Bài 13. Phản ứng hoá học

TRƯỜNG THCS
QUANG TRUNG
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH
KIỂM TRA BÀI CŨ
2/ Trong số những quá trình kể dưới đây, cho biết đâu là hiện tượng hóa học, đâu là hiện tượng vật lý. Giải thích.
a) Đốt lưu huỳnh ngoài không khí, lưu huỳnh hóa hợp với khí oxi tạo ra khí sunfurơ có mùi hắc.
b) Dây sắt được cắt nhỏ từng đoạn và tán thành đinh.
c) Hòa tan axit axetic vào nước được axit axetic loãng, dùng làm giấm ăn.
d) Cho kim loại magie vào dung dịch axit sunfuric sinh ra muối magie sunfat và khí hiđro bay ra.
1/ Dấu hiệu nào là chính để phân biệt hiện tượng hóa học với hiện tượng vật lý ?
Tiết 18 - Bài 13
PHẢN ỨNG HÓA HỌC
I/ ĐỊNH NGHĨA :
Đốt lưu huỳnh trong khí oxi tạo ra
khí sunfurơ có mùi hắc.

2) Cho kim loại magie vào dung dịch
axit sunfuric sinh ra muối magie sunfat và khí hiđro bay ra.
lưu huỳnh
khí oxi
khí sunfurơ
magie
axit sunfuric
magie sunfat
khí hiđro
VÍ DỤ
Phản ứng hóa học là gì ?
Xác định chất ban đầu và
chất mới tạo thành
?
Tiết 18 - Bài 13
PHẢN ỨNG HÓA HỌC
I/ ĐỊNH NGHĨA :
Đốt lưu huỳnh trong khí oxi tạo ra
khí sunfurơ có mùi hắc.
2) Cho kim loại magie vào dung dịch
axit sunfuric sinh ra muối magie sunfat và khí hiđro bay ra.
lưu huỳnh
khí oxi
khí sunfurơ
magie
axit sunfuric
magie sunfat
khí hiđro
VÍ DỤ
CHẤT PHẢN ỨNG
SẢN PHẨM
Chất nào gọi là chất phản ứng?
Chất nào gọi là sản phẩm?
CHẤT PHẢN ỨNG
(chất tham gia )
Chất ban đầu bị biến đổi trong phản ứng
SẢN PHẨM
(chất tạo thành)
Chất mới sinh ra
Cách ghi phương trình chữ của phản ứng hóa học
Tên các chất phản ứng
Tên các sản phẩm
Ghi lại phương trình chữ của các phản ứng
hóa học sau :
Đốt lưu huỳnh trong khí oxi tạo ra
khí sunfurơ có mùi hắc.

2) Cho kim loại magie vào dung dịch
axit sunfuric sinh ra muối magie sunfat và khí hiđro bay ra.
lưu huỳnh
khí oxi
khí sunfurơ
magie
axit sunfuric
magie sunfat
khí hiđro
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH KHI VIẾT
PHƯƠNG TRÌNH CHỮ
1/ Xác định tên các chất phản ứng và
tên các sản phẩm.
2/ Nếu có nhiều chất phản ứng hoặc
nhiều chất sản phẩm thì giữa các chất
phải ghi dấu "+"
3/ Nếu là chất khí phải ghi thêm chữ "khí"
4/ Nếu phản ứng có nung nóng (đốt) phải
ghi "to" trên mũi tên.
5/Trước mũi tên bắt buộc là chất phản ứng,
sau mũi tên phải là sản phẩm .
Tiết 18 - Bài 13
PHẢN ỨNG HÓA HỌC
I/ ĐỊNH NGHĨA : (học sgk/ 50)
Phương trình chữ của phản ứng hóa học
Cách ghi
Tên các chất phản ứng
Tên các sản phẩm
Ví dụ : magie + axit sunfuric ? magie sunfat + khí hidro
Đọc là : magie tác dụng với axit sunfuric tạo thành
Magie sunfat và khí hidro
Cách đọc phuong trình chữ của phản ứng
*Dấu (+) ở trước mũi tên có nghĩa là :
tác dụng với (phản ứng với)
*Mũi tên có nghĩa là :
tạo ra (sinh ra hay tạo thành)
*Dấu (+) ở sau mũi tên có nghĩa là :"và"
*Nếu chất phản ứng chỉ có một chất thì
đọc là nhiệt phân (nung nóng hay phân hủy)
Trong quá trình phản ứng, lượng chất phản ứng giảm dần,lượng sản phẩm tăng dần.
Ví dụ :
Magie + axit sunfuric ? magie sunfat + khí hidro
? Trong quá trình trên lượng chất nào giảm , lượng chất nào tăng
Ghi lại phương trình chữ của phản ứng xảy ra khi cây nến cháy : đốt nến (làm bằng parafin), nến cháy trong không khí ( trong không khí có khí oxi và nến cháy được là do có chất này tham gia) tạo ra khí cacbon đioxit và hơi nước .
Cho biết tên các chất tham gia và sản phẩm trong phản ứng này.
Bài tập 3 trang 50 SGK
Tiết 18 - Bài 13
PHẢN ỨNG HÓA HỌC
I/ ĐỊNH NGHĨA :
II/ DIỄN BIẾN CỦA PHẢN ỨNG HÓA HỌC
*Khi các chất có phản ứng thì chính là các
phân tử phản ứng.
*Phản ứng giữa các phân tử thể hiện phản ứng
giữa các chất.
Phân tử là gì ?
Phương trình chữ khi cho khí hidro phản ứng với khí oxi tạo ra nước .
Khí HIDRO
Khí OXI
NƯỚC
Sơ đồ tượng trưng cho phản ứng hóa học giữa
khí hiđro và khí oxi tạo ra nước
TRƯỚC PHẢN ỨNG
SAU PHẢN ỨNG
TRONG PHẢN ỨNG
DIỄN BIẾN CỦA PHẢN ỨNG HÓA HỌC
TRƯỚC PHẢN ỨNG
TRONG QUÁ TRÌNH PHẢN ỨNG
SAU PHẢN ỨNG
Thảo luận nhóm 5 phút
1/ Trước phản ứng, những nguyên tử nào liên kết với nhau ?
2/ Sau phản ứng, những nguyên tử nào liên kết với nhau ?
3/ Trong quá trình phản ứng, số nguyên tử H cũng như số
nguyên tử O có giữ nguyên hay không ?
4/ Các phân tử trước và sau phản ứng có khác nhau không ?
Sơ đồ tượng trưng cho phản ứng hóa học giữa khí hiđro và khí oxi tạo ra nước


* Kết luận
"Trong phản ứng hóa học chỉ có liên kết giữa các nguyên tử thay đổi làm cho Phân tử này biến đổi thành phân tử khác".Kết quả là chất này biến đổi thành chất khác.
Sơ đồ tượng trưng cho phản ứng giữa
kim loại kẽm và axit clohidric
Zn
Cl
Cl
Cl
Zn
H
H
H
H
Cl
Nhận xét nguyên tử kim loại Zn
trước và sau phản ứng
Bài tập 4 trang 50 sgk
Chép vào vở bài tập các câu sau đây với đầy đủ các từ thích hợp trong khung
"Trước khi cháy chất parafin ở thể .....còn khi cháy ở thể....... Các ......... parafin phản ứng với các ........ Khí oxi"
Rắn; lỏng; hơi; nguyên tử; phân tử
rắn
hơi
Phân tử
Phân tử
Tiết 18 - Bài 13
PHẢN ỨNG HÓA HỌC
I/ ĐỊNH NGHĨA : (học sgk/ 50)
II/ DIỄN BIẾN CỦA PHẢN ỨNG HÓA HỌC
(học sgk/ 50)
III/ KHI NÀO PHẢN ỨNG HÓA HỌC XẢY RA ? (học sgk/ 50)
a/ Điều kiện 1:
Các chất tham gia tiếp xúc với nhau
Bề mặt tiếp xúc càng lớn thì phản ứng xảy ra càng dễ
b/ Điều kiẹ�n 2:
Cần đun nóng tới một nhiệt độ nào đó tùy theo phản ứng
Lưu ý: có phản ứng chỉ cần đun nóng để khơi mào phản ứng.
Vd: phản ứng giữa Lưu hùynh & Sắt
-Có phản ứng cần đun nóng liên tục:
Vd: Phản ứng phân hủy đường
-Có phản ứng xảy ra không cần đun nóng
Vd: phản ứng giữa kẽm và axít Clohidric
c/ Điều kiện 3:
Có những phản ứng cần có mặt chất xúc tác, đó là chất kích thích cho phản ứng xảy ra nhanh hơn và giữ nguyên không biến đổi sau khi phản ứng kết thúc
Vd: Phản ứng chuyển hóa rượu thành dấm, cần phải có men
* Tóm lại: phản ứng xảy ra được khi

- Các chất tham gia tiếp xúc với nhau
- Có trường hợp cần đun nóng
- Có trường hợp cần chất xúc tác.
BÀI TẬP
Ghi lại phương trình chữ của các phản ứng sau:
1) Cho axit clohydric tác dụng với canxi cacbonat tạo ra dung dịch canxi clorua, nước và khí cacbon đioxit thoát ra.
2) Trong lò nung đá vôi, canxi cacbonat chuyển dần thành vôi sống (canxi oxit ) và khí cacbon đioxit thoát ra.
3) Khí metan cháy trong không khí (tác dụng với khí oxi trong không khí) sinh ra khí cacbon đioxit và hơi nước.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
Học bài, vận dụng viết phương trình chữ của các phản ứng hóa học.
Làm bài tập 1,2 /50 SGK.
Tìm hiểu trước phần IV tiết sau học tiếp.
Đọc bài đọc thêm sgk/51