Bài 13. Điệp ngữ

Kính chào quý thầy cô giáo!
GV: PH?M TH? NAM
TRU?NG THCS C�T NHON
KIỂM TRA BÀI CŨ
a/ Lời nặng tiếng …
b/ Tham phú phụ …
c/ … nhà … ngõ
d/… nắng, chiều …
e/ Bên trọng, bên …
g/ Chạy … chạy …
nhẹ
bần
Gần
xa
Sáng
mưa
sấp
ngửa
khinh
Câu 1. Thế nào là thành ngữ? Ví dụ?
*Đáp án: Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.
Ví dụ : Đẹp như tiên
Trắng như tuyết
Câu 2. Hoàn thành các thành ngữ sau:
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ
a, Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục .cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
Tiết 55 Điệp ngữ
Nhấn mạnh cảm giác,cảm xúc khi nghe tiếng gà tröa.
1. Tìm hiểu ví dụ:
Trong những đoạn trích sau, từ nào được lặp lại
nhiều lần? Việc lặp lại như vậy có tác dụng gì?
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.
(Xuân Quỳnh)
Tiết 55 Điệp ngữ
Nhấn mạnh mục đích chiến đấu của người chiến sĩ.
1. Tìm hiểu ví dụ:

Trong những đoạn trích sau,
từ nào được lặp lại nhiều lần?
Việc lặp lại như vậy có tác dụng gì?
Tiết 55 Điệp ngữ
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ
b, “Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”.
(Hồ Chí Minh)
1. Tìm hiểu ví dụ:
Sự lặp lại cụm từ "chưa ngủ"nhấn mạnh, tạo bản lề khép mở ra hai thế giới tâm trạng Hồ Chí Minh, thể hiện sự hoà hợp giữa nhà thơ và người chiến sĩ.
Tác dụng
Trong những đoạn trích sau, từ ng? nào được lặp lại
nhiều lần? Việc lặp lại như vậy có tác dụng gì?

Tiết 55 Điệp ngữ
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ
c, Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Phút giây thiêng Anh gọi Bác ba lần.
( Tố Hữu)
1. Tìm hiểu ví dụ:
Sự lặp lại câu "Hồ Chí Minh muôn năm!", thể hiện nỗi xúc động mạnh của anh Trỗi trước họng súng của kẻ thù.
Tác dụng
Trong những đoạn trích sau,
từ ng? nào được lặp lại nhiều lần?
Việc lặp lại như vậy có tác dụng gì?
Tiết 55 Điệp ngữ
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ:

Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ ( hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
2. Ghi nhớ :
a/ Từ “nghe” lặp lại 3 lần → Điệp ngữ ( một từ - điệp từ).
- Từ “vì” lặp lại 4 lần → Điệp ngữ ( một từ - điệp từ).
b/ Cụm từ “chưa ngủ” lặp lại 2 lần→ Điệp ngữ( 1 cụm từ - điệp ngữ).

c/ Câu “ Hồ Chí Minh muôn năm!” lặp lại 3 lần→ Điệp ngữ (điệp câu).
+ Tác dụng: làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh.
1. Tìm hiểu ví dụ:
Những từ ngữ được lặp lại như trên được gọi là điệp ngữ. Vậy em hiểu như thế nào là điệp ngữ?
II. Các dạng điệp ngữ:
b/ Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
[…]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
(Phạm Tiến Duật)
c/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm (?))
a/Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục .cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
( Xuõn Qu?nh)
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
Tiết 55 Điệp ngữ
1. Tìm hiểu ví dụ:
Xác định điệp ngữ
của từng ví dụ?
Tìm đặc điểm của mỗi dạng?
Hãy đọc các ví dụ sau:
II. Các dạng điệp ngữ:
b/ Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
[…]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
(Phạm Tiến Duật)
c/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm )
a/Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục .cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
( Xuõn Qu?nh)
Điệp
ngữ
CÁCH
QUÃNG
Điệp ngữ
NỐI TIẾP
Điệp ngữ
CHUYỂN TIẾP
(VÒNG)
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
Tiết 55 Điệp ngữ
1. Tìm hiểu ví dụ:
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
Tiết 55 Điệp ngữ
Điệp ngữ có nhiều dạng: điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).
1. Tìm hiểu ví dụ:
Qua những ví dụ vừa tìm hiểu, em hãy cho biết điệp ngữ gồm những dạng nào?
T rả lời
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
Tiết 55 Điệp ngữ
2. Ghi nhớ :
Điệp ngữ có nhiều dạng: điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).
1. Tìm hiểu ví dụ:


I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
Tiết 55 Điệp ngữ
II. Các dạng điệp ngữ:
Ghi nhớ (2) ( Sgk- tr 152)
Ghi nhớ (1) ( Sgk- tr 152)
Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ( hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
Điệp ngữ cách quãng
Điệp ngữ nối tiếp
Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).

Điệp ngữ có nhiều dạng
III. Luyện tập:
a/ Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay,
dân tộc đó phải được tự do ! Dân tộc đó phải được độc lập ! (Hồ Chí Minh)
Tiết 55 Điệp ngữ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
1. Bài tập 1:T×m ®iÖp ng÷ trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau vµ cho biÕt t¸c gi¶ muèn nhÊn m¹nh ®iÒu g×?
Khẳng định ý chí quyết tâm chống thực dân Pháp và giành độc lập cña d©n téc ViÖt Nam.
b/ Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
(Ca dao)
Biểu thị sự lo lắng, nỗi vất vả và ước mơ bình dị của người nông dân.
Tiết 55 Điệp ngữ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
III. Luyện tập:
1. Bài tập 1:T×m ®iÖp ng÷ trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau vµ cho biÕt t¸c gi¶ muèn nhÊn m¹nh ®iÒu g×?
Tác dụng
2. Bài tập 2:T×m ®iÖp ng÷ trong ®o¹n v¨n vµ nãi râ ®©y lµ nh÷ng d¹ng ®iÖp ng÷ g×?
Vậy mà giờ đây, anh em tôi phải sắp xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
(Khánh Hoài)
Tiết 55 Điệp ngữ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
III. Luyện tập:
1. Bài tập1:
- “ xa nhau” → điệp ngữ cách quãng.
- “ một giấc mơ” → điệp ngữ chuyển tiếp.
3. Bài tập 3:
Thảo luận nhóm.
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em…
Tiết 55 Điệp ngữ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
III. Luyện tập:
1. Bài tập 1:
2. Bài tập 2:
Theo em đoạn văn trên đây, việc lặp lại một số từ ngữ có tác dụng biểu cảm hay không?
Trả lời: Không, đó là lỗi lặp. Vì việc lặp lại đó không đem lại tác dụng gì, làm cho đoạn văn trở nên rườm rà,dài dòng.
3. Bài tập 3:
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Em trồng rất nhiều loài hoa: hoa cúc, hoa thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng, cả hoa lay ơn nữa. Ngày Quốc tế Phụ nữ, em hái hoa tặng mẹ và chị em…
Sửa lại
Tiết 55 Điệp ngữ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
III. Luyện tập:
1. Bài tập 1:
2. Bài tập 2:
Lưu ý : Cần phân biệt giữa điệp ngữ với
lỗi lặp ( sự lặp lại từ ngữ không cần thiết, làm câu văn rườm rà ).
b) Em hãy chữa lại đoạn văn trên cho tốt hơn.
.
4.B�i t?p 4: Hãy viết một đoạn văn ngắn có sử dụng di?p ng?.
Tiết 55 Điệp ngữ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
III. Luyện tập:
Nói đến quà bánh cổ truyền của Hà Nội, ta không thể không kể đến món phở, bún ốc... và đặc biệt thanh nhã là Cốm Vòng - mùa thu. Cốm Vòng càng dậy hương sắc qua những trang tùy bút của Thạch Lam.
1. Bài tập 1:
2. Bài tập 2:
3. Bài tập 3:
Đoạn văn tham khảo:
1. Thế nào là điệp ngữ? Tác dụng của điệp ngữ?
CỦNG CỐ
2.Điệp ngữ có những dạng nào?
Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
Điệp ngữ cách quãng
Điệp ngữ nối tiếp
Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).

Điệp ngữ có nhiều dạng
Bài tập về nhà: Phát hiện và xác định kiểu điệp ngữ trong từng bài ca dao sau:
a/ Trong đầm gì đẹp bằng sen,
Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng.
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh,
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
b/ Trèo lên cây bưởi hái hoa,
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân.
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc,
Em có chồng rồi anh tiếc lắm thay...
Tiết 55 Điệp ngữ

DẶN DÒ
1/ Học thuộc khái niệm điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ.
2/ Chú trọng xác định các kiểu điệp ngữ.
3/ Có ý thức vận dụng điệp ngữ vào viết văn nhất là văn biểu cảm.
4/ Phân biệt điệp ngữ với lỗi lặp từ.
5/ Chuẩn bị tiết học tiếp theo, bài : “ Chơi chữ”.
6/ Hoàn tất các bài tập về nhà.
7/ Tìm đọc những đoạn văn, đoạn thơ…có sử dụng phép điệp ngữ.
Gi? h?c K?t thỳc


Chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ
công tác tốt
Chúc các em học tập tốt !
Chúc Quý Thầy Cô Giáo Và Các Em Mạnh Khoẻ
GIỜ HỌC KẾT THÚC
Cảm ơn quý thầy cô và các em !
Kính chào tạm biệt !