Bài 13. Điệp ngữ

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ, THĂM LỚP!

Kiểm tra bài cũ:
Thế nào là thành ngữ?







Lên thác xuống ghềnh
Một nắng hai sương
Ba chìm bảy nổi

Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
I.Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:


Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
" Cục.cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ .

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
( Xuân Quỳnh-Tiếng gà trưa)

Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
I.Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:


Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
" Cục.cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ .

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
( Xuân Quỳnh-Tiếng gà trưa)

Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
I.Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:

Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
( Xuân Quỳnh-Tiếng gà trưa)
=> Nghe thể hiện cảm xúc .Tác giả không chỉ nghe bằng thính giác mà còn nghe bằng cảm giác, bằng tâm tưởng của mình.

Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
( Xuân Quỳnh-Tiếng gà trưa)
=> Vì khẳng định mục đích chiến đấu, nhấn mạnh tình yêu quê hương của người chiến sĩ.
Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
I.Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
=> Nghe thể hiện cảm xúc của. Tác giả không chỉ nghe bằng thính giác mà còn nghe bằng cảm giác, bằng tâm tưởng của mình.
=> Vì khẳng định mục đích chiến đấu, nhấn mạnh tình yêu quê hương của người chiến sĩ .

Hồ chí Minh muôn năm!
Hồ chí Minh muôn năm!
Hồ chí Minh muôn năm!
Phút giây thiêng, Anh gọi Bác ba lần.
(Tố Hữu)
Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
I.Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh.
Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
=> Nghe thể hiện cảm xúc của. Tác giả không chỉ nghe bằng thính giác mà còn nghe bằng cảm giác, bằng tâm tưởng của nhà thơ.
Vì khẳng định mục đích chiến đấu, nhấn mạnh tình yêu quê hương của người chiến sĩ trẻ.

Hồ chí Minh muôn năm!
Hồ chí Minh muôn năm!
Hồ chí Minh muôn năm!
Phút giây thiêng, Anh gọi Bác ba lần!
(Tố Hữu)
=> Lời của Nguyễn Văn Trỗi trước lúc hy sinh, anh nhấn mạnh và mu?n m?i ngu?i hãy nh? Hồ chí Minh muôn năm!
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh
[.]
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh
(Lượm - Tố Hữu)
- Điệp đoạn (còn gọi là điệp khúc).
Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
I.Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
Điệp ngữ có nhiều dạng:
+ Điệp ngữ cách quãng

a) Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ .

Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
( Xuân Quỳnh-Tiếng gà trưa)
=> Điệp ngữ cách quãng
Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ

II. Các dạng điệp ngữ:
Điệp ngữ có nhiều dạng:
+ Điệp ngữ cách quãng

b) Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
[.]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
( Phạm Tiến Duật)


Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
II.Các dạng điệp ngữ:
Điệp ngữ có nhiều dạng:
+ Điệp ngữ cách quãng
+ Điệp ngữ nối tiếp
b) Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
[.]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
( Phạm Tiến Duật)
=> Điệp ngữ nối tiếp.
Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ

II.Các dạng điệp ngữ:


c) Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
( Đoàn Thị Điểm)
Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ

II. Các dạng điệp ngữ:
Điệp ngữ có nhiều dạng:
+ Điệp ngữ cách quãng

+ Điệp ngữ nối tiếp

+ Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).

c) Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
( Đoàn Thị Điểm)
=> Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).
Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ

I.Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
III. Luyện tập:
Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
III. Luyện tập:
1). Tìm điệp ngữ trong những đoạn trích sau đây và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì
Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ
của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc
đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát
xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do!
Dân tộc đó phải được độc lập!
(Hồ Chí Minh)
? Nhấn mạnh dân tộc Việt Nam rất anh dũng từ đó Bác khẳng định : Đất nước Việt Nam phải được độc lập, chủ quyền.

Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
III. Luyện tập:
1). Tìm điệp ngữ trong những đoạn trích sau đây và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?
b. Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
(Ca dao)
Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
III. Luyện tập:
1). Tìm điệp ngữ trong những đoạn trích sau đây và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?
b. Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
(Ca dao)
? Nhấn mạnh sự phụ thuộc vào thiên nhiên, cũng như nỗi gian lao vất vả trong công việc cày cấy của người nông dân.
Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
III. Luyện tập:
2)Tìm điệp ngữ trong đoạn văn sau và nói rõ đấy là những dạng điệp ngữ gì?
Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp phải xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
( Khánh Hoài )

* Thảo luận nhóm ( 3`)
Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
III. Luyện tập:
2)Tìm điệp ngữ trong đoạn văn sau và nói rõ đấy là những dạng điệp ngữ gì?
Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp phải xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
( Khánh Hoài )

- Đoạn văn trên có 2 điệp ngữ:
+ xa nhau : điệp ngữ cách quãng .
+ một giấc mơ : điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng ).

Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
III. Luyện tập:
3.a)Theo em trong đoạn văn sau đây,việc lă�p đi lặp lại một số từ ngữ có tác dụng biểu cảm hay không?
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa.Em trồng hoa cúc.Em trồng hoa thược dược.Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em.
Từ em, từ trồng lặp lại nhiều lần không có tác dụng biểu cảm vì ý nghĩa của câu trùng lặp nhau, lỗi lặp từ ngữ do nghèo nàn vốn từ.

b)Sửa lại đoạn văn :
Mảnh vườn ở phía sau nhà em trồng rất nhiều hoa . Ở đó, em trồng thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng và cả hoa lay ơn nữa .Ngày Phụ nữ quốc tế em ra sau vườn nhà hái hoa tặng mẹ và chị.
Thương thay thân phận con tằm,
Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ.
Thương thay lũ kiến li ti,
Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi. (Ca dao)
Thương thay thân phận con tằm,
Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ.
Thương thay lũ kiến li ti,
Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi
(Ca dao)
- Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ ?

- Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ ?

* Daën doø:
- Hoïc baøi, laøm baøi taäp 4.
- Soaïn baøi :“Luyeän noùi: Phaùt bieåu caûm nghó veà taùc phaåm vaên hoïc”.
- Chuaån bò baøi Tieáng vieät: “Chôi chöõ”.
CHÀO QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH THÂN MẾN !