Bài 13. Điệp ngữ

CHÀO MỪNG QUÝ THẦYCÔ VỀ DỰ GIỜ LỚP 7 5
KIỂM TRA BÀI CŨ
a/ Lời nặng tiếng…
b/ Tham phú phụ…
c/ … nhà … ngõ.
d/ … nắng, chiều…
e/ Bên trọng, bên…
g/ Chạy … chạy…
nhẹ
bần
Gần
xa
Sáng
mưa
sấp
ngửa
khinh
? Thế nào là thành ngữ? Hoàn thành những thành ngữ sau đây?
Thành ngữ là loại cụm từ có
cấu tạo cố định, biểu thị một
ý nghĩa hoàn chỉnh.
Tiết 56
ĐIỆP NGỮ
Tiết 56 Ti?ng Vi?t DI?P NG?
* Ví dụ (SGK)
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Cục .cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ
(Xuân Quỳnh)
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ:
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Cục .cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
? trứng hồng tuổi thơ
? Nhấn mạnh nguyên nhân di chiến đấu của người chiến sĩ.
“nghe”
 Nhấn mạnh cảm xúc của người chiến sĩ khi nghe tiếng gà => gợi lại kỉ niệm tuổi thơ.
“vì”
? Trong hai khổ thơ trên từ nào được lặp lại?
? Việc lặp lại các từ trong 2 khổ thơ trên có tác dụng gì?
Tiết 56 Ti?ng Vi?t DI?P NG?
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ:
- Khỏi ni?m: Phộp di?p ng? l� biện pháp lặp lại từ ngữ ( hoặc cả một câu ).
- Tỏc d?ng: để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh.
? Thế nào là điệp ngữ? Điệp ngữ có tác dụng gì?
Tiết 56 Ti?ng Vi?t DI?P NG?
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ:
II. CÁC DẠNG ĐIỆP NGỮ:
Nghe
Điệp ngữ
cách quãng
a)
Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều...
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
(Phạm Tiến Duật)
rất lâu

Khăn xanh


Thương em
Điệp ngữ
nối tiếp
b)
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm)
Thấy

Ngàn dâu
Điệp ngữ
chuyển tiếp
( Điệp ngữ
Vòng )
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ
“Cục…cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Được lặp lại cách quãng sau mỗi ý thơ. ( có từ ngữ khác xen vào giữa điệp ngữ )
Được lặp lại liên tiếp nhau trong câu.
Được lặp lại từ cuối câu
trên sang đầu câu dưới
Khổ thơ đầu
So sánh điệp ngữ trong khổ đầu bài “Tiếng gà trưa” với điệp ngữ trong hai đoạn thơ a, b dưới đây tìm đặc điểm của mỗi dạng (nhận xét khoảng cách từ ngữ được lặp lại) ? Thử gọi tên dạng điệp ngữ trong từng ví dụ?
Tiết 56 Ti?ng Vi?t DI?P NG?
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ:
II. CÁC DẠNG ĐIỆP NGỮ:
- Điệp ngữ cách quãng.
- Điệp ngữ nối tiếp.
- Điệp ngữ chuyển tiếp ( điệp ngữ vòng ).
Có nhiều dạng:
Bài tập nhanh:

Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp phải xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
(Khánh Hoài)
ĐN CáCH
QU�NG
ĐN
CHUY?N
TI?P
? Tìm điệp ngữ trong đoạn văn sau và cho biết đấy là những dạng điệp ngữ gì?
Tiết 56 Ti?ng Vi?t DI?P NG?
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ:
II. CÁC DẠNG ĐIỆP NGỮ:
III. LUYỆN TẬP:
1. Bài tập 1:
Tìm điệp ngữ và nêu tác dụng?
? Tìm điệp ngữ trong đoạn trích sau và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?
a/ Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập !
- "Năm nay" ? nhấn mạnh thời gian m� dõn t?c ta ph?i chi?n d?u.
"Dân tộc đó phải được" ?
Kh?ng d?nh quy?n du?c hu?ng t? do
v� d?c l?p c?a dõn t?c ta.
"Một dân tộc đã gan góc" ?
Nh?n m?nh dõn t?c Vi?t Nam anh
hựng d?ng lờn ch?ng gi?c.
b/ Người ta đi cấy lấy công,
Tôi đây đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
(Ca dao)
? Tìm điệp ngữ trong b�i ca dao sau và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?
- Điệp ngữ : đi cấy (2 lần) => Nhấn mạnh tính chất công việc đi cấy của mình với người khác.
- Điệp ngữ: trông (9 lần) => Nhấn mạnh vào nỗi niềm lo lắng, cầu mong của người nông dân trong công việc làm ăn cày cấy, mong cho mưa thuận, gió hoà để công việc cày cấy đỡ vất vả.
Tiết 56 Ti?ng Vi?t DI?P NG?
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ:
II. CÁC DẠNG ĐIỆP NGỮ:
III. LUYỆN TẬP:
1. Bài tập 1:
2. Bài tập 2:
Về nhà các em làm lại vào tập cho hoàn chỉnh.
3. Bài tập 3:
Thảo luận nhóm
Thời gian: 3’
Tiết 56 Ti?ng Vi?t DI?P NG?
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ:
II. CÁC DẠNG ĐIỆP NGỮ:
III. LUYỆN TẬP:
1. Bài tập 1:
2. Bài tập 2:
3. Bài tập 3:
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em…

Việc lặp đi lặp lại một số
từ ngữ trong do?n van trên có
tác dụng biểu cảm
hay không? Vì sao?
Việc lặp đi lặp lại một số từ ngữ trong
đoạn văn không có tác dụng biểu cảm
mà còn làm cho đoạn văn lủng củng,
rườm rà thêm  Lỗi lặp từ.
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Em trồng rất nhiều loài hoa: hoa cúc, hoa thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng, cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa tặng mẹ và chị em…

Em sẽ sửa lại
đoạn văn trên
như thế nào
cho hợp lý?

Sửa lại:
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em…
Tiết 56 Ti?ng Vi?t DI?P NG?
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ:
II. CÁC DẠNG ĐIỆP NGỮ:
III. LUYỆN TẬP:
1. Bài tập 1:
2. Bài tập 2:
3. Bài tập 3:
4. Bài tập 4:
? Qua bài tập 3 các em rút ra được bài học gì cho bản thân khi viết văn?
Khi làm văn ta hay sử dụng điệp ngữ để nhấn mạnh cảm xúc.
Nhưng chúng ta cần phân biệt điệp ngữ với hiện tượng lặp
từ do vốn từ nghèo nàn – một loại lỗi mà đa số học sinh
thường mắc phải.
? ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông ®iÖp ng÷. Trao ®æi bµi viÕt víi c¸c b¹n kh¸c. Nªu nhËn xÐt vÒ c¸ch dïng ®iÖp ng÷ trong bµi cña b¹n.
* Giáo viên hướng dẫn Hs về nhà làm: Khi làm văn ta hay sử dụng điệp ngữ để nhấn mạnh cảm xúc. Nhưng dùng điệp ngữ không đúng sẽ trở thành lỗi lặp từ làm cho bài văn trở nên lủng củng, dài dòng. Vì vậy, khi viết văn hãy chú ý dùng điệp từ cho đúng mục đích đặt ra.
Đoạn văn tham khảo:
"Buổi sáng mùa hè, sân trường tràn ngập sắc nắng. Nắng nhảy nhót trên những tán lá, nắng nhuộm vàng những sắc hoa, nắng đậu trên vai áo của cô, của bạn. Nắng làm bừng sáng lớp học, bừng sáng những gương mặt học trò."
- Điệp ngữ : nắng, bừng sáng ? nhấn mạnh vẻ đẹp sinh động và tác dụng của nắng trong buổi sáng mựa hè.
Bài tập bổ trợ:
Thảo luận nhóm lớn ( 3’ )
? Sưu tầm các câu thơ ca dao có sử dụng phép điệp ngữ?
Thi đua xem nhóm nào nhanh nhất,
hay nhất, đúng nhất, nhiều nhất
kết quả sưu tầm của mình?
ĐIỆP NGỮ
Là biện
pháp lặp
lại từ
ngữ
Khái niệm và
tác dụng.
Các dạng điệp ngữ
Làm nổi
bật ý, gây
cảm xúc
mạnh.
Điệp ngữ
cách
quãng
Điệp ngữ
Nối
Tiếp
Điệp ngữ
Chuyển
Tiếp
( ĐN
Vòng )
Nhắc lại xem chúng ta vừa học bài gì? Có những nội dung chính nào?
Học thuộc ghi nhớ, nắm chắc nội dung kiến thức cơ
bản trong bài.
Hoàn chỉnh các bài tập trong SGK, đặc biệt là bài tập 4.
Viết đoạn văn ngắn có sử dụng điệp ngữ.
Nhận xét cách sử dụng điệp ngữ trong một số đoạn văn.
- Soạn bài: “ Chơi chữ” Trả lời các câu hỏi ở SGK.
- Chuẩn bị tiết sau: “ Một thứ quà của lúa non: Cốm”. Thực hiện những yêu cầu đã dặn ở tiết trước.
Chúc các em
học tập tốt, đạt nhiều điểm mười .