Bài 13. Điệp ngữ

TRƯỜNG THCS LÊ LỢI
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ
VÀ CÁC EM
ĐẾN DỰ TIẾT HỌC NGỮ VĂN!
GV: NGUYỄN THỊ KIM NGÂN
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ
Đọc hai khổ thơ :
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục .cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.
(Xuân Quỳnh)
Điệp ngữ
1. Ví dụ:
Nhấn mạnh cảm giác, cảm xúc khi nghe tiếng gà.
Nhấn mạnh mục đích chiến đấu của người chiến sĩ.
Điệp ngữ
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ
1.Ví dụ :
Đọc các câu thơ sau
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
(Hồ Chí Minh)
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Phút giây thiêng Anh gọi Bác ba lần.
( Tố Hữu)
Nhấn mạnh trạng thái chưa ngủ của HCM
Nhấn mạnh hình ảnh vĩ đại của HCM
Điệp ngữ
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ:
1. Ví dụ:
Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
2. Kết luận:
Ghi nhớ (1) (Sgk- tr 152)
- Từ “nghe” lặp lại 3 lần → Điệp ngữ (một từ - điệp từ).
- Từ “vì” lặp lại 4 lần → Điệp ngữ (một từ - điệp từ).
- Cụm từ “chưa ngủ” lặp lại 2 lần → Điệp ngữ (1 cụm từ - điệp ngữ).
- Câu “ Hồ Chí Minh muôn năm!” lặp lại 3 lần → Điệp ngữ (điệp câu).
+ Tác dụng: làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh.
II. Các dạng điệp ngữ:
a/ Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
b/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
1. Ví dụ :
I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ:
Điệp ngữ
c/ Tiếng gà ai nhẩy ổ
Cục cục tác, cục ta
Nghe xao động n¾ng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Câu hỏi thảo luận
So sánh đặc điểm điệp ngữ trong 3 khổ thơ trên. Tìm ra đặc điểm của mỗi dạng điệp ngữ
Nối tiếp
Chuyển tiếp ( Vòng )
Cách quãng
I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ:
Điệp ngữ
II. Các dạng điệp ngữ:
Kết luận2:
Ghi nhớ (Sgk- tr 152)
Kết luận1:
Ghi nhớ (Sgk- tr 152)
Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
Điệp ngữ cách quãng
Điệp ngữ nối tiếp
Điệp ngữ chuyển tiếp (ĐN vòng).

Điệp ngữ có nhiều dạng
III : Luyện tập:
a/ Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do ! Dân tộc đó phải được độc lập !
(Hồ Chí Minh)
Điệp ngữ
I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
1. Bài tập 1: Tìm điệp ngữ trong đoạn trích và nêu tác dụng của điệp ngữ
Khẳng định ý chí quyết tâm chống thực dân Pháp và giành độc lập.
b/ Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
(Ca dao)
2. Bài tập 2:
Vậy mà giờ đây, anh em tôi phải sắp xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
(Khánh Hoài)
CÁCH
QUÃNG
CHUYỂN
TIẾP
Biểu thị sự lo lắng và mong chờ, hi vọng ngày thu hoach.
3. Bài tập 3:
Thảo luận: Việc lặp đi lặp lại từ ngữ trong đoạn văn sau có tác dụng biểu cảm hay không
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em…
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Em trồng rất nhiều loài hoa: hoa cúc, hoa thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng, cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa tặng mẹ và chị em…
Sửa lại
B�i t?p 4: Hãy viết một đoạn văn ngắn có sử dụng di?p ng?.
Điệp ngữ
I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ:
II. Các dạng điệp ngữ:
III : Luyện tập:
Nói đến quà bánh Hà Nội cổ truyền không thể quên được món phở, bún ốc... và đặc biệt thanh nhã là Cốm Vòng - mùa thu. Cốm Vòng càng dậy hương sắc qua những trang tùy bút của Thạch Lam.
Bài tập về nhà: Phát hiện và xác định kiểu điệp ngữ trong từng bài ca dao sau:
a/ Trong đầm gì đẹp bằng sen,
Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng.
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh,
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
b/ Trèo lên cây bưởi hái hoa,
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân.
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc,
Em có chồng rồi anh tiếc lắm thay...
Điệp ngữ

HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
Chào
các
em !
Đối với bài học này:
- Chú trọng xác định các kiểu điệp ngữ.
- Có ý thức vận dụng điệp ngữ vào viết văn nhất là văn biểu cảm.
- Sưu tầm các bài thơ lục bát có giá trị để giới thiệu cùng nhau trong tiết
2. Đối với bài học sau:
LUYỆN TẬP LÀM THƠ LỤC BÁT.