Bài 13. Điệp ngữ

HỘI GIẢNG CẤP TRƯỜNG
2009-2010
QUÍ THẦY CÔ GIÁO ĐẾN DỰ GIỜ LỚP
Nhiệt liệt chào mừng
Gv: Võ Thị Vương - Trường PT Dân Tộc Nội Trú
? Thế nào là thành ngữ? Thành ngữ có vai trò
cú pháp như thế nào trong câu?
Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tao cố định biểu
thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.
Thành ngữ có thể làm chủ ngữ, vị ngữ, hay phụ
ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ.
I. Di?p ng? v� t�c d?ng c?a đi?p ng? :
"Trên đường hành quân xa
Dừng chân trên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục . cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ (.)
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ."

(Xuân Quỳnh- Trích văn bản "Tiếng gà trưa")
Tìm những từ ngữ nào được lặp đi lặp lại trong hai khổ thơ trên?
1. Xét ví dụ :
I. Di?p ng? v� t�c d?ng c?a đi?p ng? :
"Trên đường hành quân xa
Dừng chân trên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục . cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ (.)
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ."

(Xuân Quỳnh- Trích văn bản "Tiếng gà trưa")
Lặp đi lặp lại từ ngữ như thế có tác dụng gì?
1. Xét ví dụ :
I. Di?p ng? v� t�c d?ng c?a đi?p ng? :
"Trên đường hành quân xa
Dừng chân trên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục . cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ (.)
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ."

(Xuân Quỳnh- Trích văn bản "Tiếng gà trưa")
Nhấn mạnh ý gây ấn tượng sâu sắc, làm câu thơ thêm mạnh mẽ, nhịp nhàng.
1. Xét ví dụ :
I. Di?p ng? v� t�c d?ng c?a đi?p ng? :
1. Xét ví dụ :
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Phút giây thiêng Anh gọi Bác ba lần.
(Tố Hữu)
Tìm những từ ngữ được lặp đi lặp lại trong khổ thơ trên?
2. Nhận xét :
Nhận xét :
Điệp ngữ là lặp lại những từ ngữ (hoặc cả một câu) nhằm mục đích nhấn mạnh ý gây ấn tượng sâu sắc hoặc gợi những cảm xúc trong lòng người.
I. Di?p ng? v� t�c d?ng c?a đi?p ng? :
1. Xét ví dụ :
2. Nhận xét :
Tìm một số ví dụ có sử dụng điệp ngữ.
Hát mãi khúc quân hành
Tác giả: Diệp Minh Tuyền
I. Di?p ng? v� t�c d?ng c?a đi?p ng? :
1. Xét ví dụ :
2. Nhận xét :
3. Kết luận :
(Ghi nhớ 1 sgk/ trang 152)
Kết luận :
Khi nói hoặt viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
". Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do ! Dân tộc đó phải được độc lập ! ."
(Hồ Chí Minh)
Bài 1: Tìm điệp ngữ trong đoạn trích sau và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?
Ca ngợi sự gan góc chống kẻ thù bền bỉ và quyết liệt của dân tộc Việt Nam, nó khẳng định quyền xứng đáng được hưỏng tự do độc lập của người Việt Nam. Sự lặp lại cho thấy giọng điệu hùng hồn đanh thép của Hồ Chí Minh.
I. Di?p ng? v� t�c d?ng c?a đi?p ng? :
1. Xét ví dụ :
2. Nhận xét :
3. Kết luận :
(Ghi nhớ 1 sgk/ trang 152)
"Trên đường hành quân xa
Dừng chân trên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục . cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ (.)
(Xuân Quỳnh- Trích văn bản "Tiếng gà trưa")
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
(Hồ Chí Minh)
I. Di?p ng? v� t�c d?ng c?a đi?p ng? :
1. Xét ví dụ :
2. Nhận xét :
3. Kết luận :
(Ghi nhớ 1 sgk/ trang 152)
II. Các dạng đi?p ng? :
1. Xét ví dụ :
a/ Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
[…]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
(Phạm Tiến Duật)
b/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm)
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Cục .cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
(Xuaõn Quyứnh)
CÁCH
QUÃNG
NỐI
TIẾP
CHUYỂN
TiẾP
(VÒNG)
Tìm điệp ngữ ở các ví dụ?
Em có nhận xét gì về vị trí các điệp ngữ trên?
I. Di?p ng? v� t�c d?ng c?a đi?p ng? :
1. Xét ví dụ :
2. Nhận xét :
3. Kết luận :
(Ghi nhớ 1 sgk/ trang 152)
II. Các dạng đi?p ng? :
1. Xét ví dụ :
2. Nhận xét :
Nhận xét :
Điệp ngữ có nhiều dạng: Điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng). (Nhưng các dạng đều giống nhau là biểu cảm).
CÁCH
QUÃNG
CHUYỂN
TIẾP
Bài Tập 2:
Vậy mà giờ đây, anh em tôi phải sắp
. Có thể sẽ mãi mãi. Lạy trời
đây chỉ là . thôi.
(Khánh Hoài)
xa
nhau
xa nhau
một giấc mơ
Một giấc mơ
xa nhau … xa nhau …
một giấc mơ.
Một giấc mơ
I. Di?p ng? v� t�c d?ng c?a đi?p ng? :
1. Xét ví dụ :
2. Nhận xét :
3. Kết luận :
(Ghi nhớ 1 sgk/ trang 152)
II. Các dạng đi?p ng? :
1. Xét ví dụ :
2. Nhận xét :
Kết luận :
Điệp ngữ có nhiều dạng: Điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).
3. Kết luận :
(Ghi nhớ 2 sgk/ trang 152)
I. Di?p ng? v� t�c d?ng c?a đi?p ng? :
1. Xét ví dụ :
2. Nhận xét :
3. Kết luận :
(Ghi nhớ 1 sgk/ trang 152)
II. Các dạng đi?p ng? :
1. Xét ví dụ :
2. Nhận xét :
3. Kết luận :
(Ghi nhớ 2 sgk/ trang 152)
III. Luyện tập:
Bài tập 1:
Luyện tập:
Bài tập 1:
b/ Người ta đi cấy lấy công,
Tôi đây đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
(Ca dao)
Lặp lại “đi cấy”: nhấn mạnh công việc làm của người nông dân.
“Trông” biểu hiện sự lo lắng của người nông dân mong mưa thuận gió hòa, thời tiết thuận lợi cho việc làm ruộng của người nông dân.
Bài 1: Tìm điệp ngữ trong ca dao sau và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?
Điệp ngữ: Đi cấy, trông.
I. Di?p ng? v� t�c d?ng c?a đi?p ng? :
1. Xét ví dụ :
2. Nhận xét :
3. Kết luận :
(Ghi nhớ 1 sgk/ trang 152)
II. Các dạng đi?p ng? :
1. Xét ví dụ :
2. Nhận xét :
3. Kết luận :
(Ghi nhớ 2 sgk/ trang 152)
III. Luyện tập:
Bài tập 1:
Luyện tập:
Bài tập 3:
Bài tập 2:
Bài tập 3:
BT 3:
Theo em trong đoạn văn sau đây, việc lặp đi lặp lại một số từ ngữ có tác dụng biểu cảm hay không?
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em…
Sửa lại đoạn văn trên
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Em trồng rất nhiều loài hoa: hoa cúc, hoa thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng, cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa tặng mẹ và chị em…
Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng điệp ngữ
Nhân ngày nhà giáo Việt Nam, chúng em
xin gửi tới các thầy cô giáo một lời chúc
sức khỏe, một lời chúc thành đạt. Chúng
em xin hứa: sẽ học tập tốt, ngoan ngoãn,
xứng đáng là học sinh ngoan của thầy cô.
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
BÀI TẬP 4
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
1) Bài vừa học:
- Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ.
- Xác định các kiểu điệp ngữ.
- Vận dụng điệp ngữ vào viết văn nhất là văn biểu cảm.
- Phân biệt điệp ngữ với lỗi lặp từ.
2) Bài sắp học:
Chuẩn bị luyện nói: “Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học”.
Đề ở sgk / trang 154.
Chọn đề, làm dàn ý, tập nói cảm nghĩ về một tác phẩm văn học.
Kính chúc quí thầy cô sức khoẻ.
Và chúc các em lớp 7A ngày càng học giỏi hơn nữa.