Bài 13. Điệp ngữ

XyPaChao - http://banvatui.com
Chào mừng
: CHÀO MỪNG
CHÀO MỪNG HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2011- 2012 XIN CHÀO ĐÓN BAN GIÁM KHẢO VÀ CÁC EM HỌC SINH LỚP 7A4 Giáo viên thực hiện: TRẦN HUY THAO Bài cũ
KTBC: Kiểm tra bài cũ
- Thế nào là thành ngữ? Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh - Quan sát hình và tìm những thành ngữ cho phù hợp. Hình 1 Hình 2 Hình 3 Hình 4 Nhanh như sóc Kẻ khóc người cười Chậm như rùa Đầu voi đuôi chuột Lí thuyết
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ: Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ: 1. Ví dụ: SGK trang 152 a. Bài thơ Tiếng gà trưa (Xuân Quỳnh) Khổ thơ đầu: Trên đường hành quân xa Dừng chân bên xóm nhỏ Tiếng gà ai nhảy ổ "Cục...cục tác cục ta" Nghe xao động nắng trưa Nghe bàn chân đỡ mỏi Nghe gọi về tuổi thơ Khổ thơ cuối: Cháu chiến đầu hôm nay Vì lòng yêu Tổ quốc Vì xóm làng thân thuộc Bà ơi, cũng vì bà Ổ trứng hồng tuổi thơ Thảo luận: Trong 2 khổ thơ này, có những từ ngữ nào được lặp lại? Những từ được lặp lại đó nhằm mục đích gì? Khổ thơ đầu: từ “nghe” được lặp lại 3 lần để nhấn mạnh cảm xúc của nhân vật trữ tình khi trên đường hành quân bất chợt nghe tiếng gà nhảy ổ. Cảm xúc đó tăng dần lên theo kí ức đang tràn về. Khổ thơ cuối: từ “vì” được lặp lại 3 lần để nhấn mạnh lí tưởng của người cháu (nhân vật trữ tình) là chiến đấu để đem lại bình yên cho đất nước, xóm làng và gia đình. b. Kết luận: “nghe”, “vì” là điệp ngữ Theo dõi đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi. “Hô Chí Minh muôn năm ! Hô Chí Minh muôn năm ! Hô Chí Minh muôn năm ! Phút giây thiêng, Anh gọi Bác ba lần” (Hãy nhớ lấy lời tôi, Tố Hữu) Câu nào trong đoạn thơ được lặp lại và ý nghĩa của sự lặp lại đó là gì? Điệp câu – “ Hồ Chí Minh muôn năm” – nỗi xúc động mạnh của anh Trỗi trước họng súng của kẻ thù. Thể hiện lòng tự hào, niềm tin vào Bác Hồ kính yêu. . “Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà” (Cảnh khuya, Hồ Chí Minh) Cụm từ nào được lặp lại? sự lặp lại đó có ý nghĩa như thế nào? - Điệp cụm từ "chưa ngủ" : nhấn mạnh tình yêu thiên nhiên với tình yêu đất nước trong tâm hồn Bác . 2. Bài học: Ghi nhớ: SGK trang 152 II. Các dạng điệp ngữ: Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
II. Các dạng điệp ngữ: 1. Ví dụ: SGK trang 152 Trên đường hành quân xa Dừng chân bên xóm nhỏ Tiếng gà ai nhảy ổ "Cục... cục tác cục ta" xao động nắng trưa bàn chân đỡ mỏi gọi về tuổi thơ Nghe Nghe Nghe Anh đã tìm em, Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn phơi đầy lán sớm Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều... ....Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa biết mấy rất lâu, rất lâu Khăn xanh, khăn xanh Thương em, thương em, thương em Cùng trông lại mà cùng chẳng xanh xanh những mấy xanh ngắt một màu Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai? thấy Thấy ngàn dâu Ngàn dâu Thảo luận: Các từ ngữ được lặp lại trong ví dụ a,b và khổ đầu bài thơ Tiếng gà trưa được sắp xếp theo vị trí như thế nào? Dựa vào vị trí đã xác định, ta hãy gọi tên cho chúng. a. Điệp ngữ: ……rất lâu, rất lâu khăn xanh, khăn xanh, khăn xanh….. Thương em, thương em, thương em => điệp ngữ được sắp xếp liền kề, tiếp nối nhau => điệp ngữ nối tiếp. b. Điệp ngữ: ………………. thấy Thấy…………. ngàn dâu Ngàn dâu…….. ………… => sắp xếp theo mô hình: cuối câu trước- đầu câu sau => điệp ngữ chuyển tiếp ( vòng). c. Điệp ngữ: Nghe ………….. Nghe…………… Nghe …………… => điệp ngữ được sắp xếp cách quãng với nhau, tách biệt nhau => điệp ngữ cách quãng. 2. Bài học: Ghi nhớ: SGK trang 152 Thực hành
III. Luyện tập: tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
III. Luyện tập: Bài tập 1 (SGK trang 153): Tìm điệp ngữ và xác định ý nghĩa: a. Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập ! (Hồ Chí Minh) Các điệp ngữ “một dân tộc”, “dân tộc đó” khẳng định ý chí quyết tâm chống giặc và xứng đáng được hưởng độc lập => Khẳng định ý chí kiên cường trong đấu tranh giành độc lập của nhân dân ta b. Người ta đi cấy lấy công, Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề. Trông trời, trông đất, trông mây, Trông mưa, trông nắng, trông ngày, trông đêm. Trông cho chân cứng đá mềm, Trời yên, biển lặng mới yên tấm lòng Các điệp ngữ: - đi cấy: Nhấn mạnh cùng là một công việc nhưng có sự khác nhau giữa hai người về tâm thế làm việc - trông: Nhấn mạnh sự lo lắng của người nông dân. Họ mong đợi thời tiết mưa thuận gió hòa để việc cấy cày thuận lợi. => Điệp ngữ giúp tạo âm hưởng thiết tha, đằm thắm, đầy tâm trạng của bài ca dao Bài tập 2 (SGK trang 153): Xác định và gọi tên các điệp ngữ: Vậy mà giờ đây, anh em tôi phải sắp xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi. (Khánh Hoài) - xa nhau: điệp ngữ cách quãng - một giấc mơ: điệp ngữ chuyển tiếp Bài tập 3 (SGK trang 153): Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em… a. Lỗi lặp từ ngữ: đoạn văn lê thê, dài dòng. Không có giá trị biểu cảm b.Gợi ý: (sửa chữa) Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Ở đó, em trồng rất nhiều hoa : Nào là cúc, thược dược, đồng tiền, hoa hồng và cả hoa lay ơn nữa. Ngày Quốc tế phụ nữ, em hái những bông hoa đẹp nhất tặng mẹ và chị. Bài tập bổ sung: Tiết 55 Tiếng Việt: ĐIỆP NGỮ
a. Tìm, gọi tên và nêu công dụng của điệp ngữ trong bài ca dao sau: Trong đầm gì đẹp bằng sen Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng Nhị vàng, bông trắng, lá xanh Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn - lá xanh, bông trắng, bùn: điệp ngữ cách quãng - nhị vàng: điệp ngữ chuyển tiếp Điệp ngữ được sử dụng nhằm miêu tả vẻ đẹp trong sáng, tinh khiết của hoa sen; đồng thời thể hiện ẩn ý ca ngợi lối sống không bị ảnh hưởng xấu bởi môi trường xung quanh. b. Xác định và nêu công dụng của điệp ngữ trong đoạn thơ sau: Buồn trông cửa bể chiều hôm , Thuyền ai thấp thoáng cánh buồn xa xa , Buồn trông ngọn nước mới sa , Hoa trôi man mác biết là về đâu . Buồn trông ngọn cỏ rầu rầu , Chân mây mặt đất một màu xanh xanh . Buồn trông gió cuốn mặt duyềnh , Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi . (Truyện Kiều, Nguyễn Du) Từ “buồn trông” được lặp đi lặp lại là một điệp ngữ để làm nổi bật nỗi buồn và sự lo lắng của Thúy Kiều khi một mình chìm trong nỗi cô đơn tại lầu Ngưng Bích. Củng cố, dặn dò
Củng cố:
: Dặn dò
Nhiệm vụ học tập ở nhà - Học thuộc 2 phần ghi nhớ trong SGK trang 152 - Hoàn chỉnh bài tập 3. Làm bài tập 4 - Tìm một vài bài thơ có sử dụng điệp ngữ và phân tích giá trị của phép điệp ngữ đó. - Chuẩn bị bài: Luyện nói: Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học CHÚC QUÝ THẦY CÔ MẠNH KHỎE , CÔNG TÁC TỐT CHÚC CÁC EM HỌC GIỎI XIN CHÂN THÀNH CÁM ƠN