Bài 13. Tiếng gà trưa

Nhiệt liệt chào mừng
Thầy cô giáo về dự giờ
2./ Em hãy cho biết hoàn cảnh sáng tác và nội dung chính của hai bài thơ?
1./ Những hình ảnh sau đây gợi cho em nhớ đến những bài thơ nào đã học trong chương trình Ngữ văn 7? Đọc thuộc những bài thơ đó?
Hang Pắc Bó
TIẾNG GÀ TRƯA
(Xuân Quỳnh)

I./ TÌM HIỂU CHUNG
1./ Tác giả, tác phẩm: (SGK trang 150)
a./ Tác giả: Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942 -1988)
quê ở làng La Khê, ven thị xã Hà Đông, tỉnh
Hà Tây (nay thuộc quận Hà Đông - Hà Nội)
- Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ ca hiện đại
Việt Nam
- Viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời
sống gia đình và cuộc sống thường ngày, biểu lộ
trái tim phụ nữ chân thành, tha thiết và đằm thắm.
b./ Tác phẩm: (Hoàn cảnh sáng tác)
- Được viết trong thời kì đầu cuộc kháng
chiến chống đế quốc Mĩ.
- In lần đầu trong tập thơ “Hoa dọc chiến
hào” (1968)
Văn học
Tập thơ Xuân Quỳnh dịch từ Tiếng Việt-Pháp
TIẾNG GÀ TRƯA
(Xuân Quỳnh)

I./ TÌM HIỂU CHUNG
1./ Tác giả, tác phẩm:
a./ Tác giả
b./ Tác phẩm
2./ Đọc, tìm hiểu thể thơ
a./ Đọc
Văn học
Quan sát SGK (từ trang 148) đọc bài thơ.
Xuân Quỳnh (1942-1988)
Tiếng gà trưa

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“ Cục …cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
***
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng
***
Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
***
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
***
Ôi caí quần chéo go
Ông rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.
***
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng
***
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
***

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
***
(Xuân Quỳnh)
TIẾNG GÀ TRƯA
(Xuân Quỳnh)

I./ TÌM HIỂU CHUNG
1./ Tác giả, tác phẩm:
a./ Tác giả
b./ Tác phẩm
2./ Đọc, tìm hiểu thể thơ
a./ Đọc
b./ Thể thơ
Văn học
Xuân Quỳnh (1942 -1988)
Em cho biết thể thơ của bài thơ? (Chú ý mỗi dòng có bao nhiêu tiếng, có dòng nào khác số lượng tiếng không?)
Tiếng gà trưa

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“ Cục …cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
***
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng
***
Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
***
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
***
Ôi caí quần chéo go
Ông rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.
***
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng
***
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
***

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
***
(Xuân Quỳnh)
TIẾNG GÀ TRƯA
(Xuân Quỳnh)

I./ TÌM HIỂU CHUNG
1./ Tác giả, tác phẩm:
a./ Tác giả
b./ Tác phẩm
2./ Đọc, tìm hiểu thể thơ
a./ Đọc
b./ Thể thơ:
Ngũ ngôn (biến thể)
Văn học
Xuân Quỳnh (1942 -1988)
TIẾNG GÀ TRƯA
(Xuân Quỳnh)

I./ TÌM HIỂU CHUNG
1./ Tác giả, tác phẩm:
a./ Tác giả
b./ Tác phẩm
2./ Đọc, tìm hiểu thể thơ
a./ Đọc
b. Thể thơ:
Ngũ ngôn (biến thể)
3./ Cấu trúc văn bản
Văn học
Xuân Quỳnh (1942 -1988)
Bài thơ có mấy khổ thơ? Có thể chia ra làm mấy phần?
Tiếng gà trưa

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“ Cục …cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
***
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng
***
Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
***
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
***
Ôi caí quần chéo go
Ông rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.
***
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng
***
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
***

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
***
(Xuân Quỳnh)
TIẾNG GÀ TRƯA
(Xuân Quỳnh)

I./ TÌM HIỂU CHUNG
1./ Tác giả, tác phẩm:
a./ Tác giả
b./ Tác phẩm
2./ Đọc, tìm hiểu thể thơ
a./ Đọc
b./ Thể thơ:
Ngũ ngôn (biến thể)
3./ Cấu trúc văn bản:
a./ Khổ thơ 1: Tiếng gà trưa khơi dậy
tình cảm làng quê.
b./ Khổ thơ 2 đến 6: Tiếng gà trưa
khơi gợi kỉ niệm thời thơ ấu.
c./ Khổ thơ 7+8: Suy tư gợi lên từ
tiếng gà trưa.
Văn học
Xuân Quỳnh (1942 -1988)
Quan sát và hiểu như thế nào về những hình ảnh sau đây?
Hình 1
Hình 2
Hình 3
Hình 4
Hình 5
TIẾNG GÀ TRƯA
(Xuân Quỳnh)

I./ TÌM HIỂU CHUNG
1./ Tác giả, tác phẩm:
a./ Tác giả
b./ Tác phẩm
2./ Đọc, tìm hiểu thể thơ
a./ Đọc
b./ Thể thơ:
3./ Cấu trúc văn bản
II./ TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1./Tiếng gà trưa khơi dậy
tình cảm làng quê:
- Tiếng gà trưa: trên đường
hành quân xa, khi dừng
chân bên xóm nhỏ, nghe
tiếng gà ai nhảy ổ.
Văn học
Người chiến sỹ bắt gặp âm thanh của tiếng gà trưa trong hoàn cảnh nào?
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“ Cục …cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

TIẾNG GÀ TRƯA
(Xuân Quỳnh)

I./ TÌM HIỂU CHUNG
1./ Tác giả, tác phẩm:
2./ Đọc, tìm hiểu thể thơ
3./ Cấu trúc văn bản
II./ TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1./Tiếng gà trưa khơi dậy
tình cảm làng quê:
- Tiếng gà trưa: trên đường
hành quân xa, khi dừng
chân bên xóm nhỏ, nghe
tiếng gà ai nhảy ổ.
- Cảm giác mới lạ:
+ Nghe xao động nắng trưa
+ Nghe bàn chân đỡ mỏi
+ Nghe gọi về tuổi thơ
Văn học
Tiếng gà trưa đã mang đến những cảm giác mới lạ nào?
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“ Cục …cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

TIẾNG GÀ TRƯA
(Xuân Quỳnh)

I./ TÌM HIỂU CHUNG
II./ TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1./Tiếng gà trưa khơi dậy
tình cảm làng quê:
- Tiếng gà trưa: trên đường hành
quân xa, khi dừng chân bên xóm nhỏ,
nghe tiếng gà ai nhảy ổ.
- Cảm giác mới lạ:
+ Nghe xao động nắng trưa
+ Nghe bàn chân đỡ mỏi
+ Nghe gọi về tuổi thơ
- Điệp ngữ: “nghe”
=> Chuyển đổi cảm giác: không chỉ
cảm nhân bằng thính giác mà cảm
nhận bằng tâm hồn, bằng tình cảm
thương yêu.
Văn học
Có từ ngữ nào được lặp đi lặp lại? Đó là phép tu từ gì?
Em hãy thảo luận (trong bàn) và chỉ ra cái hay của phép tu từ đó?
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“ Cục …cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa
Năm bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi
Bố đi đánh xe khô gạt ngựa gầy
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu
Nghĩ lại đến giờ sóng mũi vẫn còn cay”
(…)

Bếp lửa ( Bằng Việt)
Tiết học đã kết thúc
Chào thầy cô và các em!