Bài 13. Điệp ngữ

Chào mừng quý thầy cô giáo về dự giờ lớp 7/7
Môn Tiếng Việt
KíNH CHúC
Các thầy cô giáo mạnh khoẻ, hạnh phúc !
Nhóm I Tổ Ngữ văn THCS Nguyễn Trãi
KIỂM TRA BÀI CŨ
a/ Lời nặng tiếng…
b/ Tham phú phụ…
c/ … nhà … ngõ.
d/… nắng, chiều…
e/ Bên trọng, bên…
g/ Chạy … chạy…
BT 1:
Hãy điền vào những
chỗ còn để trống để
hoàn chỉnh từng
thành ngữ.
nhẹ
bần
Gần
xa
Sáng
mưa
sấp
ngửa
khinh
BT 2: Tìm thành ngữ được Tam nguyên Yên Đổ vận dụng trong bài thơ “Bạn đến chơi nhà”đã học.
Đầu trò tiếp khách trầu không có
Miếng trầu là đầu câu chuyện
Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà
Đuổi gà cho qua đám giỗ
a) Gậy tre , chông tre chống lại sắt thép quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín! Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre anh hùng lao động ! Tre anh hùng chiến đấu!
(Thép Mới . Cây tre Việt Nam )
Tiết 55 : Điệp ngữ
a) Gậy tre , chông tre chống lại sắt thép quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín! Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre anh hùng lao động ! Tre anh hùng chiến đấu!
(Thép Mới . Cây tre Việt Nam)
- Gây ấn tượng mạnh về hình tượng cây tre giống như con người Việt Nam.
Đọc hai đoạn trích sau:
I . Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ.
b) Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.
(Xuân Quỳnh. Tiếng gà trưa )
b) Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.
(Xuân Quỳnh. Tiếng gà trưa )
- Nhấn mạnh vào quyết tâm chiến đấu chống kẻ thù vì những mục đích cao đẹp nhưng cũng rất bình dị của người cháu- người lính trẻ.
Điệp ngữ là lặp lại có ý thức những từ ngữ nhằm mục đích nhấn mạnh ý,gây ấn tượng sâu sắc hoặc gợi những cảm xúc trong lòng người.
Ví dụ:Rằm xuân lồng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân…
*Ghi nhớ1: (sgk/152)
I . Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ .
Bài tập : Tìm hiểu điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ trong các trường hợp sau.
- Điệp từ" lồng" : di?p ng? cỏch quóng-nh?n m?nh v? d?p c?a c?nh trang r?ng.
- Điệp ngữ "chưa ngủ" - điệp chuyển tiếp - nhấn mạnh, tạo bản lề khép mở hai thế giới tâm trạng Hồ Chí Minh.
a) Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
( Hồ Chí Minh )
b) Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
( Phạm Tiến Duật )
d) Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?..
( Đoàn Thị Điểm )
Tiết 55 : Điệp ngữ
a) Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như v? người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
( Hồ Chí Minh )
b) Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
( Phạm Tiến Duật )
c) Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?...
( Đoàn Thị Điểm )
- Điệp ngữ "thương em" - điệp nối tiếp - tạo ấn tượng nỗi nhớ tăng tiến.
- Điệp từ "thấy ", điệp ngữ "ngàn dâu" - điệp chuyển tiếp - diễn tả cảm giác triền miên vô vọng trong nỗi cô đơn ngóng chờ chồng của người vợ.
II . Các dạng điệp ngữ
I . Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ .
Tiết 55 : Điệp ngữ
II . Các dạng điệp ngữ
? Hãy đặt tên gọi các dạng điệp ngữ cho các cách xác định dưới đây?
..........................là phép điệp ngữ mà người ta sắp xếp các từ ngữ được điệp liên tiếp nhau, tạo ấn tượng mới mẻ có tính chất tăng tiến.
.................................là phép điệp ngữ người ta sắp xếp các từ ngữ được điệp giãn cách nhau, tạo ấn tượng nổi bật và tạo tính nhạc.
.......... ......là phép điệp ngữ mà ở đó từ ngữ được điệp nằm cuối câu trên chuyển xuống đầu câu dưới tiếp với nó, làm câu văn, thơ liền nhau như một đợt sóng, khắc sâu ấn tượng.
Điệp cách quãng
Điệp nối tiếp
Điệp vòng
Điệp ngữ có nhiều dạng : Điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).
I . Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ .
Tiết 55 : Điệp ngữ
II . Các dạng điệp ngữ
Bài tập: Theo em trong đoạn văn sau đây, việc lặp đi lặp lại một từ ngữ có tác dụng biểu cảm hay không?
Con bũ dang g?m c?. Con bũ ch?t ng?ng d?u lờn. Con bũ r?ng ũ ũ.
Lưu ý : Cần phân biệt điệp ngữ mang giá trị chân chính là một biện pháp tu từ với sự lặp lại từ ngữ không cần thiết làm câu văn rườm rà.
-Điệp ngữ có nhiều dạng: Điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ vòng.
I . Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ .
Tiết 55 : Điệp ngữ
II . Các dạng điệp ngữ.
III .Luyện tập.
Bài tập1: Tìm điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ
trong các đoạn trích sau.
a) Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của
Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã
gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít
mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do ! Dân
tộc đó phải được độc lập !
(Hồ Chí Minh)
b) Người ta đi cấy lấy công ,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề .
Trông trời , trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày , trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm ,
Trời êm biển lặng mới yên tấm lòng.
( ca dao)
-M?t dõn t?c dó gan gúc: Nhấn mạnh ý chớ gang thộp d�nh d?c l?p t? do c?a dõn t?c Vi?t Nam. .-Dõn t?c dú ph?i du?c:kh?ng d?nh dõn t?c ta ph?i du?c t? do v� d?c l?p.

Điệp cách quãng.
- Di c?y, trụng: Nhấn mạnh sự vất vả, nỗi lo lắng và hy vọng của người nông dân .
Điệp cách quãng
I . Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ .
Tiết 55 : Điệp ngữ
II . Các dạng điệp ngữ.
III .Luyện tập.
B�i t?p 2:Tỡm di?p ng? trong do?n van sau v� cho bi?t dú l� di?p ng? n�o?
Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp phải xa nhau.Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
(Khánh Hoài)
2.-Xa nhau-xa nhau:điệp ngữ cách quãng.
-Một giấc mơ-một giấc mơ:điệp ngữ chuyển tiếp.
Bài tập 3.
Thảo luận và nêu ý kiến về câu a.
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em…
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Em trồng rất nhiều loài hoa: hoa cúc, hoa thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng, cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa tặng mẹ và chị em…
Sửa lại
I . Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ .
Tiết 55 : Điệp ngữ
II . Các dạng điệp ngữ.
III .Luyện tập.
Bài tập 4:Viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nghĩ của em về tình bạn trong bài thơ “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến.Trong đoạn văn có sử dụng điệp ngữ.
BT nhà: Phát hiện và xác định kiểu điệp ngữ trong từng bài ca dao sau:
a/ Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn
b/ Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc
Em có chồng rồi anh tiếc lắm thay...
D?N Dề:
TẠM BIỆT THẦY CÔ VÀ CÁC EM

1/ Chú trọng xác định các kiểu điệp ngữ.
2/ Có ý thức vận dụng điệp ngữ vào viết văn nhất là văn biểu cảm.
3/ Phân biệt điệp ngữ với lỗi lặp từ.
4/ Chuẩn bị luyện nói: Chọn đề, làm dàn ý, tập nói.
5/ Sưu tầm các bài thơ lục bát có giá trị để giới thiệu cùng nhau trong tiết LUYỆN TẬP LÀM THƠ LỤC BÁT.
Xin chÂN thành cảm ơn