Bài 13. Điệp ngữ

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM
ĐẾN DỰ TIẾT HỌC NGỮ VĂN 7!
20- 11
Giáo viên: Vũ Văn Thật
Trường: THCS Hoà Tiến
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ
a, Đọc hai khổ thơ :
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục .cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.
(Xuân Quỳnh)
Tiết 55- Tiếng Việt Điệp ngữ
Nhấn mạnh cảm giác, cảm xúc khi nghe tiếng gà.
Nhấn mạnh mục đích chiến đấu của người chiến sĩ.
1. Tìm hiểu ví dụ.
Tiết 55- Tiếng Việt Điệp ngữ
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ
b, Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
(Hồ Chí Minh)
c, Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Phút giây thiêng Anh gọi Bác ba lần.
( Tố Hữu)
1. Tìm hiểu ví dụ.
Sự lặp lại cụm từ "chưa ngủ"nhấn mạnh, tạo bản lề khép mở ra hai thế giới tâm trạng Hồ Chí Minh, thể hiện sự hoà hợp giữa nhà thơ và người chiến sĩ
Sự lặp lại câu "Hồ Chí Minh muôn năm!", thể hiện nỗi xúc động mạnh của anh Trỗi trước họng súng của kẻ thù
Tiết 55- Tiếng Việt Điệp ngữ
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ:

Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ( hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
2. Ghi nhớ.
a: Từ “nghe” lặp lại 3 lần → Điệp ngữ ( một từ - điệp từ).
- Từ “vì” lặp lại 4 lần → Điệp ngữ ( một từ - điệp từ).
b: Cụm từ “chưa ngủ” lặp lại 2 lần→ Điệp ngữ( 1 cụm từ - điệp ngữ).
c: Câu “ Hồ Chí Minh muôn năm!” lặp lại 3 lần→ Điệp ngữ (điệp câu).
+ Tác dụng: làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh.
1. Tìm hiểu ví dụ.
II. Các dạng điệp ngữ:
b/ Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
[…]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
(Phạm Tiến Duật)
c/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm (?))
a/Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục .cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
( Xuõn Qu?nh)
CÁCH
QUÃNG
NỐI
TIẾP
CHUYỂN
TIÊP
(VÒNG)
I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ:
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
1. Tìm hiểu ví dụ.
 Nỗi nhớ thương cô thanh niên xung phong.


 Nhấn mạnh cảm giác khi nghe tiếng gà.
 Nỗi buồn triền miên, kéo dài không dứt.
I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
2. Ghi nhớ
Điệp ngữ có nhiều dạng: điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).
1. Tìm hiểu ví dụ.
I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ:
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
II. Các dạng điệp ngữ:
Ghi nhớ (2) ( Sgk- tr 152)
Ghi nhớ (1) ( Sgk- tr 152)
Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ( hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
Điệp ngữ cách quãng
Điệp ngữ nối tiếp
Điệp ngữ chuyển tiếp (ĐN vòng).

Điệp ngữ có nhiều dạng
III : Luyện tập:
a/ Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do ! Dân tộc đó phải được độc lập !
(Hồ Chí Minh)
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
1. Bài tập 1:T×m ®iÖp ng÷ trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau vµ cho biÕt t¸c gi¶ muèn nhÊn m¹nh ®iÒu g×?
Khẳng định ý chí quyết tâm chống thực dân Pháp và giành độc lập cña d©n téc ViÖt Nam.
b/ Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
(Ca dao)
2. Bài tập 2:T×m ®iÖp ng÷ trong ®o¹n v¨n vµ nãi râ ®©y lµ nh÷ng d¹ng ®iÖp ng÷ g×?
Vậy mà giờ đây, anh em tôi phải sắp xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
(Khánh Hoài)
CÁCH
QUÃNG
CHUYỂN
TIẾP
Biểu thị sự lo lắng và mong chờ, hi vọng ngày thu hoach.
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
III : Luyện tập:
1. Bài tập 1:T×m ®iÖp ng÷ trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau vµ cho biÕt t¸c gi¶ muèn nhÊn m¹nh ®iÒu g×?
3. Bài tập 3:
Thảo luận và nêu ý kiến về BT 3
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em…
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Em trồng rất nhiều loài hoa: hoa cúc, hoa thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng, cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa tặng mẹ và chị em…
Sửa lại
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
III : Luyện tập:
1. Bài tập 1.
2. Bài tập 2:
Lưu ý : Cần phân biệt điệp ngữ mang giá trị chân chính là một biện pháp tu từ với sự lặp lại từ ngữ không cần thiết làm câu văn rườm rà.
4.B�i t?p 4: Hãy viết một đoạn văn ngắn có sử dụng di?p ng?.
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
III : Luyện tập:
Nói đến quà bánh cổ truyền của Hà Nội, ta không thể không kể đến món phở, bún ốc... và đặc biệt thanh nhã là Cốm Vòng - mùa thu. Cốm Vòng càng dậy hương sắc qua những trang tùy bút của Thạch Lam.
1. Bài tập 1:
2. Bài tập 2:
3. Bài tập 3:
I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ:
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
II. Các dạng điệp ngữ:
Ghi nhớ (2) ( Sgk- tr 152)
Ghi nhớ (1) ( Sgk- tr 152)
Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ( hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
Điệp ngữ cách quãng
Điệp ngữ nối tiếp
Điệp ngữ chuyển tiếp (ĐN vòng).

Điệp ngữ có nhiều dạng
Đ
Đây là đơn vị trực tiếp tạo nên văn bản, bắt đầu từ chỗ chữ viết hoa lùi đầu dòng, kết thúc bằng dấu chấm xuống dòng .
O
a
N
V
Ă
N
I
Ê
U
T
ả
M
Tên của một phương thức biểu đạt nhằm làm nổi bật đặc điểm của đối tượng
Ê
N
K
ế
T
I
Là yếu tố đảm bảo cho các đoạn văn hoặc câu văn gắn bó với nhau
L
P
H
ó
T
ừ
á
H
Chỉ một từ loại đi kèm với động từ, tính từ bổ sung ý nghĩa cho hai loại từ này
Chỉ tên một loại từ có nguồn gốc từ Trung Quốc được du nhập vào Việt Nam
ệ
V
I
n
T
N
ồ
G
N
G
H
ĩ
Là từ chỉ những từ giống nhau hay gần nhau về nghĩa
A
Đ
G
N
ữ
N
à
H
T
H
Chỉ một cụm từ cố định mang một ý nghĩa hoàn chỉnh
Đ
I
n
P
ệ
G
ữ
Trò chơi
Bài tập về nhà: Phát hiện và xác định kiểu điệp ngữ trong từng bài ca dao sau:
a/ Trong đầm gì đẹp bằng sen,
Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng.
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh,
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
b/ Trèo lên cây bưởi hái hoa,
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân.
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc,
Em có chồng rồi anh tiếc lắm thay...
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ

DẶN DÒ
1/ Chú trọng xác định các kiểu điệp ngữ.
2/ Có ý thức vận dụng điệp ngữ vào viết văn nhất là văn biểu cảm.
3/ Phân biệt điệp ngữ với lỗi lặp từ.
4/ Chuẩn bị luyện nói: Chọn đề, làm dàn ý, tập nói.
5/ Sưu tầm các bài thơ lục bát có giá trị để giới thiệu cùng nhau trong tiết LUYỆN TẬP LÀM THƠ LỤC BÁT.
Cảm ơn quý thầy cô và các em !
Kính chào tạm biệt !