Bài 13. Điệp ngữ

?Thế nào là thành ngữ? Thành ngữ có vai trò ngữ
pháp như thế nào trong câu? Cho ví dụ?
- Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định,biểu thị
một ý nghĩa hoàn chỉnh.
- Thành ngữ có thể làm chủ ngữ,vị ngữ trong câu hay
làm phụ ngữ trong cụm danh từ,cụm động từ.
- VD: Nước non lận đận một mình
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay.

KIểM TRA BàI Cũ
Tiết 55
Điệp ngữ
Ti?t 55 DI?P NG?
I.Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ.
1.Bài tập.
2.Nh�n x�t.
*T� ��ỵc lỈp l�i: "Nghe,v�".
*T�c dơng :
-Nghe -> Nh�n m�nh c�m gi�c khi nghe ti�ng g� tr�a.
-V� ->Nh�n m�nh nguy�n nh�n chi�n ��u cđa ng��i chi�n s�.
"Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục.cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.(.)
Cháu chiến đâu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.
(Tiếng gà trưa-Xuân Quỳnh)
=> Điệp ngữ.
Ti?t 55 DI?P NG?
I.Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ.
1. Bài tập.
2.Nhận xét.


? Vậy em hiểu thế nào là điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ?


*Ghi nhớ 1:Điệp ngữ là biện
pháp lặp lại từ ngữ (hoặc cả
câu) để làm nổi bật ý, gây
cảm xúc mạnh.Cách lặp lại
như vậy gọi là phép điệp ngữ;
từ ngữ được lặp lại gọi là
điệp ngữ.

*Ghi nhớ 1:(sgk/152)
"Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương.
Nhớ ai dãi nắng, dầm sương
Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao".
(ca dao)
* Nhớ->Nhấn mạnh nỗi nhớ của người ra đi và người ở lại.
*Điệp ngữ là biện pháp lặp
lai từ ngữ (hoặc cả câu) để
làm nổi bật ý,gây cảm xúc
mạnh.
Ti?t 55 DI?P NG?
I.Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ.
*Ghi nhớ:(sgk/152).
II.Các dạng điệp ngữ.
1. Bài tập.
2. Nhận xét.
Xác định và nêu nhận xét về vị trí của điệp ngữ có trong ví dụ trên?
(a)->Điệp ngữ cách quãng.


a."Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
" Cục.cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ."
(Xuân Quỳnh)
Ti?t 55 DI?P NG?
I.Điệp ngữ và tác dụng
của điệp ngữ.
Tìm điệp ngữ trong ví dụ a?Em có nhận xét gì về vị trí của các điệp ngữ trên?
*Ghi nhí:(sgk/152).
II.C�c d�ng �iƯp ng�.

1.B�i t�p.
2.Nh�n x�t.
a.�iƯp ng� c�ch qu�ng.

(b)->Điệp ngữ nối tiếp.
b.Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều..
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em,thương em,thương em biết mấy.
( Phạm Tiến Duật).
Ti?t 55 DI?P NG?
I.Điệp ngữ và tác dụng
của điệp ngữ.
*Ghi nhớ: (sgk/152).
II.Các dạng điệp ngữ.
1. Bài tập.
2. Nhận xét.
a.Điệp ngữ cách quãng.
b.Điệp ngữ nối tiếp.


Tìm điệp ngữ trong ví dụ c?Em có nhận xét gì về vị trí của điệp ngữ?
(c)->Điệp ngữ chuyển tiếp
(điệp ngữ vòng).
c. Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm).
Tiết 55 ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ.
*Ghi nhớ: (sgk/152).
II.Các dạng điệp ngữ.
1. Bài tập.
2.Nhận xét.

? Qua phân tích ví dụ trên điệp ngữ gồm có những dạng nào?
*Ghi nhớ 2:Điệp ngữ có nhiều
dạng: Điệp ngữ cách quãng,
điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ
chuyển tiếp(điệp ngữ vòng).
* Ghi nhí 2: (sgk/152)
- Điệp ngữ cách quãng.
- Điệp ngữ nối tiếp.
- Điệp ngữ chuyển tiếp,
(điệp ngữ vòng).
Thảo luận nhóm
VD1: Đảng ta đó,trăm tay nghìn mắt
Đảng ta đây xương sắt da đồng.
Đảng ta muôn vạn công nông
Đảng ta muôn vạn tấm lòng niềm tin.
(Tố Hữu.)
VD2: Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết
Thành công, thành công ,đại thành công
(Hồ Chí Minh).
VD3: Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc
Em có chồng rồi anh tiếc lắm thay.
(Ca dao)
? Tìm điệp ngữ và cho biết thuộc dạng điệp ngữ nào?


Điệp ngữ nối tiếp.
Điệp ngữ chuyển tiếp,
(điệp ngữ vòng).
Điệp ngữ cách quãng.
Ti?t 55 DI?P NG?
?Tìm điệp ngữ
trong đoạn trích
và cho biết tác
giả muốn nhấn
mạnh điều gì?
I.Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ.
*Ghi nhớ: (sgk/152).
II.Các dạng điệp ngữ.
*Ghi nhớ: (sgk/152).
III.Luyện tập.
1.Bài tập 1:
1a. Tác dụng: Nhấn mạnh ý, dân tộc ta phải được tự do độc lập, khẳng định lòng quyết tâm chiến đấu chống xâm lăng, đất nước Việt Nam phải được độc lập chủ quyền.
a. Một dân tộc đã gan góc
chống ách nô lệ của Pháp hơn
tám mươi năm nay, một dân
đã gan góc đứng về phe Đồng
chống phát xít mấy năm nay,
dân tộc đó phải được tự do!
Dân tộc đó phải được độc lập!
Ti?t 55 DI?P NG?
I.Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ.
II.Các dạng điệp ngữ.
III.Luyện tập.
1.Bài tập 1:
1a : Nhấn mạnh ý, khẳng định lòng quyết tâm chiến đấu chống xâm lăng ,đất nước Việt Nam phải được độc lập chủ quyền.
b. Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
(Ca dao).

1b : Nhấn mạnh công việc,
niềm mong muốn của người nông dân về thời tiết thuận hoà để làm ăn thuận lợi.
Ti?t 55 DI?P NG?
Thảo luận nhóm.
Bài 2:Tìm điệp ngữ trong đoạn văn sau và nói rõ đó là dạng điệp ngữ nào?
I.Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ.
*Ghi nhớ: (sgk/152).
II.Các dạng điệp ngữ.
-Điệp ngữ cách quãng.
-Điệp ngữ nối tiếp.
-Điệp ngữ chuyển tiếp.
(điệp ngữ vòng).
*Ghi nhớ: (sgk/152).
III.Luyện tập.
1.Bài tập 1.
2.Bài tập 2.
"Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp phải xa nhau. Có thể sẽ
xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ.Một giấc
mơ thôi. (Khánh Hoài)

-> "xa nhau":Điệp ngữ cách quãng.
->"một giấc mơ": Điệp ngữ chuyển tiếp,(điệp ngữ vòng).
Tiết 55 ĐIỆP NGỮ
Bài 3: Theo em, trong đoạn văn sau đây, việc lặp đi lặp lại một số từ ngữ có tác dụng biểu cảm hay không?
I.Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ.
* Ghi nhớ : (sgk/152).
II.Các dạng điệp ngữ.
- Điệp ngữ cách quãng.
- Điệp ngữ nối tiếp.
- Điệp ngữ chuyển tiếp.
* Ghi nhớ : (sgk/152).
III.Luyện tập.
1. Bài tập 1.
2. Bài tập 2.
3. Bài tập 3.
"Phía sau nhà em có một mảnh vườn.Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loại hoa.
Em trồng hoa cúc.Em trồng hoa thược dược.Em trồng hoa đồng tiền.Em trồng hoa hồng. em trồng cả hoa lay ơn nữa.Ngày phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tăng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em..
->Lỗi "lặp từ", không có tác dụng biểu cảm. Làm cho câu văn dài dòng, rườm rà.
Có thể sửa lại như sau :
Phía sau nhà em có một mảnh
vườn. Em trồng rất nhiều loại hoa:
Nào là cúc, thược dược, đồng tiền,
hồng và cả hoa lay ơn nữa. Ngày
quốc tế phụ nữ, em hái hoa sau
vườn tặng mẹ và chị.
Ti?t 55 DI?P NG?


I.Điệp ngữ và tác dụng của
điệp ngữ.
*Ghi nhớ : (sgk/152).
II.Các dạng điệp ngữ.
- Điệp ngữ cách quãng.
- Điệp ngữ nối tiếp.
- Điệp ngữ chuyển tiếp, (điệp ngữ vòng).
*Ghi nhớ : (sgk/152).
III. Luyện tập.
1. Bài tập 1.
2. Bài tập 2.
3. Bài tập 3.

Hướng dẫn về nhà
-Học thuộc ghi nhớ sgk/152.
-Viết đoạn văn ngắn nội dung tuỳ chọn có sử dụng điệp ngữ.
-Luyện nói : Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học.
(Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài, viết thành văn tiết sau luyện nói trước lớp).
Kính chúc các thầy cô giáo và
các em học sinh mạnh khoẻ.