Bài 13. Tiếng gà trưa

Tiết 53-54:
TiẾNG GÀ TRƯA
Xuân Quỳnh
Đọc thuộc lòng bài thơ của Bác mà em thích nhất.
Dòng nêu không đúng nét chung của hai bài thơ Cảnh khuya và Rằm tháng Giêng là
Hai bài thơ cùng được viết trong thời gian Bác sống và làm việc tại Trung Quốc
Hai bài thơ được viết theo thể thất ngôn tứ tuyệt
Hai bài thơ đều thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu trăng tha thiết
Hai bài thơ toát lên phẩm chất thi sĩ yêu trăng và chiến sĩ, yêu nước nồng nàn.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Khi tu hú kêu bà còn nhớ không bà
Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế
Bằng Việt
Xuân Quỳnh (1942 – 1988)
Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ
Nhà thơ Xuân Quỳnh
I.Giới thiệu
1.Tác giả:
- Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942 – 1988)
Nhà thơ nữ xuất sắc của nền thơ ca hiện đại Việt Nam.
Xuân Quỳnh thường viết về những điều bình dị, gần gũi trong cuộc sống qua đó gửi gắm những rung cảm và khát vọng sâu sắc.
Tác phẩm tiêu biểu: “Chồi biếc”, “Hoa dọc chiến hào”, “Gió Lào cát trắng”... i

2.Tác phẩm:
* Hoàn cảnh sáng tác: Viết trong thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ
-> tiêu biểu cho phong cách thơ Xuân Quỳnh.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc – tìm hiểu từ khó
Gà mái mơ: Gà mái có lông màu vàng hoa mơ, vàng nhạt xen trắng lốm đốm.
Chắt chiu: dành dụm, tiết kiệm từng chút và kiên trì
Gà toi: gà chết vì các bệnh, các dịch.
2. Thể thơ: Năm chữ
* Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp yếu tố tự sự và miêu tả.
3.Bố cục:
Mạch cảm xúc: hiện tại -> quá khứ -> hiện tại.
3 phần:
+ Khổ 1: Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
+ Khổ 2 -> 7: Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ niệm tuổi thơ.
+ Khổ 8: Tiếng gà trưa gợi những suy tư sâu sắc.

Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
Hoàn cảnh: “trên đường hành quân xa”, “bên xóm nhỏ”, trưa nắng.
- Âm thanh: tiếng gà buổi trưa
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ :
“Cục ... cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiếng gà trưa
Tiếng gà trưa
Tiết 53-54
2.Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ niệm
tuổi thơ :
a- Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng :
Vẻ đẹp tươi sáng, đầm ấm, hiền hòa, bình dị mà con người cảm thấy gần gũi thân thương để thêm gắn bó với gia đình,
làng quê.
b- Hình ảnh người bà với những lo toan :
Người bà nghèo nhưng hiền thảo, hết lòng vì con cháu , chịu đựng , nhẫn nại và hi sinh.
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ :
“Cục ... cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiếng gà trưa
Tiếng gà là âm thanh quen thuộc của làng quê. Buổi trưa vắng vẻ càng làm âm thanh ấy thêm vang vọng.
Tiếng gà trưa đem đến niềm vui, nó là biểu hiện của cuộc sống thanh bình.
Tiếng gà thường gắn bó thân thiết với kí ức tuổi thơ của con người.
D. Đó là tiếng gà gọi ngày mới đến.
Tiết 53-54 :Tiếng gà trưa
3. Những suy tư gợi lên từ tiếng gà trưa :
- Suy tư về hạnh phúc :
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng.
- Suy tư về cuộc chiến đấu hôm nay :
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ô trứng hồng tuổi thơ.
Tiết 53- 54: Tiếng gà trưa ( Xuân Quỳnh )
Tình cảm yêu thương , kính trọng bà.Tình yêu. quê hương, đất nước , rộng lớn , cao cả
CÂU HỎI THẢO LUẬN (3 phút)
Qua sự lặp lại từ “nghe”, em thấy người chiến sĩ cảm nhận âm thanh của tiếng gà bằng giác quan nào?
Âm thanh tiếng gà gợi cho người chiến sĩ những cảm nhận khác nhau. Em hiểu như thế nào về những câu thơ:
“Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”
- Nghệ thuật nổi bật trong đoạn thơ trên là gì?
Tiết 53-54 :Tiếng gà trưa
IV .Tổng kết :
1.Nghệ thuật :
– Sử dụng có hiệu quả điệp ngữ « Tiếng gà trưa « tác dụng nối mạch cảm xúc , gợi nhắc kỉ niệm lần lượt hiện về.
–Thể thơ 5 tiếng, hình ảnh bình dị , tự nhiên , chân thực.
2. Nội dung :
-Những kỉ niệm đẹp của tuổi thơ và tình cảm bà cháu.-Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình quê hương, đất nước.
Bài tập về nhà
Học thuộc lòng bài thơ, tác giả, tác phẩm.
Đọc kĩ và tìm hiểu nội dung, nghệ thuật của các khổ còn lại chuẩn bị cho tiết học sau.
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
CÁC THẦY, CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH!