Bài 13. Điệp ngữ

CHÀO MỪNG QUÝ THẦYCÔ VỀ DỰ GIỜ LỚP 74
Kiểm tra bài cũ
Đọc thuộc lòng 2 khổ thơ cuối của bài Tiếng gà trưa ?
Và cho biết ý nghĩa của âm thanh tiếng gà trưa
trong khổ thơ này ?
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
Âm thanh tiếng gà trưa là sợi dây gắn kết giữa hiện tại với kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ bên ổ trứng hồng và nó cũng là động lực để người cháu chiến đấu.
 Từ tình yêu gia đình , quê hương trở thành tình yêu tổ quốc.
Tiết 56
ĐIỆP NGỮ
Tiết 56 ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
1. Ví d? :
? Trong hai khổ thơ trên từ nào được lặp lại?
- Từ được lặp lại : "nghe"
và�"vì".
? Việc lặp lại các từ trong 2 khổ thơ trên có tác dụng gì?
- Tác dụng: Nhấn mạnh làm nổi bật cảm giác, cảm xúc khi nghe tiếng gà trưa và nguyên nhân chiến đấu của người chiến sĩ.
VD: "Trên đường hành quân xa
Dừng chân trên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục . cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ (.)
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ."
(Xuân Quỳnh- Trích văn bản "Tiếng gà trưa")
 Điệp ngữ
Tiết 56 ĐIỆP NGỮ
VD : Nhà em trồng nhiều loại cây ăn quả : cây bưởi, cây xoài, cây táo, cây hồng, cây na. Đến mùa thu hoạch, cây nào cũng cho nhiều quả. Mẹ em thường hái và đem ra chợ bán để lấy tiền.
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
1. Ví d? :



Thảo luận nhóm:(2’)
Đoạn văn trên từ ngữ nào được lặp ? Đây có phải là điệp ngữ không ? Vì sao ?
Từ “ cây” trong đoạn văn trên không phải là điệp ngữ mà là lỗi lặp.
Vì nó rườm rà, không có giá trị nghệ thuật.
Tiết 56 ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
1. Ví d? :



? Vậy em hiểu thế nào là điệp ngữ và tác dụng của nó?

Điệp ngữ là lặp lại có chủ ý
những từ ngữ nhằm mục
đích nhấn mạnh ý, gây ấn
tượng sâu sắc hoặc gợi
những cảm xúc trong lòng
người.
2. Ghi nhớ 1:(sgk/152)
Tiết 56 ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
? Tìm điệp ngữ trong ví dụ? Em có nhận xét gì về vị trí các điệp ngữ trên?
II. Các dạng điệp ngữ :
1. Ví d? :
(a) ? Điệp ngữ nối tiếp (từ ngữ được lặp liên tiếp trong một câu).
a. Anh ñaõ tìm em, raát laâu, raát laâu
Coâ gaùi ôû Thaïch Kim, Thaïch Nhoïn
Khaên xanh, khaên xanh phôi ñaày laùn sôùm
Saùch giaáy môû tung traéng caû röøng chieàu … Chuyeän keå töø noãi nhôù saâu xa
Thöông em, thöông em, thöông em bieát maáy . (Phaïm Tieán Duaät)
Tiết 56 ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
II. Các dạng điệp ngữ :
1. Ví d? :
? Tìm điệp ngữ trong ví dụ b và nhận xét vị trí các điệp ngữ trên có gì khác ví dụ a?
(b) ? Điệp ngữ chuyển tiếp ( từ ngữ cuối câu trước được lặp lại ở đầu câu sau)
b. Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai? (Đoàn Thị Điểm)
Tiết 56 ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
II. Các dạng điệp ngữ :
1. Ví d? :
Xác định và nêu nhận xét về điệp ngữ có trong ví dụ trên?
(c) ? Điệp ngữ cách quãng (từ ngữ lặp lại được cách nhau bởi một số từ ngữ khác).
c. Đã nghe nước chảy lên non
Đã nghe đất chuyển thành con sông dài
Đã nghe gió ngày mai thổi lại
Đã nghe hồn thời đại bay cao.
(Tố Hữu)
Tiết 56 ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
II. Các dạng điệp ngữ :
1. Ví d? :

? Qua phân tích các ví dụ trên ta thấy
điệp ngữ thường có những dạng nào?
Điệp ngữ cách quãng, điệp
ngữ nối tiếp, điệp ngữ
chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).
2. Ghi nhớ 2: (sgk/152)
Tiết 56 ĐIỆP NGỮ
Bài1: Tìm điệp ngữ trong các đoạn trích sau và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì? Th?o lu?n nhóm (2ph)

III. Luyện tập:
1a. Một dân tộc gan góc, dân tộc đó phải được ? Nhấn mạnh sự gan dạ, dũng cảm của dân tộc Việt Nam trong chiến đấu chống ngoại xâm vàkhẳng định quyền được hưởng độc lập,tự do của dân tộc ta.
1b. Đi cấy,trông?Nhấn mạnh nỗi lo lắng nhiều mặt và mong muốn của người nông dân về thời tiết mưa thuận gió hòa.
1b. Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng. (Ca dao)
1a.Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập! (Hồ Chí Minh)
Bài 1:
Tiết 56 ĐIỆP NGỮ
Bài 2: Tìm điệp ngữ trong đoạn văn sau và nói rõ đấy là những dạng điệp ngữ gì?
III. Luyện tập:
Bài 1:
Bài 2:
"Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp phải xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi."
( Khánh Hoài)
? "xa nhau": điệp ngữ cách quãng.
"một giấc mơ": điệp ngữ chuyển tiếp.
Tiết 56 ĐIỆP NGỮ
Bài 3: Theo em, trong đoạn
văn sau đây, việc lặp đi lặp
lại một số từ ngữ có tác dụng
biểu cảm hay không?
III. Luyện tập:
Bài 1:
Bài 2 :
Bài 3 :
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loại hoa. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng cả hoa lay ơn nữa. Ngày phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em..
Lỗi "lặp từ", không
có tác dụng biểu cảm.
Có thể sửa lại như sau :
Phía sau nhà em có một mảnh
vườn. Em trồng rất nhiều hoa :
nào là cúc, thược dược, đồng tiền,
hồng và cả hoa lây ơn nữa. Ngày
quốc tế phụ nữ , em hái hoa sau
vườn tặng mẹ và chị .
Tiết 56 ĐIỆP NGỮ
Bài 4: Hãy viết đoạn văn ngắn có sử dụng điệp ngữ?
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
II. Các dạng điệp ngữ :
III. Luyện tập:
Bài 1:
Bài 2 :
Bài 3 :
Bài 4 :
Nhân ngày nhà giáo Việt Nam,
chúng em xin gửi tới các thầy
cô giáo một lời chúc sức khỏe,
một lời chúc thành đạt. Chúng em
xin hứa: sẽ học tập tốt, ngoan ngoãn,
xứng đáng là học sinh ngoan của
thầy cô.
Sơ đồ tư duy
Điệp ngữ
Tác dụng của điệp ngữ
Khái niệm
Từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ
(lặp lại phải có tác dụng)
Để làm nổi bật ý
Gây cảm xúc mạnh
Các dạng điệp ngữ
Nối tiếp
Chuyển tiếp
Cách quãng
(1)
(2)
(3)
2
1
3
6
Trò chơi : Đi tìm ẩn số
4
5

H?c thu?c ghi nh?, n?m n?i dung c?a b�i.
Vi?t do?n van bi?u c?m cĩ s? d?ng ph�p di?p ng?.
Tìm m?t s? do?n van, do?n tho cĩ s? d?ng di?p ng? ?. X�c d?nh c�c d?ng di?p ng?.
Chu?n b? b�i m?i : "Luy?n nĩi van bi?u c?m"
Xem tru?c d�n b�i v� ph?n g?i � trong s�ch gi�o khoa
- L?p d�n � d? "C?m nghi v? b�i tho : R?m th�ng gi�ng"
T?p nĩi tru?c ? nh� d? trình b�y tr�n l?p.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nổi nước nhà”.

 Biện pháp nghệ thuật nào được thể hiện qua những từ ngữ được gạch chân ?
Điệp ngữ có những tác dụng nào ?
Những từ ngữ như thế nào được gọi là điệp ngữ ?
“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nổi nước nhà”
 Dạng điệp ngữ được thể hiện trong 2 câu thơ sau là :
điệp ngữ nối tiếp b. điệp ngữ chuyển tiếp
c. điệp ngữ cách quãng d. không phải điệp ngữ
“Núi ấp ôm mây, mây ấp núi
Lòng sông gương sáng bụi không mờ”
Từ “mây” trong 2 câu thơ sau đây là dạng điệp ngữ gì ?
Từ ngữ “tiếng gà trưa” lặp ở đầu các khổ thơ, đó là dạng điệp ngữ nào ?