Bài 13. Điệp ngữ

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM
ĐẾN DỰ TIẾT HỌC NGỮ VĂN!
Trường THCS Trần Quốc Toản
KIỂM TRA BÀI CŨ
- Đọc thuộc lòng 6 khổ thơ đầu trong bài thơ “Tiếng gà trưa”
Nêu ý nghĩa của bài thơ?
Câu thơ “Tiếng gà trưa” được lặp lại nhiều lần có tác dụng gì?
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
1. Tìm hiểu bài:
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ
a. Đọc hai khổ thơ
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục…cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ…
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
(Xuân Quỳnh)
Nhấn mạnh cảm giác, cảm xúc khi nghe tiếng gà.
Nhấn mạnh mục đích chiến đấu của người chiến sĩ.
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
1. Tìm hiểu bài:
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ
b. Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
(Hồ Chí Minh)
c. Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Phút giây thiêng Anh gọi Bác ba lần.
( Tố Hữu)
a. Đọc hai khổ thơ
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục…cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ…
[…]
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
1. Tìm hiểu bài:
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ
2. Ghi nhớ: (Sgk- tr 152)
Điệp ngữ: “nghe”, “vì”, “chưa ngủ”, “Hồ Chí Minh muôn năm!”
+ Tác dụng: làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh.
Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em…
Xác định các từ được lặp lại trong đoạn văn?
Việc lặp từ như vậy có tác dụng biểu cảm không? Vì sao?
Chú ý: Cần phân biệt giữa điệp ngữ với lỗi lặp từ.
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
1. Tìm hiểu bài:
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ
II. Các dạng điệp ngữ:
a. Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
[…]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
(Phạm Tiến Duật)
b. Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm(?))
c. Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục…cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ…
CÁCH QUÃNG
NỐI TIẾP
CHUYỂN TIẾP
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
1. Tìm hiểu bài:
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ
II. Các dạng điệp ngữ:
2. Ghi nhớ: (Sgk – tr 152)
Điệp ngữ có nhiều dạng: điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).
a/ Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do ! Dân tộc đó phải được độc lập !
(Hồ Chí Minh)
Khẳng định ý chí quyết tâm chống thực dân Pháp và giành độc lập.
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ
II. Các dạng điệp ngữ:
II. Luyện tập:
Bài tập 1: Tìm điệp ngữ trong những đoạn trích sau và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì.
b/ Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
(Ca dao)
2. Bài tập 2: Tìm điệp ngữ trong đoạn văn sau và nói rõ đấy là nhứng dạng điệp ngữ gì.
Vậy mà giờ đây, anh em tôi phải sắp xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
(Khánh Hoài)
CÁCH
QUÃNG
CHUYỂN
TIẾP
Biểu thị sự lo lắng và mong chờ, hi vọng ngày thu hoach.
3. Bài tập 3:
b. Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Ở đó, em trồng rất nhiều loài hoa: hoa cúc, hoa thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng, cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa tặng mẹ và chị em…
Sửa lại
a.Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em…
Các từ lặp lại ở trên không có tác dụng biểu cảm, lỗi lặp từ.
4. Bài tập 4: ( về nhà)
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ
II. Các dạng điệp ngữ:
III. Luyện tập:
Hãy viết một đoạn văn ngắn có sử dụng di?p ng?.

I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ:
Tiết 55 - Tiếng Việt Điệp ngữ
II. Các dạng điệp ngữ:
Kết luận:
Ghi nhớ (1) ( Sgk- tr 152)
Kết luận:
Ghi nhớ (1) ( Sgk- tr 152)
Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ( hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
Điệp ngữ cách quãng
Điệp ngữ nối tiếp
Điệp ngữ chuyển tiếp (ĐN vòng).

Điệp ngữ có nhiều dạng

DẶN DÒ
Chào
các
em !
1/ Chú trọng xác định các kiểu điệp ngữ.
2/ Có ý thức vận dụng điệp ngữ vào viết văn nhất là văn biểu cảm.
3/ Phân biệt điệp ngữ với lỗi lặp từ.
4/ Chuẩn bị luyện nói: Chọn đề, làm dàn ý, tập nói.
5/ Sưu tầm các bài thơ lục bát có giá trị để giới thiệu cùng nhau trong tiết LUYỆN TẬP LÀM THƠ LỤC BÁT.