Bài 13. Điệp ngữ

Tiết 55
điệp ngữ
Tiết 55 - ĐIỆP NGỮ
VD: "Tr�n ���ng h�nh qu�n xa
D�ng ch�n b�n x�m nh�
Ti�ng g� ai nh�y ỉ
Cơc . cơc cơc t�c cơc ta
Nghe xao ��ng n�ng tr�a
Nghe b�n ch�n �ì m�i
Nghe g�i vỊ tuỉi th�
Ti�ng g� tr�a
ỉ r�m h�ng nh�ng tr�ng
N�y con g� mai m�
Kh�p m�nh hoa ��m tr�ng
N�y con g� m�i v�ng
L�ng �ng nh� m�u n�ng
Ti�ng g� tr�a.
(Ti�ng g� tr�a - Xu�n Qu�nh)
-> 1 tõ
-> 1 c©u
-> 1tæ hîp tõ (côm tõ)
Kết luận 1: Điệp ngữ là biện pháp lặp lại một từ, ngữ, câu có tác dụng nghệ thuật trong một ngữ cảnh nhất định.
Bài tập 1: Tìm điệp ngữ trong các ví dụ sau?
a. " Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tam mươi năm nay,
một dân tộc đã gan góc đứng về phe đồng minh chống phát xít mấy năm nay,
dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!


(Hồ Chí Minh)

Tiết 55 - B - ĐIỆP NGỮ
-> lÆp l¹i 1 côm tõ
Bài tập 3: Theo em, trong đoạn văn sau đây, việc lặp lại một số từ ngữ có tác dụng biểu cảm không?
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em,
em trồng rất nhiều loài hoa.
Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em.
Tiết 55 - ĐIỆP NGỮ
L­u ý: cÇn ph©n biÖt ®iÖp ng÷ vµ lçi lÆp tõ
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
2. Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.
(Tiếng gà trưa - Xuân Quỳnh)
? Nh�n m�nh c�m xĩc d�ng tr�o cđa ng��i chi�n s� khi nghe ti�ng g�
? nỉi b�t �, kh�ng ��nh mơc ��ch � ch� chi�n ��u cđa ng��i chi�n s�.
->T¹o cho c©u th¬, ®o¹n th¬ giµu ©m ®iÖu, nhÞp nhµng tha thiÕt.
3. Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!
-> Nh�n m�nh � ch�, s� gan d�, dịng c�m cđa d�n t�c ViƯt Nam - Kh�ng ��nh quyỊn t� do, ��c l�p cđa d�n t�c.
- NhÊn m¹nh ý, g©y c¶m xóc m¹nh
- T¹o sù c©n ®èi, nhÞp nhµng cho c¸ch diÔn ®¹t.
- Giäng v¨n tha thiÕt, hïng hån, m¹nh mÏ, gîi c¶m.
T¸c dông:
Kết luận 2: Tác dụng:
- Nhấn mạnh ý, gây cảm xúc mạnh.
Tạo sự cân đối, nhịp nhàng cho cách diễn đạt.
Giọng văn tha thiết hoặc hào hùng mạnh mẽ, gợi cảm.
Kết luận 1: Khái niệm: Điệp ngữ là biện pháp lặp lại một từ, ngữ, câu có tác dụng nghệ thuật trong một ngữ cảnh nhất định.
II. CÁC DẠNG ĐiỆP NGỮ
b/ Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều […]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.

c/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm)
a/Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Cục .cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
-> §iÖp l¹i ë ®Çu mçi dßng th¬.
-> C¸ch qu·ng
-> §iÖp nèi liÒn nhau (liªn tiÕp)
-> Nèi tiÕp
-> §iÖp ch÷ cuèi c©u trªn vµ ®Çu c©u d­íi
-> ChuyÓn tiÕp
Kết luận 3: Các dạng điệp ngữ
Điệp ngữ cách quãng
Điệp ngữ nối tiếp
Điệp ngữ chuyển tiếp (vòng)
Luyện tập
Bài tập 1: Tìm điệp ngữ trong các ví dụ sau?
Ng­êi ta ®i cÊy lÊy c«ng
T«i nay ®i cÊy cßn tr«ng nhiÒu bÒ
Tr«ng trêi, tr«ng ®Êt, tr«ng m©y
Tr«ng m­a, tr«ng n¾ng, tr«ng ngµy, tr«ng ®ªm
Tr«ng cho ch©n cøng ®¸ mÒm,
Trêi yªn biÓn lÆng míi yªn tÊm lßng.
-> §iÖp tõ
-> NhÊn m¹nh ­íc m¬, niÒm mong mái cña ng­êi n«ng d©n.
-> §iÖp ng÷ c¸ch qu·ng
-> §iÖp ng÷ chuyÓn tiÕp
Bài 2: Tìm điệp ngữ trong đoạn văn sau và nói rõ đấy là những dạng điệp ngữ nào?
Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp phải xa nhau. Có thể xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
Bài tập 4: Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng điệp ngữ?
(Thảo luận nhóm)
Bài tập 3:
b, Em hãy chữa lại đoạn văn trên cho tốt
Gîi ý: PhÝa sau nhµ em cã mét m¶nh v­ên. ë ®ã, em trång rÊt nhiÒu hoa. Nµo lµ hoa th­îc d­îc, hoa hång, hoa ®ång tiÒn vµ hoa lay ¬n n÷a. Ngµy Phô n÷ Quèc tÕ em h¸i nh÷ng b«ng hoa ®ã ®Ó tÆng mÑ vµ chÞ g¸i.
Hướng dẫn về nhà
+H�c b�i cị: N�m ��ỵc ki�n th�c vỊ kh�i niƯm, t�c dơng v� c�c kiĨu �iƯp ng�.
+ So�n n�i dung ti�t 56: LuyƯn n�i: Ph�t biĨu c�m ngh� vỊ TPVH.
So�n theo ph�n gỵi � trong sgk