Bài 13. Điệp ngữ

Kiểm tra bài cũ
?Thành ngữ là gì? Cho ví dụ? Nêu vai trò của thành ngữ trong câu.
Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định,biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.
Ví dụ:Lên thác xuống ghềnh.
Vai trò của thành ngữ :thành ngữ có thể làm chủ ngữ,vị ngữ trong câu hay làm phụ ngữ trong cụm danh từ,cụm tính từ.
Tiết 55:
Điệp ngữ
Tiết 55 ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
1. Ví d? :
? Trong hai khổ thơ trên từ nào được lặp lại?
? Từ được lặp lại là
từ "nghe" và từ"vì".
? Việc lặp lại các từ trong 2 khổ thơ trên có tác dụng gì?
Tác dụng: Nhấn mạnh cảm giác khi nghe tiếng gà trưa và nguyên nhân chiến đấu của người chiến sĩ.
VD: "Trên đường hành quân xa
Dừng chân trên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục . cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ (.)
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ."
(Xuân Quỳnh- Trích văn bản "Tiếng gà trưa")
Tiết 55 ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
1. Ví d? :




?Vậy em hiểu thế nào là điệp ngữ và tác dụng của nó.
Khi nói hoặc viết người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ( hoặc cả một câu)để làm nổi bật ý ,gây cảm xúc mạnh.Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
2-Ghi nhớ 1(SGK-T152)
Tiết 55 ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
? Tìm điệp ngữ trong ví dụ? Em có nhận xét gì về vị trí các điệp ngữ trên?
II. Các dạng điệp ngữ :
1. Ví d? :
(a) ? Điệp ngữ nối tiếp.
a. Anh ñaõ tìm em, raát laâu, raát laâu
Coâ gaùi ôû Thaïch Kim Thaïch Nhoïn
Khaên xanh, khaên xanh phôi ñaày laùn sôùm
Saùch giaáy môû tung traéng caû röøng chieàu (…
Chuyeän keå töø noãi nhôù saâu xa
Thöông em, thöông em, thöông em bieát maáy . (Phaïm Tieán Duaät)
Tiết 55 ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
II. Các dạng điệp ngữ :
1. Ví d? :
? Tìm điệp ngữ trong ví dụ b và nhận xét vị trí các điệp ngữ trên .
(b) ? Điệp ngữ chuyển tiếp (lặp từ ngữ cuối câu trước và đầu câu sau)
b. Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai? (Đoàn Thị Điểm)
Tiết 55 ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
II. Các dạng điệp ngữ :
1. Ví d? :
Xác định và nêu nhận xét về điệp ngữ có trong ví dụ trên?
(c) ? Điệp ngữ cách quãng.
c. Đã nghe nước chảy lên non
Đã nghe đất chuyển thành con sông dài
Đã nghe gió ngày mai thổi lại
Đã nghe hồn thời đại bay cao.
(Tố Hữu)
Tiết 55 ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
II. Các dạng điệp ngữ :
1. Ví d? :

? Qua phân tích các ví dụ trên ta thấy
điệp ngữ thường có những dạng nào?
Điệp ngữ cách quãng, điệp
ngữ nối tiếp, điệp ngữ
chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).
2. Ghi nhớ 2: (sgk/152)
Bài tập nhanh:
Hãy đặt tên gọi các dạng điệp ngữ cho các cách xác định dưới đây?
a-....... là phép điệp ngữ mà ta sắp xếp các từ ngữ được điệp giãn cách nhau,tạo ấn tượng nổi bật và tạo tính nhạc.
b-....... là phép điệp ngữ mà người ta sắp xếp các từ ngữ được điệp liên tiếp nhau,tạo ấn tượng mới mẻcó tính chất tăng tiến.
c-........ là phép điệp ngữ mà ở đó từ ngữ được điệp nằm cuối cẩu trên chuyển xuống đầu câu dưới tiếp với nó,làm cho câu văn,câu thơ liền nhau nhằm khắc sâu,gây ấn tượng.
Điệp ngữ cách quãng
Điệp ngữ nối tiếp
Điệp ngữ vòng
Tiết 55 ĐIỆP NGỮ
Bài 1: Tìm điệp ngữ trong các đoạn trích sau và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì.
1a.Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp
hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!
(Hồ Chí Minh)
III. Luyện tập:
1a. Tác dụng: Nhằm nhấn mạnh ý dân tộc ta phải
được tự do độc lập, khẳng định đất nước Việt Nam
phải được độc lập chủ quyền.
Tiết 56 ĐIỆP NGỮ
Bài 1: Tìm điệp ngữ trong các đoạn trích sau và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?
III. Luyện tập:
1a.Tác dụng:Nhằm
nhấn mạnh ý dân tộc ta
phải được tự do độc lập,
khẳng định đất nước
Việt Nam phải được
độc lập chủ quyền.
1b. Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng. (Ca dao)
1b. Tác dụng : Nhấn mạnh mong muốn của người nông dân về thời tiết thuận hòa đề làm ăn thuận lợi.
Tiết 56 ĐIỆP NGỮ
Bài 2: Tìm điệp ngữ trong đoạn văn sau và nói rõ đấy là những dạng điệp ngữ gì?
III. Luyện tập:
Bài 1:
Bài 2:
"Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp phải xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi."( Khánh Hoài)
? "xa nhau": điệp ngữ cách quãng.
"một giấc mơ": điệp ngữ chuyển tiếp.
Tiết 56 ĐIỆP NGỮ
Bài 3: Theo em, trong đoạn
văn sau đây, việc lặp đi lặp
lại một số từ ngữ có tác dụng
biểu cảm hay không?
III. Luyện tập:
Bài 1:
Bài 2 :
Bài 3 :
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loại hoa. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng cả hoa lay ơn nữa. Ngày phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em..
Lỗi "lặp từ", không
có tác dụng biểu cảm. Làm cho câu văn dài dòng, rườm rà.
Có thể sửa lại như sau :
Phía sau nhà em có một mảnh
vườn. Em trồng rất nhiều hoa :
Nào là cúc, thược dược, đồng tiền,
hồng và cả hoa lây ơn nữa. Ngày
quốc tế phụ nữ , em hái hoa sau
vườn tặng mẹ và chị .
Tiết 56 ĐIỆP NGỮ
Bài 4: Hãy viết đoạn văn
ngắn có sử dụng điệp ngữ?
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
II. Các dạng điệp ngữ :
III. Luyện tập:
Bài 1:
Bài 2 :
Bài 3 :
Bài 4 :
Nhân ngày nhà giáo Việt Nam, chúng em
xin gửi tới các thầy cô giáo một lời chúc
sức khỏe, một lời chúc thành đạt. Chúng
em xin hứa: sẽ học tập tốt, ngoan ngoãn,
xứng đáng là học sinh ngoan của thầy cô.

+ Học bài cũ: - Chuẩn bị ở nhà theo đề sgk/154
+ Chuẩn bị bài mới: - Luyện nói phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
TẠM BIỆT