Bài 13. Tiếng gà trưa

TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TRẢNG BÀNG
BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
NGỮ VĂN 7
Gv: Đỗ Thị Thanh Xuân
KIỂM TRA MIỆNG
Câu 1: Đọc thuộc lòng bài thơ Cảnh khuya của Hồ Chí Minh? (3 điểm).

Câu 2: Nêu nghệ thuật, ý nghĩa văn bản Cảnh khuya? (3 điểm).

Câu 3: Bài học hôm nay có tên là gì? Của tác giả nào? Nêu nội dung chính của bài học hôm nay? (2 điểm).
Trình bày + soạn bài 2 điểm.

ĐÁP ÁN
Câu 1:
CẢNH KHUYA

Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.

Câu 2:
Nghệ thuật
- Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.
- Hình ảnh lung linh kì ảo.
- Sử dụng các phép tu từ so sánh , điệp ngữ, có tác dụng miêu tả chân thực âm thanh.
- Sáng tạo nhịp điệu ở câu 1 và câu 4.
Ý nghĩa:
Bài thơ thể hiện đặc điểm nổi bật của thơ Hồ Chí Minh: Sự gắn bó hoà hợp giữa thiên nhiên và con người.
Bài 13. Tiết 53. Văn bản:
TIẾNG GÀ TRƯA
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
I. Đọc – Hiểu chú thích


1. Đọc
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng






Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
I. Đọc – Hiểu chú thích


1. Đọc
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới






I. Đọc – Hiểu chú thích


1. Đọc
Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt

Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về năm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.

(Xuân Quỳnh, trong Sân ga chiều em đi,
NXB Văn học, Hà Nội, 1984)






Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
8
I. Đọc – Hiểu chú thích


1. Đọc
- Xuân Quỳnh (1942-1988), quê ở Hà Nội, là nhà thơ nữ xuất sắc của nền thơ ca hiện đại Việt Nam trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ.
2. Chú thích
a. Tác giả







- Thơ Xuân Quỳnh giản dị, tinh tế mà sâu sắc, thường viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày.
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA





10

I. Đọc – Hiểu chú thích


1. Đọc
Bài thơ viết năm 1965 những năm Cuộc kháng chiến chống Mĩ ác liệt nhất. Tiếng gà trưa trích từ tập Hoa dọc chiến hào (1968).
- Thể thơ: Ngũ ngôn biến thể.
2. Chú thích
a. Tác giả
b. Tác phẩm




Tác phẩm tiêu biểu: “Chồi biếc”, “Hoa dọc chiến hào”, “Gió Lào cát trắng”...
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
13

I. Đọc – Hiểu chú thích


1. Đọc
- SGK/151.
2. Chú thích
a. Tác giả
b. Tác phẩm




c. Từ ngữ lưu ý:
d. Bố cục
- 3 phần.
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
I. Đọc – Hiểu chú thích


II. Tìm hiểu văn bản
1. Nội dung

- Hoàn cảnh: “trên đường hành quân xa”, “bên xóm nhỏ”, trưa nắng.






a/ Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
- Âm thanh: tiếng gà buổi trưa.
- Cảm xúc tiếng gà trưa nghe :
+ Xao động nắng trưa
+ Bàn chân đở mỏi
+ Gọi về tuổi thơ
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
I. Đọc – Hiểu chú thích


II. Tìm hiểu văn bản
1. Nội dung

Thảo luận nhóm: 3 phút.

Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Ở ba câu thơ này tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? Nêu tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó ?







a/ Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
I. Đọc – Hiểu chú thích


II. Tìm hiểu văn bản
1. Nội dung







a/ Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
- Sử dụng điệp từ: “nghe” diễn tả sự bồi hồi, xao xuyến của tâm hồn.
→Tiếng gà trưa khơi dậy trong tâm hồn người chiến sĩ tình cảm với tuổi thơ, với quê hương thắm thiết, sâu nặng.
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
Bài tập nhanh:
Câu 1: Bài thơ Tiếng gà trưa được in lần đầu tiên trong tập thơ nào?

A. Hoa dọc chiến hào.
B. Chồi biếc.
C. Lời ru trên mặt đất.
D. Sân ga chiều em đi.
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
Bài tập nhanh:
Câu 2: Bài thơ Tiếng gà trưa được viết vào thời kì nào?

A. Thời kì kháng chiến Phống pháp.
B. Thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Mĩ.
C. Thời kì cuối của cuộc kháng chiến chống Mĩ.
D. Sau khi đất nước thống nhất.
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
Bài tập nhanh:
Câu 3: Bài thơ Tiếng gà trưa được viết theo thể thơ nào?

A. Song thất lục bát.
B. Thất ngôn bát cú.
C. Ngũ ngôn biến thể.
D. Thất ngôn tứ tuyệt.
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA

Hướng dẫn học tập:

- Đối với bài học tiết này:
+ Học thuộc hai khổ thơ.
+ Nắm nội dung bài vừa tìm hiểu
+ Tập phân tích và trình bày suy nghĩ của em về âm thanh “Tiếng gà trưa” ở phần đầu bài thơ.
- Đối với bài học tiết sau: Chuẩn bị phần tiếp theo của bài thơ. Yêu cầu:
+ Tiếng gà trưa khơi dậy tình cảm tuổi thơ .
+ Những suy tư về tiếng gà trưa.
+ Sưu tầm một số bài thơ, đoạn thơ nói về tình bà cháu.
Kính chúc quý thầy cô giáo mạnh khỏe!
Chúc các em học sinh khỏe mạnh, chăm ngoan và học giỏi.
I. Đọc – Hiểu chú thích

II. Tìm hiểu văn bản
1. Nội dung

* Hình ảnh con gà mái với những quả trứng hồng:







a/ Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
b/Tiếng gà trưa khơi dậy những kỷ niệm ấu thơ
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng.
 Vẻ đẹp tươi sáng đầm ấm bình dị, con người gắn bó với gia đình ,làng quê.
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
I. Đọc – Hiểu chú thích

II. Tìm hiểu văn bản
1. Nội dung

* Hình ảnh người bà :







a/ Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
b/Tiếng gà trưa khơi dậy những kỷ niệm ấu thơ
- Lời bà mắng yêu  Tình cảm chân thật, giản dị sâu sắc bà dành cho cháu.
- Cách bà chăm chút quả trứng:
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
- Từ ngữ gợi tả, gợi cảm.
Người bà thôn quê chịu thương, chịu khó.
- Nỗi lo của bà :
bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới.
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
I. Đọc – Hiểu chú thích

II. Tìm hiểu văn bản
1. Nội dung

- Sự chắt chiu ,lo toan của bà đem niềm vui cho cháu .






a/ Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
b/Tiếng gà trưa khơi dậy những kỷ niệm ấu thơ
 Tuổi thơ gắn liền với niềm vui bé nhỏ trong trẻo ở gia đình ,làng quê. Tình bà cháu ấm áp ,sâu nặng.
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
I. Đọc – Hiểu chú thích

II. Tìm hiểu văn bản
1. Nội dung

c. Những suy tư gợi lên từ tiếng gà trưa






a/ Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
b/Tiếng gà trưa khơi dậy những kỷ niệm ấu thơ
* Suy tư về hạnh phúc trẻ thơ :
- Tiếng gà quần áo mới giấc ngủ
* Suy tư về cuộc chiến đấu hôm nay:
- Cháu chiến đấu vì :
+ Lòng yêu tổ quốc
+ Xóm làng
+ Bà
+ Tiếng gà
+ Ổ trứng hồng
 Điệp ngữ, từ gợi cảm
 Tình cảm yêu thương kính trọng biết ơn bà, Tình yêu quê hương đất nước rộng lớn , sâu sắc, cao cả.
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
I. Đọc – Hiểu chú thích


II. Tìm hiểu văn bản
1. Nội dung

- Sử dụng hiệu quả điệp ngữ Tiếng gà trưa, có tác dụng nối mạch cản xúc, gợi nhắc kỉ niệm lần lượt hiện về.
- Viết theo thể thơ 5 tiếng phù hợp với việc vừa kể chuyện vừa bộc lộ tâm tình.




a/ Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
b/ Tiếng gà trưa khơi dậy những kỷ niệm ấu thơ
- Những kỉ niệm về người bà tràn ngập yêu thương làm cho người chiến sĩ thêm vững bước trên đường ra trận.
2. Nghệ thuật
3. Ý nghĩa các văn bản
III. Tổng kết
- Ghi nhớ SGK/151.
c/Những suy tư gợi lên từ tiếng gà trưa
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
Bài tập nhanh:
Câu 1: Trong bài ca dao châm biếm đầu tiên, hình ảnh chú tôi được khắc họa như thế nào?
A. Là một nông dân hiền lành, chất phác.
B. Là người nghèo khổ, chịu khó làm ăn.
C. Là người giàu có, ham chơi.
D. Là người ham mê rượu chè, lười biếng, thích hưởng thụ.
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
Bài tập nhanh:
Câu 2: Nội dung châm biếm của bài ca dao thứ 2 là gì?
A. Hiện tượng mê tín dị đoan, tin vào những lời nhảm nhí.
B. Hiện tượng trọng nam khinh nữ trong xã hội phong kiến.
C. Thói cờ bạc rượu chè của nhiều người đàn ông.
D. Hiện tượng đua đòi của các cô gái.
Bài 13. Tiết 53. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA

Hướng dẫn học tập:

- Đối với bài học tiết này:
+ Học thuộc văn bản, tìm hiểu văn bản.
+ Làm bài tập phần luyện tập SGK/.
- Đối với bài học tiết sau: Chuẩn bị bài “Một thứ quà của lúa non: Cốm”. Yêu cầu:
+ Đọc văn bản.
+ Trả lời các câu hỏi SGK.
c
Kính chúc quý thầy cô giáo mạnh khỏe!
Chúc các em học sinh khỏe mạnh, chăm ngoan và học giỏi.