Bài 13. Điệp ngữ

Chào mừng quý thầy cô về dự tiết học
2
Anh đi Anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương
Nhớ ai dãi nắng dầm sương ?
Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao ?
(Ca dao)
1/5/2014
3
Tiết 55 – Tiếng Việt
ĐIỆP NGỮ
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
a) Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
b) Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ
4
I/Điệp ngữ và tác dụng của Điệp ngữ
1/ Khái niệm
VD :

c) H? Chớ Minh muụn nam !
H? Chớ Minh muụn nam !
H? Chớ Minh muụn nam !
Phỳt giõy thiờng anh g?i
Bỏc ba l?n.
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
a) Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
b) Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ
5
VD :
c) H? Chớ Minh muụn nam !
H? Chớ Minh muụn nam !
H? Chớ Minh muụn nam !
Phỳt giõy thiờng anh g?i
Bỏc ba l?n.
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
I-Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
6
Khái niệm:
Là cách lặp lại từ ngữ ( hoặc cả một câu). Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ , từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
a) Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Từ “nghe” được lặp lại 3 lần - nhấn mạnh cảm giác khi nghe tiếng gà trưa.
b) Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ
Từ “vì” được lặp lại 4 lần – nhấn mạnh nguyên nhân chiến đấu cao đẹp của người chiến sĩ.
7
c)Hô Chí Minh muôn năm !
Hô Chí Minh muôn năm !
Hô Chí Minh muôn năm !
Phút giây thiêng anh gọi Bác ba lần.
Câu“ Hồ Chí Minh
muôn năm” - nhắc lại 3
lần– nỗi xúc động mạnh
của anh Trỗi trước họng
súng của kẻ thù .
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
I-Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ:
8
1. Khái niệm
2. Tác dụng:
Làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh.
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
9
VD 1: Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Điệp từ “nghe” đứng cách quãng với nhau (bởi các cụm từ)
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
10
II-Các dạng điệp ngữ:
- Điệp ngữ cách quãng :
Các từ ngữ được gián cách nhau, gây ấn tượng nổi bật, tạo tính nhạc
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
a) Anh dó tỡm em, r?t lõu, r?t lõu
Cụ gỏi ? Th?ch Kim, Th?ch Nh?n
Khan xanh, khan xanh phoi d?y lỏn s?m
Sỏch gi?y m? tung tr?ng c? r?ng chi?u
......
Chuy?n k? t? n?i nh? sõu xa
Thuong em, thuong em, thuong em bi?t m?y.
11
VD 2
Các từ ngữ nhắc lại được điệp liên tiếp nhau, có tính chất tăng tiến
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
12
II-Các dạng điệp ngữ:
- Điệp ngữ cách quãng :
Các từ ngữ được gián cách nhau, gây ấn tượng nổi bật, tạo tính nhạc
- Điệp ngữ nối tiếp :
Là : các từ ngữ được điệp liên tiếp nhau, tạo ấn tượng mới mẻ, có tính chất tăng tiến.
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
b) Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?..
13
Các từ ngữ (“thấy” và “ngàn dâu”) ở cuối câu trước được lặp lại ở đầu câu sau.
=> diễn tả nỗi sầu nhân lên bất tận trở thành một khối sầu thương trĩu nặng trong tâm hồn người chinh phụ
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
14
II- Các dạng Điệp ngữ:
- Điệp ngữ cách quãng :
Các từ ngữ được gián cách nhau, gây ấn tượng nổi bật, tạo tính nhạc
- Điệp ngữ nối tiếp :
Là : các từ ngữ được điệp liên tiếp nhau, tạo ấn tượng mới mẻ, có tính chất tăng tiến.
- Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng)
Từ ngữ được điệp nằm cuối câu trên chuyển xuống đầu câu dưới tiếp với nó, làm câu văn, thơ liền mạch nhau.
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
15
Bài tập
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
- Điệp từ “lồng” - điệp ngữ cách quãng – tạo hình ảnh nổi bật về bức tranh cảnh khuya mang vẻ đẹp lung linh, chập chờn, lại ấm áp, hoà hợp, quấn quýt
- Điệp ngữ “chưa ngủ” - điệp ngữ chuyển tiếp – nhấn mạnh thêm nỗi lo nước nhà của Bác và thể hiện rõ cốt cách của nhà thơ Cách mạng
16
Bài tập
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
III/ Luyện Tập
Bài 1 (153 ):
Tìm điệp ngữ và nêu tác dụng
a )M?t dõn t?c dó gan gúc ch?ng ỏch nụ l? c?a Phỏp hon tỏm muoi nam nay, m?t dõn t?c dó gan gúc d?ng v? phe D?ng minh ch?ng phỏt xớt m?y nam nay, dõn t?c dú ph?i du?c t? do! Dõn t?c dú ph?i du?c d?c l?p ! (H? Chớ Minh)
->Nhấn mạnh sự gan dạ, dũng cảm của DT VN trong cuộc chiến đấu chống ngoại xâm và nhấn mạnh quyền được hưởng tự do, độc lập của DT ta.
17
BTb/ Tìm Điệp ngữ và nêu tác dụng
Người ta đi cấy lấy công
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề
Trông trời, trông đất , trông mây
Trông mưa trông nắng trông ngày trông đêm
Trông cho chân cứng đá mềm
Trời êm, bể lặng, mới yên tấm lòng
=>Từ :Trông => ước mơ của người nông dân mông cho thời tiết thuận lợi cho việc cày cấy
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
19
III/LUYỆN TẬP
Bài 2/ 153:Tìm và xác định dạng điệp ngữ:
Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp phải xa nhau. Có thể xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi
-Xa nhau... xa nhau ->ĐN cách quãng.
-Một giấc mơ. Một giấc mơ ->ĐN nối tiếp.
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
20
III/ Luyện tập
Bài 3/153
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng cả chị em…


a- Các từ ngữ được lặp lại trong đoạn văn không có tác dụng biểu cảm. Có thể lược bỏ các từ ngữ trùng lặp không cần thiết.
b- Chữa lại đoạn văn
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
21
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng cả chị em…
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Em trồng rất nhiều loài hoa ở đấy : hoa cúc, hoa thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng, hoa lay ơn ... Hằng năm, đến Ngày Phụ nữ quốc tế, em thường hái hoa tặng mẹ em và chị em…
Khái nịệm và tác dụng
Khái niệm
Tác dụng
Cách lặp lại từ, ngữ, câu
Làm nổi bật ý
Gây cảm xúc mạnh
Điệp ngữ
Khái nịệm và tác dụng
Khái niệm
Tác dụng
Cách lặp lại từ, ngữ, câu
Làm nổi bật ý
Gây cảm xúc mạnh
Các dạng điệp ngữ
Cách quảng
Nối tiếp
Chuyển tiếp
Điệp ngữ
Tiết 55 – Tiếng Việt – ĐIỆP NGỮ
24
VỀ NHÀ
Học thuộc ghi nhớ
Tìm thêm các câu văn, câu thơ, ca dao...có điệp ngữ, chỉ rõ các dạng điệp ngữ và nêu tác dụng