Bài 13. Làm thơ lục bát

nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo
đến dự giờ ngữ văn lớp 7
Giáo viên : Mai Thị Tuyết
Bài 13 - Tiết 52:
Làm thơ lục bát
Cặp câu thơ lục bát mỗi dòng có mấy tiếng?
Mỗi cặp gồm hai câu:
Dòng đầu có 6 tiếng (câu lục)
Dòng sau có 8 tiếng (câu bát)
luật thơ lục bát
Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương.
Nhớ ai dãi nắng dầm sương
Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao.
Lục bát
sơ đồ luật bằng trắc thơ lục bát
Theo qui ước thanh huyền và thanh ngang kí hiệu B (bằng),
các thanh sắc, hỏi, ngã, nặng kí hiệu là T (trắc), vần là V (vần)
Các em hãy ghi kí hiệu B, T và V của câu ca dao trên vào các ô:
B
T
B
B
B
T
B
B
T
T
B
B
B
T
B
T
T
T
B
T
T
B
B
B
B
B
B vần
B vần
B vần
B vần
B
B
B vần
[. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .]
T
B
B
T
B
T
B
T
B
B vần
B vần
B vần
B vần
B vần
luật thơ lục bát
T
B
B
T
B vần
B vần
B vần
luật thơ lục bát
Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương
Em hãy nhận xét về dấu thanh ở tiếng thứ 6 và tiếng thứ 8 của câu 8 ?
Tiếng thứ 6 thanh huyền (trầm) thì tiếng thứ 8 sẽ là
thanh ngang (bổng). Hoặc ngược lại
- Luật thơ lục bát thể hiện tập trung ở khổ thơ lục bát gồm một câu sáu tiếng và một câu tám tiếng sắp xếp theo mô hình sau đây (B: bằng; T: trắc; V: vần; chưa tính đến các dạng biến thể):
- Các tiếng ở vị trí 1, 3, 5, 7 không bắt buộc theo luật bằng trắc - trong bảng đánh dấu (-). Tiếng thứ hai thường là thanh bằng. Tiếng thứ tư thường là thanh trắc (nhưng có khi ngoại lệ tiếng thứ hai là thanh trắc thì tiếng thứ tư sẽ đổi thành thanh bằng). Trong câu 8, nếu tiếng thứ 6 là thanh ngang (bổng) thì tiếng thứ 8 phải là thanh huyền (trầm). Ngược lại cũng vậy.
- Lục bát là thể thơ độc đáo của văn học Việt Nam.
Luyện tập
Điền nối tiếp cho thành bài và đúng luật (về ý và về vần)
Em ơi đi học đường xa
Cố học cho giỏi mẹ mong
ở nhà
Anh ơi phấn đấu cho bền
Mỗi năm một lớp .
mới nên thân người
Câu lục bát sau sai ở đâu và sửa lại cho đúng luật:
Vườn em cây quí đủ loài
Có cam, có quýt, có bòng, có na
Vườn em cây quí đủ loài
Có cam, có quýt, có , có na
xoài
Luyện tập
Thiếu nhi là tuổi học hành
Chúng em phấn đấu tiến lên hàng đầu
Thiếu nhi là tuổi học hành
Chúng em phấn đấu
quyết giành điểm cao
Luyện tập
Câu lục bát sau sai ở đâu và sửa lại cho đúng luật:
Thử viết tiếp câu 8 để thành một cặp lục bát:
Ai ơi hãy đến Bảy ba,
Bạn bè tình nghĩa đậm đà mến thương.
Lưu ý: Muốn làm thơ lục bát cho hay, vượt qua trình độ "vè", thì câu thơ phải có hình ảnh, có hồn.
Luyện tập
Hướng dẫn về nhà:
Về nhà: Mỗi em tập làm ít nhất 4 câu lục bát, có nội dung chào mừng ngày "Nhà giáo Việt Nam 20 - 11"
Chuẩn bị: "Chuẩn mực sử dụng từ"
(SGK trang 166 và 167)
Xin chân thành cảm ơn quí thầy cô!
GIỜ HỌC KẾT THÚC
Xin chân thành cảm ơn quí thầy cô!