Bài 13. Điệp ngữ

Kính chào quý thầy cô giáo và các em học sinh !
GV: Nguy?n Th? Phu?ng
TRU?NG THCS Lấ VAN T�M
KIỂM TRA BÀI CŨ
a/ Lời nặng tiếng…
b/ Tham phú phụ…
c/ … nhà … ngõ.
d/… nắng, chiều…
e/ Bên trọng, bên…
g/ Chạy … chạy…
nhẹ
bần
Gần
xa
Sáng
mưa
sấp
ngửa
khinh
Câu 1. Thế nào là thành ngữ? Ví dụ?
*Đáp án: Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.
VD: Đẹp như tiên
Trắng như tuyết
Câu 2. Hoàn thành các thành ngữ sau:
Cháu chiến đấu hôm nay
lòng yêu tổ quốc
xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng bà
tiếng gà cục tác
? trứng hồng tuổi thơ
(Xuân Quỳnh)
Nhấn mạnh nguyên nhân chiến đấu của người chiến sĩ.
Nhấn mạnh cảm xúc đến dồn dập khi nghe tiếng gà trưa.
Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
Điệp ngữ
*Ghi nhớ / SGK/152

VD: Tre xanh, xanh tự bao giờ
Chuyện ngày xưa đã có bờ tre xanh
Tiết 55. ĐIỆP NGỮ
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ
Nghe
Nghe
Nghe
Vì
Vì
vì
Vì
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Cục . cục tác cục ta
xao động nắng trưa
bàn chân đỡ mỏi
gọi về tuổi thơ.
Nghe
Vì
II. CÁC DẠNG ĐIỆP NGỮ
I.1/ Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Cục .cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
IIa/ Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
[…]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy. (Phạm Tiến Duật)
IIb/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm)
Điệp ngữ cách quãng
Điệp ngữ nối tiếp
Điệp ngữ chuyển tiếp
(Điệp ngữ vòng)
Điệp ngữ có nhiều dạng:
- Điệp ngữ cách quãng
- Điệp ngữ nối tiếp
- Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng)

* Ghi nhớ SGK/152
VD1. Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên
(Hồ Chí Minh)
VD 2. Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết
Thành công, thành công, đại thành công
(Hồ Chí Minh)
VD 3.
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng bông trắng lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
Tiết 55. ĐIỆP NGỮ
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ
Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
II. CÁC DẠNG ĐIỆP NGỮ
Điệp ngữ có nhiều dạng:
- Điệp ngữ cách quãng
- Điệp ngữ nối tiếp
- Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng)
III. LUYỆN TẬP
BT 1a:
a/ chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, tự do! độc lập !
(Hồ Chí Minh)
Một dân tộc đã gan góc
dân tộc đó
Dân tộc đó phải được
phải được
một dân tộc đã gan góc
*Gợi ý: Nhấn mạnh, làm nổi bật ý: dân tộc Việt Nam gan góc, dũng cảm khẳng định dân tộc ta phải được tự do, phải được độc lập.
Bức tranh này gợi cho em nhớ đến bài ca dao nào có sử dụng điệp ngữ?
Người ta lấy công,
Tôi nay còn nhiều bề.
trời đất mây,
mưa, nắng, ngày, đêm.
cho chân cứng đá mềm,
Trời êm biển lặng mới yên tấm lòng.
(Ca dao)
*Gợi ý: Nhấn mạnh sự vất vả, lo toan nhiều bề của người nông dân.
đi cấy
đi cấy
trông
trông
trông
trông
trông
Trông
Trông
Trông
trông


Vậy mà giờ đây, anh em tôi phải sắp Có thể sẽ
mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là thôi.
(Khánh Hoài)
*Bài tập 2.
xa nhau.
xa nhau
một
giấc mơ . Một giấc mơ
BT 3:
Thảo luận và nêu ý kiến về BT a.
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em…
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Em trồng rất nhiều loài hoa: hoa cúc, hoa thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng, cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa tặng mẹ và chị em…
Sửa lại
Giải ô chữ
KQ
X
U
A
N
B
A
D
A
N
G
N
O
I
B
A
T
Y
C
A
C
H
Q
U
A
N
G
C
H
U
Y
E
N
T
I
E
P
N
O
I
T
I
E
P
C
H
A
M
1
2
3
4
5
6
7
Chìa
Khóa
DẶN DÒ
1/ Chú trọng xác định các dạng điệp ngữ.
2/ Có ý thức vận dụng điệp ngữ vào viết văn nhất là văn biểu cảm.
3/ Phân biệt điệp ngữ với lỗi lặp từ.
4/ Chuẩn bị luyện nói: LUYỆN NÓI PHÁT BIỂU CẢM NGHĨ VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC
Chọn đề, làm dàn ý, tập nói.
BT về nhà: Phát hiện và xác định kiểu điệp ngữ trong từng bài ca dao sau:
a/ Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương
Nhớ ai dãi nắng dầm sương
Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao.
b/ Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc
Em có chồng rồi anh tiếc lắm thay...