Bài 13. Điệp ngữ

Ví dụ 1:
Nhà em có một cái bàn, có một cái tủ. Nhà em có một cái giường, có một cái bếp. Nhà em có cha, có mẹ, có chị em, anh em. Nhà em có rất nhiều thứ.
Ví dụ 2:
“Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ
Nhớ ai ai nhớ bây giờ nhớ ai”
(Ca dao)
Ví dụ 1:
Nhà em có một cái bàn, có một cái tủ. Nhà em có một cái giường, có một cái bếp. Nhà em có cha, có mẹ, có chị em, anh em. Nhà em có rất nhiều thứ.
Ví dụ 2:
“Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ
Nhớ ai ai nhớ bây giờ nhớ ai”
(Ca dao)
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ :
“Cục ... cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Khổ đầu
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
Khổ cuối
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
Nghe
Nghe
Nghe
Vì
Vì
Vì
vì
Nghe, vì là điệp ngữ
Nghe, vì

Này con gà

Tiếng gà trưa
Là một từ
Là một cụm từ
Là một câu
GHI NHỚ
Khi nói hoặc viết người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ hay câu nhằm làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ, từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
PHÂN BIỆT LẶP TỪ VÀ PHÉP TU TỪ ĐIỆP NGỮ
Cần phân biệt phép điệp ngữ với hiện tượng lặp từ – một loại lỗi mà các em thường mắc phải do vốn từ nghèo nàn.
Chú ý

Bài tập 1. Người ta đi cấy lấy công,
Tôi đây đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
(Ca dao)

a/ Anh đã tìm em rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều.
[…]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em, biết mấy
( Phạm Tiến Duật)
b/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm)
a/ Anh đã tìm em rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều.
[…]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em, biết mấy
( Phạm Tiến Duật)
b/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm)
c/ Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ…
a/ Anh đã tìm em rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều.
[…]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em, biết mấy
( Phạm Tiến Duật)
b/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm)
PHIẾU HỌC TẬP
Hãy xác định vị trí của các điệp ngữ trong các ví dụ SGK/tr152 và cho biết đó là dạng điệp ngữ nào?
c/ Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ…
a/ Anh đã tìm em rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều.
[…]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em, biết mấy
( Phạm Tiến Duật)
b/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm)
Điệp ngữ đứng cách xa nhau
Điệp ngữ đứng cạnh, nối tiếp nhau
Điệp ngữ đứng ở cuối câu trước được lặp lại ở đầu câu kế tiếp
ĐIỆP NGỮ CÁCH QUÃNG
ĐIỆP NGỮ NỐI TIẾP
ĐIỆP NGỮ CHUYỂN TIẾP
PHIẾU HỌC TẬP
Hãy xác định vị trí của các điệp ngữ trong các ví dụ SGK/tr152 và cho biết đó là dạng điệp ngữ nào?
Bài tập 2

Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp phải xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
(Khánh Hoài)

Bài tập 3b. Chữa lại đoạn văn trên :
Phía sau nhà em có một mảnh vườn trồng rất nhiều hoa. Em trồng hoa cúc, thược dược, đồng tiền, hồng, lay ơn. Ngày phụ nữ quốc tế, em hái hoa tặng mẹ và chị em.