Bài 13. Phản ứng hoá học

Kiểm tra bài cũ
1. Hi?n tu?ng v?t lý l� gỡ?
2. Hi?n tu?ng hoỏ h?c l� gỡ?
M?i lo?i cho 1 vớ d?
Hiện tượng vật lý là hiện tượng chất biến đổi nhưng không sinh ra chất mới
Ví dụ; Nước ở thể lỏng, đun sôi, nước lỏng biến thành thể hơi, hơi nước ngưng tụ lại thành nước lỏng
2. Hiện tượng hoá học là hiện tượng chất biến đổi có sinh ra chất mới
Ví dụ:Nung đá vôi tạo ra vôi sống vµ khÝ C¸cbon ®ioxit
Trộn mạt sắt với bột Lưu huỳnh nung nóng hỗn hợp ta được 1 chất mới là Sắt (II) Sunfua

B�i t?p 2 (SGK): trong s? nh?ng quỏ trỡnh k? du?i dõy, dõu l� hi?n tu?ng v?t lý, dõu l� hi?n tu?ng hoỏ h?c, gi?i thớch
a. Luu hu?nh chỏy trong khụng khi t?o ra ch?t khớ cú mựi h?c
(khớ Luu hu?nh dioxit)
b. Thu? tinh núng ch?y du?c th?i th�nh bỡnh c?u
c. Trong lũ nung vụi, Canxicacbonat chuy?n d?n th�nh vụi s?ng (Canxi oxit) v� khớ Cacbon dioxit thoỏt ra ngo�i
d. C?n d? trong l? khụng kớn bị bay hơi ra ngoài

Đáp án:

Hi?n tu?ng v?t lý l�: b, d vỡ khụng cú ch?t m?i du?c t?o th�nh
Hi?n tu?ng hoỏ h?c l�: a,c vỡ cú sinh ra ch?t m?i
Bài 3 (SGK):Khi đốt nến(làm bằng parafin), nến chảy lỏng thấm vào bấc. Sau đó, nến lỏng chuyển thành hơi. Hơi nến cháy trong không khí tạo ra khí cácbon đioxit và hơi nước
Hãy phân tích và chỉ ra ở giai đoạn nào diễn ra hiện tượng vật lý, ở giai đoạn nào diễn ra hiện tượng hoá học. Cho biết:trong không khí có khí Oxi và nến cháy là do có chất này tham gia

Giai đoạn 1: Nến  Nến  Nến
(rắn) (lỏng) (hơi)
Là hiện tượng vật lý
Giai đoạn 2:Hơi nến cháy trong không khí tạo ra khí Cacbonic và hơi nước . Là hiện tượng hoá học



Bài 13- tiết 1
Ph¶n øng ho¸ häc
I- Định nghĩa
Quá trình biến đổi từ chất này thành chất khác gọi là phản ứng hoá học
Chất ban đầu,bÞ biÕn ®æi trong ph¶n øng gọi là chất phản ứng( hay chÊt tham gia)
Chất mới sinh ra gọi là sản phẩm
Phương trình chữ của bài tập 2
a. Lưu huỳnh cháy trong không khi tạo ra chất khí có mùi hắc
(khí Lưu huỳnh đioxit)
Lưu huỳnh + Oxi  Lưu huỳnh đioxit
(Chất tham gia) (Chất sản phẩm)
§äc lµ: L­u huúnh t¸c dông(hay ph¶n øng) víi Oxi t¹o ra L­u huúnh ®ioxit


Viết phương trình chữ của các phản ứng hoá học sau. Cho biết chất tham gia, chất sản phẩm
b, Trong lò nung đá vôi, canxi các bonat chuyển dần thành vôi sống( Canxi oxit) và khí Cácbon đioxit thoát ra ngoài
Canxi cacbonát ? Canxi oxit + Cacbon đioxit
(Chất tham gia) ( Chất sản phẩm)
Đọc là: Canxi cacbonát phân huỷ thành Canxi oxit (vôi sống) và Cacbon đioxit

Bài tập 3: Hơi nến (Parafin) cháy trong không khí tạo ra khí Cácbon đioxit và hơi nước. Cho biết trong không khí có Oxi và nến cháy là do có chất này tham gia
Parafin + Oxi ? Cácbon đioxit + Nước
(Chất tham gia) ( Chất sản phẩm)
Đọc là:Parafin tác dụng với Oxi tạo ra khí Cácbon đioxit và hơi Nước




Bài tập 1: Hãy cho biết trong các quá trình biến đổi sau, hiện tượng nào là hiện tượng vật lý, hiện tượng nào là hiện tượng hoá học? Viết các phương trình chữ của các phản ứng hoá học
Đốt cồn( rượu etylic) trong không khí, tạo ra khí Cacbon đioxit và nước
Chế biến gỗ thành giấy, bàn, ghế....
Đốt bột Nhôm trong không khí, tạo ra Nhôm oxit
Điện phân nước, thu được khí Hiđro và khí Oxi
Đáp án
Hiện tượng vật lý là b
Hiện tượng hoá học là a, c, d
Phương trình chữ
Rượu Etylic + Oxi ? Cacbon đioxit + nước
( chất tham gia) ( chất sản phẩm)
Đọc là: Rượu Etylic tác dụng với Oxi tạo ra khí Cacbon đioxit và nước
Nhôm + Oxi ? Nhôm oxit
( chất tham gia) ( chất sản phẩm)
Đọc là: Nhôm tác dụng với Oxi tạo ra Nhôm oxit
Nước ? Hiđro + Oxi
( chất tham gia) ( chất sản phẩm)
Đọc là: Nước bị phân huỷ bởi dòng điện tạo ra khí Hiđro và khí Oxi

II- Diễn biến của phản ứng hoá học
Quan sát phản ứng hoá học giữa Oxi và Hyđro sau
Hãy cho biết
Trước phản ứng có những phân tử nào? Các nguyên tử nào liên kết vói nhau?

Trong phản ứng: Các nguyên tử nào liên kết vói nhau? So sánh số nguyên tử Hiđro và Oxi trong phản ứng và trước phản ứng?

Sau phản ứng: Có các phân tử nào? Các nguyên tử nào liên kết với nhau?

Hãy so sánh chất tham gia và sản phẩm về: Số nguyên tử mỗi loại? Liên kết trong phân tử
Từ những nhận xét trên, hãy rút ra kết luận về bản chất của phản ứng hoá học?


Phân tử Hiđrô và Oxi, 2 nguyên tử H liên kết với nhau, 2 nguyên tử O liên kết với nhau

Trong phản ứng các nguyên tử chưa liên kết với nhau. Số nguyên tử H và O bằng trước khi phản ứng


Sau phản ứng có các phân tử nước được tạo thành. Trong đó 1 nguyên tử O liên kết với 2 nguyên tử H
Số nguyên tử mỗi loại không đổi. Liên kết giữa các nguyên tử thay đổi
Kết luận:
Trong các phản ứng hoá học, có sự thay đổi liên kết giữa các nguyên tử làm cho phân tử này biến đổi thành phân tử khác, dẫn đến chất này biến đổi thành chất khác
Trong ví dụ trên, đó là những chất nào?

Luyện tập
1. Định nghĩa phản ứng hoá học?
2. Bản chất của phản ứng hoá học?
3. Khi chất phản ứng thì hạt nào thay đổi?
Bài tập 2: Điền từ thích hợp vào ô trống
.......................... ......... là quá trình làm biến đổi chất này thành chất khác. Chất biến đổi trong phản ứng gọi là ...... Còn......... mới sinh ra là...........................
Trong quá trình phản ứng..................................... giảm dần, còn................................. . tăng dần
Phản ứng hoá học
chất tham gia
chất
sản phẩm
lượng chất tham gia
lượng chất sản phẩm
Ghi nhớ

2. Bản chất của phản ứng hoá học
Trong các phản ứng hoá học, có sự thay đổi về liên kết giữa các nguyên tử làm cho phân tử này biến đổi thành phân tử khác, dẫn đến chất này biến đổi thành chất khác
Bài tập về nhà: 1,2,3 (SGK trang. 50)
1- D?nh nghia
Quá trình bi?n d?i t? chất này thành chất khác g?i l� ph?n ?ng hoá h?c
Ch?t ban d?u g?i l� chất phản ứng (hay chất tham gia) Ch?t m?i sinh ra g?i l� sản phẩm



Ghi lại phương trình chữ của các phản ứng hoá học sau, cho biết chất tham gia, chất sản phẩm
a, Sắt để trong không khí lâu ngày bị han gỉ là do sắt tác dụng với oxi tạo ra gỉ sắt
(chủ yếu là chất Oxit sắt từ)
b, Đun nóng Kali clorat thu được kali Clorua và khí Oxi
c, Nhôm tác dụng với axit Clohiđric thu được Nhôm Clorua và khí Hiđro

Đáp án:
a, Sắt + Oxi ? Oxit sắt từ
( chất tham gia) (chất sản phẩm)
b, Kali clorat ? Kali clorua + Oxi
( chất tham gia) (chất sản phẩm)
c, Nhôm + axit Clohiđric ? Nhôm Clorua + Hiđo

( chất tham gia) (chất sản phẩm)