Bài 13. Phản ứng hoá học

Kiểm tra bài cũ
Hiện tượng hoá học
C. Hiệntượng hoá học
B. Hiện tượng vật lí
D. Hiện tượng vật lí
TIẾT 13: PHẢN ỨNG HÓA HỌC
Đun nóng đường bị phân hủy tạo thành nước và than.
? Khi đun nóng đường bị phân hủy tạo thành những chất mới nào?
? Khi đun nóng mạnh hỗn hợp bột sắt và lưu huỳnh tạo thành chất mới nào?
Đun nóng mạnh hỗn hợp bột sắt và lưu huỳnh tạo thành sắt (II) sunfua.
? Thế nào là PƯHH?
I. Định nghĩa:
1. Định nghĩa:
Phản ứng hóa học là quá trình biến đổi chất này thành chất khác.

Chất phản ứng (hay chất tham gia):
Sản phẩm (hay chất tạo thành):
đường.
Sắt, lưu huỳnh,
than, nước.
Lưu huỳnh sunfua,
? Viết phương trình chữ của phản ứng hóa học?
Tên các chất sản phẩm
Tên các chất phản ứng
? Xác định các chất tham gia và sảm phẩm của phản ứng hóa học nêu trên?
I. Định nghĩa:
1. Định nghĩa:
Phản ứng hóa học là quá trình biến đổi chất này thành chất khác.
2. Phương trình chữ của phản ứng hóa học:
Tên các chất phản ứng
Tên các chất sản phẩm
Thí dụ:

CÁCH ĐỌC PHƯƠNG TRÌNH CHỮ CỦA PƯHH
Đọc là: Sắt tác dụng với lưu huỳnh tạo ra chất sắt (II) sunfua.
Đọc là: Đường phân hủy thành nước và than.
Thí dụ:
Parafin + oxi
Cacbon đioxit + nước
Viết phương trình chữ của phản ứng khi hơi nến (nến được làm bằng parafin) cháy trong không khí tạo ra khí cacbon đioxit và hơi nước?
II. DIỄN BIẾN CỦA PHẢN ỨNG HÓA HỌC

O
O
O
O
O
O
H2
O2
H2O
Trước phản ứng
Trong quá trình phản ứng
Sau phản ứng.
Sơ đồ tượng trưng cho phản ứng hoá học giữa khí hiđro và khí oxi tạo ra nước.
O
O
O
O
O
O
H2
O2
H2O
Sơ đồ tượng trưng cho phản ứng hoá học giữa khí hiđro và khí oxi tạo ra nước.
H-H; O-O
Không có liên kết giữa các nguyên tử
H-O-H
4
4
2
4
2
2
Các phân tử trước và sau phản ứng có khác nhau không?
Khác nhau: Trước PƯ: 2H2 và O2; Sau PƯ: 2H2O.
a) Trước phản ứng
b) Trong quá trình phản ứng
c) Sau phản ứng
II. DIỄN BIẾN CỦA PHẢN ỨNG HÓA HỌC
? Một phản ứng hóa học gồm mấy giai đoạn, đó là những giai đoạn nào?
* Gồm 3 giai đoạn:
Trước phản ứng
Trong quá trình phản ứng
Sau phản ứng
? Rút ra kết luận về bản chất của phản ứng hóa học?
* Kết luận: Trong phản ứng hoá học chỉ có liên kết giữa các nguyên tử thay đổi, làm cho phân tử này biến đổi thành phân tử khác.
Kết quả là chất này biến đổi thành chất khác.
Trước phản ứng
Trong quá trình phản ứng
Sau phản ứng
HCl
Zn
ZnCl2
H2
Sơ đồ tượng trưng cho phản ứng hoá học giữa kẽm và axit clohiđric tạo ra khí hiđro và kẽm clorua.
Nhận xét đặc điểm liên kết của nguyên tử kim loại kẽm trước và sau phản ứng?
Nếu có đơn chất kim loại tham gia phản ứng thì sau phản ứng nguyên tử kim loại phải liên kết với nguyên tử nguyên tố khác.
Lưu ý:
Điền từ hoặc cụm từ thích hợp vào chỗ trống:
* Quá trình biến đổi chất này thành chất khác gọi là ............................... Chất bị biến đổi trong phản ứng gọi là .…………….. , chất mới sinh ra là ……….….
* Trong quá trình phản ứng, lượng chất ............... giảm dần, lượng chất …….....… tăng dần.
phản ứng hoá học
chất phản ứng
sản phẩm
Bài tập 1:
phản ứng
sản phẩm
Củng cố, luyện tập
Sơ đồ phản ứng giữa magie và axit clohiđric
tạo ra magie clorua và khí hiđro như sau:
Bài tập 2:
* Xác định:
- Chất tham gia phản ứng?
Sản phẩm?
Liên kết giữa các nguyên tử thay đổi như thế nào?
* Viết phương trình chữ của phản ứng?

- Chất phản ứng:
- Sản phẩm:
Magie clorua MgCl2,
khí hiđro H2
Magie Mg,
axit clohđric HCl
- Liên kết thay đổi:
+ Trước phản ứng:
Mg tự do;
+ Sau phản ứng:
Cl – Mg - Cl;
- Phương trình chữ của phản ứng
H - Cl
H - H
1. Phản ứng hóa học là quá trình biến đổi chất này thành chất khác.
Phương trình chữ của phản ứng hóa học:
Tên các chất phản ứng
Tên các chất sản phẩm
2. Trong phản ứng hoá học chỉ có liên kết giữa các nguyên tử thay đổi, làm cho phân tử này biến đổi thành phân tử khác.
Hướng dẫn HS học bài ở nhà
Học bài theo nội dung bài dạy.
Làm bài tập: 1,2,3,4,6 sgk/50+51.
Đọc và nghiên cứu trước phần IV: Làm thế nào để biết có phản ứng hóa học xảy ra.
a)Trước phản ứng
b) Trong quá trình phản ứng
Sơ đồ tượng trưng cho phản ứng hoá học giữa khí hiđro và khí oxi tạo ra nước.
Sơ đồ tượng trưng cho phản ứng hoá học giữa khí hiđro và khí oxi tạo ra nước.
H liên kết với nhau,
O liên kết với nhau
4
2H liên kết với O
Không có nguyên tử nào liên kết với nhau
2
4
4
2
2
Theo sơ đồ phản ứng trên, thảo luận nhóm và hoàn thành nội dung bảng sau:
Trong phản ứng
Trước phản ứng
Sau phản ứng
3. Một số phản ứng cần có chất xúc tác hoặc cần có áp suất cao.
Quá trình chuyển hóa từ tinh bột sang rượu, cần có điều kiện gì?
1. Chất phản ứng phải được tiếp xúc với nhau.
2. Một số phản ứng cần cung cấp nhiệt độ thích hợp.
Ủ men
1. Chất phản ứng phải được tiếp xúc với nhau.
2. Một số phản ứng cần cung cấp nhiệt độ thích hợp.
Nếu để than trong không khí, có tự bốc cháy không?
Vậy để than hoặc củi ... (vật cháy) cháy được cần phải có điều kiện gì?
Tiến hành thí nghiệm
B1: Có ống nghiệm 1 đựng dung dịch HCl, ống nghiệm 2 đựng kẽm đặt cạnh nhau. Quan sát nhận xét có hiện tượng gì xảy ra.
B2: Cho 1- 2 giọt dung dịch axit clohđric HCl vào ống nghiệm số 2 đựng kẽm Zn. Quan sát và nhận xét hiện tượng.
Hiện tượng:
Chất phản ứng:
Chất sản phẩm:
Có bọt khí thoát ra, mảnh kẽm tan dần
Kẽm, axit clohđric
Khí hiđro, kẽmclorua
1. Chất phản ứng phải được tiếp xúc với nhau.
Quan sát thí nghiệm trên: muốn phản ứng hóa học xảy ra nhất thiết phải có điều kiện gì?
Sơ đồ tượng trưng cho phản ứng hoá học giữa khí hiđro và khí oxi tạo ra nước.
Theo sơ đồ phản ứng trên, thảo luận nhóm và cho biết:
Các phân tử trước và sau phản ứng có khác nhau không?
Trong quá trình phản ứng, số nguyên tử hiđro và oxi có giữ nguyên không?
Sau phản ứng, những nguyên tử nào liên kết với nhau?
Trước phản ứng, những nguyên tử nào liên kết với nhau?
Số nguyên tử hiđro và oxi vẫn giữ nguyên
2 nguyên tử hiđro liên kết với 1 nguyên tử oxi
Các phân tử trước và sau phản ứng có khác nhau
2 nguyên tử hiđro và 2 nguyên tử oxi liên kết với nhau tạo thành các phân tử hiđro và oxi.
- Cần đập nhỏ vừa than trước khi đưa vào bếp lò để tăng bề mặt tiếp xúc của than với oxi.
- Dùng que lửa châm để cung cấp và nâng nhiệp độ của than.
- Quạt mạnh để thêm đủ khí oxi.
- Khi than bén cháy là đã có phản ứng hóa học xảy ra.
- Phương trình chữ của phản ứng:
Khi than cháy xảy ra phản ứng hóa học giữa than và khí oxi tạo ra sản phẩm là khí cacbon đioxit.
Bài tập 2:
- Tại sao: cần đập nhỏ vừa than trước khi đưa vào bếp lò. Sau đó dùng que lửa châm rồi quạt mạnh đến khi than bén cháy thì thôi?
- Viết phương trình chữ của phản ứng?
+ Phản ứng hóa học (PUHH) là quá trình biến đổi chất này thành chất khác
+ Cách viết phương trình chữ của PUHH:
Trong PUHH liên kết giữa các nguyên tử thay đổi làm cho phân tử này biến đổi thành phân tử khác nên chất này biến đổi thành chất khác
+ Bản chất của PUHH:
+ Điều kiện để PUHH xảy ra
Than + nước
Khi đun nóng đường bị phân hủy tạo thành những chất mới nào?
Lưu huỳnh đioxit
Lưu huỳnh cháy trong khí oxi tạo ra chất mới nào?
Khi đun nóng mạnh hỗn hợp bột sắt và lưu huỳnh tạo thành chất mới nào?
Sắt (II) sunfua