình yêu của bà dành cho cháu.
?Hình ảnh người bà chắt chiu từng quả trứng, gợi cho em cảm nghĩ gì về người bà?
Tiết 54 - Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiếp )
(Xuân Quỳnh)
* Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng.
2. Tiếng gà trưa gợi về những kỉ niệm thơ ấu.
* Hình ảnh người bà.
- Lời mắng yêu thể hiện tình yêu của bà dành cho cháu.
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
? Nỗi lo của người bà trong khổ thơ này, gợi cho em những cảm nghĩ gì?
=> Thể hiện tình yêu thương thầm lặng, giản dị của bà.
I. Đọc- Tìm hiểu chung
II. Đọc- hiểu văn bản
* Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng.
2. Tiếng gà trưa gợi về những kỉ niệm thơ ấu.
* Hình ảnh người bà.
- Chịu thương, chịu khó, tiết kiệm.
Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.
-> Niềm vui khôn xiết, lòng biết ơn của cháu với bà.
- Điệp ngữ, động từ, thể hiện tình yêu thương thầm lặng, giản dị của bà.
- Lời mắng yêu thể hiện tình yêu của bà dành cho cháu.
Tiết 54 - Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiếp )
(Xuân Quỳnh)
- Bà: yêu thương, lo lắng, hiểu tâm lí trẻ thơ của cháu.
Cháu: kính trọng, biết ơn bà, nhớ mãi về bà, hình ảnh bà in đậm trong lòng cháu.
=> Tình bà cháu: sâu nặng, tha thiết.
?Trong kỉ niệm tuổi thơ của người cháu, hình ảnh người bà hiện lên với những đức tính cao quí nào?
I. Đọc- Tìm hiểu chung
II. Đọc- hiểu văn bản
Tiết 54 - Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiếp )
(Xuân Quỳnh)
* Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng.
2. Tiếng gà trưa gợi về những kỉ niệm thơ ấu.
* Hình ảnh người bà.
I. Đọc- Tìm hiểu chung
II. Đọc- tìm hiểu văn bản
Câu hỏi thảo luận
?Những chắt chiu lo toan của bà được bù lại bằng niềm vui của cháu. Chi tiết niềm vui được quần áo mới gợi cho em cảm nghĩ gì về tuổi thơ và tình bà cháu?
- Tuổi thơ gắn với niềm vui bé nhỏ ở gia đình và làng quê.
- Vui vì có quần áo mới, nhưng còn vui hơn vì tình cảm ấm áp bà giành cho cháu.
- Áo quần bà sắm cho là vật bình thường nhưng không phải ai cũng có được nếu không có bà để yêu thương.
- Niềm vui ấy được tạo ra từ bao chắt chiu, cần kiệm, lo toan của bà
-> Niềm vui thật thiêng liêng không gì dễ quên được.
? Tình bà cháu biểu hiện trong lời nói, cử chỉ, cảm xúc hết sức bình thường. Nhưng tại sao tình cảm ấy lại thành kỉ niệm không phai mờ trong tâm hồn người cháu?
3. Tiếng gà trưa gợi những suy nghĩ của người chiến sĩ trên đường ra trận
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng.

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tic
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
? Hai khổ thơ cuối gợi cho em điều gì?
Câu hỏi thảo luận
?Vì sao con người có thể nghĩ rằng:
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc?
- Tiếng gà trưa và những ổ trứng hồng là hình ảnh của cuộc sống chân thực, bình yên, no ấm.
- Tiếng gà trưa thức dậy mang bao tình cảm bà cháu, gia đình, quê hương.
- Đó là âm âm thanh bình dị của làng quê đem lại những niềm yêu thương cho con người.
? Trong “Giấc ngủ hồng sắc trứng” người cháu mơ thấy gì?
* Về hạnh phúc
=> gi?c mo t?i nh?ng di?u t?t l�nh, vui v? .
Tiết 54 - Văn bản: TiÕng gµ tr­a ( tiÕp)
(Xu©n Quúnh)
* Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng.
2. Tiếng gà trưa gợi về những kỉ niệm thơ ấu.
3. Tiếng gà trưa gợi những suy nghĩ của người chiến sĩ trên đường ra trận
-> giấc mơ tới những điều tốt lành, vui vẻ .
* Về hạnh phúc
Chỏu chi?n d?u hụm nay
Vỡ lũng yờu t? qu?c
Vỡ xúm l�ng thõn thu?c
B� oi cung vỡ b�
Vỡ ti?ng g� c?c tỏc
? tr?ng h?ng tu?i tho.
* Về cuộc chiến đấu
? Trong khổ thơ cuối, tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Nêu tác dụng?
? Vì sao người chiến sĩ có thể nghĩ rằng, cuộc chiến đấu của mình: “Vì tiếng gà cục tác. Ổ trứng hồng tuổi thơ”
? Qua việc tìm hiểu bài thơ cho em hiểu gì về người cháu?
I. Đọc- Tìm hiểu chung
II. Đọc- tìm hiểu văn bản
Tiết 54 - Văn bản: TiÕng gµ tr­a ( tiÕp)
(Xu©n Quúnh)
2. Tiếng gà trưa gợi về những kỉ niệm thơ ấu.
3. Tiếng gà trưa gợi những suy nghĩ của người chiến sĩ trên đường ra trận
-> Giấc mơ tới những điều tốt lành, vui vẻ.
* Về hạnh phúc
* Về cuộc chiến đấu
-> Khẳng định mục đích cuộc chiến đấu cao cả nhưng cũng rất bình dị.
- Tiếng gà trưa đã gọi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương đất nước.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật :
- Sử dụng hiệu quả điệp ngữ tiếng gà trưa, có tác dụng nối mạch cảm xúc, gợi nhắc kỉ niệm lần lượt hiện về.
-Viết theo thể thơ năm tiếng phù hợp với việc vừa kể chuyện vừa bộc lộ tâm tình
2. N?i dung.
* Ghi nhớ: SGK (Trang 151)
I. Đọc- Tìm hiểu chung
II. Đọc- tìm hiểu văn bản
Sử dụng hiệu quả điệp ngữ tiếng gà trưa có tác dụng nối mạch cảm xúc, gợi nhắc kỉ niệm lần lượt hiện về
Thể thơ 5 chữ tự do, xen kẽ 3 chữ, vần cuối câu nhưng không cố định và ít vần
Tình cảm tự nhiên
Giàu hình ảnh bình dị, chân thực
Nghệ thuật
Nội dung
Những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu
Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình quê hương đất nước
IV. Luyện tập
Bài tập 1: Theo em vì sao nhà thơ Xuân Quỳnh lại đặt tên nhan đề bài thơ là “Tiếng gà trưa”?
- Vì tiếng gà trưa là âm thanh xuyên suốt bài thơ. Âm thanh bình dị đó đã khơi nguồn cảm xúc, gọi về những kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ, về tình cảm bà cháu, gợi lên những suy tư trong lòng người chiến sĩ
Tiếng gà trưa
Khơi nguồn
cảm xúc
Gợi những kỉ
niệm ấu thơ
Kỉ niệm về
đàn gà và ổ trứng
Niềm vui của cháu
Gợi suy tư:
Hạnh phúc tuổi thơ
- Khẳng định mục
đích chiến đấu
Kỉ niệm về bà
Kỉ niệm về
tuổi thơ dại
Bài tập 2: Sau khi học xong bài thơ:Tiếng gà trưa của Xuân Quỳnh. Hãy phát biểu cảm nghĩ của em về tình bà cháu trong bài thơ ?

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học thuộc lòng bài thơ
- Làm bài tập 2 trang 151 SGK
- Soạn bài: Một thứ quà của lúa non: Cốm
TIẾT HỌC KẾT THÚC
Xin cảm ơn và kính chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ, hạnh phúc, chúc các em học sinh chăm ngoan học giỏi