Bài 13. Tiếng gà trưa

TẬP THỂ LỚP 78
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ HỘI GIẢNG CẤP TRƯỜNG
?Bài thơ “Rằm tháng giêng được sáng tác trong hoàn cảnh nào?
A.Trước Cách mạng tháng Tám,Bác Hồ mới về nước
B.Những năm đầu của cuộc kháng chiến chống pháp
C.Những năm tháng hòa bình ở miền Bắc sau kháng chiến chống Pháp
D.Những năm kháng chiến chống đế quốc Mĩ xâm lược
Nhà thơ Xuân Quỳnh
Xuân Quỳnh(1942 - 1988)
PHÒ GIÁ VỀ KINH
(Tụng giá hoàn kinh sư) - Trần Quang Khải
Phiên âm:
Đoạt sáo Chương Dương độ,
Cầm Hồ Hàm Tử quan.
Thái bình tu trí lực,
Vạn cổ thử giang san.

Dịch thơ:
Chương Dương cướp giáo giặc,
Hàm Tử bắt quân thù.
Thái bình nên gắng sức,
Non nước ấy ngàn thu.

-Số câu trong 1 khổ có sự thay đổi - không cố định (khổ: 4 câu, 6 câu, 8 câu)
-Có 8 khổ thơ .
-Thể thơ: Ngũ ngôn tứ tuyệt Đường Luật
( từ nguồn gốc Trung Quốc)
Bài thơ có 4 câu, mỗi câu 5 chữ
Chữ cuối các câu 1, 2, 4( hoặc 2, 4) vần với nhau.
Thơ ngũ ngôn trong thơ ca Việt Nam có 2 loại chính:
- Thể ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật (nguồn gốc từ Trung Quốc)- qui định chặt chẽ về niêm, luật.
-Thể ngũ ngôn có nguồn gốc Việt Nam( thể hát dặm và vè dân gian)
+ Số câu trong 1 khổ có thể thêm hay bớt, số chữ trong câu cũng vậy.
+ Số khổ thơ trong một bài có thể nhiều, ít không hạn định.
- Câu thơ 5 tiếng xen kẽ 3 tiếng
A. Mạch cảm xúc diễn ra theo quy luật hồi tưởng tự nhiên của tâm lí: Hiện tại (tiếng gà trưa bên xóm nhỏ) - Qúa khứ( kỉ niệm hiện lên theo âm thanh của tiếng gà trưa) - Hiện tại, tương lai(tiếng gà trưa với khát vọng hạnh phúc, giục người chiến sĩ cầm chắc cây súng để chiến đấu cho tổ quốc và quê hương)
B. Mạch cảm xúc diễn ra theo quy luật hồi tưởng tự nhiên của tâm lí: Hiện tại( tiếng gà trưa bên xóm nhỏ)- Hiện tại, tương lai(tiếng gà trưa với khát vọng hạnh phúc, giục người chiến sĩ cầm chắc cây súng để chiến đấu cho tổ quốc và quê hương)
C. Mạch cảm xúc diễn ra theo quy luật hồi tưởng tự nhiên của tâm lí: Qúa khứ(kỉ niệm hiện lên theo âm thanh của tiếng gà trưa) - Hiện tại, tương lai(tiếng gà trưa với khát vọng hạnh phúc, giục người chiến sĩ cầm chắc cây súng để chiến đấu cho tổ quốc và quê hương)
TIẾNG GÀ TRƯA
( Xuân Quỳnh)
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
" Cục.cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
-Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau mày lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dạ thơ lo lắng
Tiếng gà trưa
Tay bà khom soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới

Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.

Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
Hiện tại (từ âm thanh tiếng gà trưa bên xóm nhỏ ) gợi nhớ hình ảnh trong kỉ niệm tuổi thơ.
Qúa khứ :Kỉ niệm tuổi thơ hiện lên (Tình cảm về bà)
Hiện tại, tương lai: Tấm lòng của cháu- chiến đấu vì tổ quốc.
" Ò ..ó.o.Tiếng gà giục hạt đậu nảy mầm"
(Trần Đăng Khoa)
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục.cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiếng gà trưa
Thời điểm: Buổi trưa nắng
Địa điểm: Trong xóm nhỏ, trên đường hành quân

" Cục.cục tác cục ta"

Là âm thanh tiêu biểu, quen thuộc ở chốn làng quê
(Cảm giác)
Nghe
Nắng trưa xao động
Bàn chân đỡ mỏi
Những kỉ niệm tuổi thơ ùa về�
Điệp ngữ "nghe"�
+ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác�
Người chiến sĩ nghe tiếng gà trưa bằng những xúc cảm mãnh liệt
Tình yêu quê hương tha thiết, sâu nặng
(thị giác)
(cảm giác)
(xúc giác)
? Cảm nhận của em về khổ thơ 1- bài thơ "Tiếng gà trưa" - Xuân Quỳnh ?
Đoạn thơ đầu 7 câu nói về tâm trạng người chiến sĩ trên đường hành quân xa. Tiếng gà nhà ai nhảy ổ: Cục.cục tác cục ta" cất lên từ xóm nhỏ. Tiếng gà nhà ai nhảy ổ là âm thanh bình dị, thân thuộc của làng quê ta đã bao đời nay. Đối với người lính trẻ lại vô cùng xúc động. Tiếng gà trưa đã làm xao động nắng trưa và cả hồn người. Như cho người lính thêm một sức mạnh mới. Như gợi nhớ tuổi thơ. Chữ nghe được lặp lại 3 lần đã làm cho giọng thơ thêm phần ngọt ngào, tha thiết, bồi hồi.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:

Học thuộc lòng bài thơ
Tìm hiểu những hình ảnh và kỉ niệm nào trong bài thơ được gợi lại từ tiếng gà trưa? Qua đó bài thơ muốn thể hiện tình cảm gì của tác giả?