Bài 13. Điệp ngữ

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
Người dạy: Hồ Thị Ngọc Linh
TRƯỜNG THCS LÊ QUÝ ĐÔN
Đố em đây là con gì?
Con tằm
Con kiến
Con cuốc
Con hạc
KHỞI ĐỘNG
Thương thay
Hạc
TUẦN 13:
TIẾT 51: ĐIỆP NGỮ
1. Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục... cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa.
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ...


2. Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
(Xuân Quỳnh)
3.Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
4. Quê hương là gì hở mẹ?
Mà cô giáo dạy phải yêu.
Quê hương là gì hở mẹ?
Ai đi xa cũng nhớ nhiều.
? Trong hai cách diễn đạt sau, em thích cách diễn đạt nào? Tại sao?
Cách 1:
Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ
Nhớ ai, ai nhớ bây giờ nhớ ai?
Cách 2:
Con bò đang gặm cỏ. Con bò chợt ngẩng đầu lên. Con bò rống ò ò.
Cần phân biệt phép điệp ngữ với lỗi lặp từ
Bài tập: ( Bài tập 3, SGK/153)
? Việc lặp lại một số từ ngữ trong đoạn văn trên có tác dụng biểu cảm hay không? Tại sao?
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em ...
Mảnh vườn ở phía sau nhà em được trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc, thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng và cả hoa lay ơn nữa. Ngày phụ nữ quốc tế, em ra sau vườn nhà hái hoa tặng mẹ và chị .
Cách 1
Cách 2
Phía sau nhà em có m?t mảnh vườn trồng nhiều lo?i hoa: hoa cúc, hoa thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng và cả hoa lay ơn nữa. Ngày phụ nữ quốc t?, em hái hoa để tặng mẹ và chị em.
Sửa lại
1/ Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục .cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
2/ Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
[…] Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy. (Phạm Tiến Duật)
3/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm(?))
CÂU HỎI THẢO LUẬN
? Nhận xét vị trí của các điệp ngữ (từ ngữ ban đầu với từ ngữ lặp lại) trong các VD trên và tìm một ví dụ trong văn thơ để minh hoạ.
Nhóm 1,2: VD 1
Nhóm 3,4: VD 2
Nhóm 5,6: VD 3.
1/ Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
2/Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
[…]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy. (Phạm Tiến Duật)
3/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu.
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm(?))
Điệp ngữ cách quãng
Điệp ngữ nối tiếp
Điệp ngữ chuyển tiếp (Điệp ngữ vòng)
...từ ngữ lặp lại đứng liền kề sau từ ngữ ban đầu
... giữa từ ngữ lặp lại với từ ngữ ban đầu có nhiều từ ngữ khác xen vào
...từ ngữ ban đầu đứng ở cuối câu trước, từ ngữ lặp lại đứng ở đầu câu sau
Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp phải xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
(Khánh Hoài)
BÀI TẬP NHANH
? Xác định điệp ngữ trong đoạn văn sau và cho biết đấy là dạng điệp ngữ nào?
CÁCH
QUÃNG
CHUYỂN
TIẾP
a/ Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do ! Dân tộc đó phải được độc lập !
(Hồ Chí Minh)
Bài tập 1: Tìm điệp ngữ trong những đoạn trích sau và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?
Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
(Ca dao)
Bài 4: Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng điệp ngữ.

Gợi ý:

Nhân ngày nhà giáo Việt Nam, chúng em xin gửi tới các thầy cô giáo một lời chúc sức khỏe, một lời chúc thành đạt. Chúng em xin hứa sẽ học tập tốt, ngoan ngoãn ... xứng đáng là con ngoan trò giỏi của cha mẹ, thầy cô.
NHÌN HÌNH ĐOÁN CA DAO TỤC NGỮ
Chuồn chuồn bay thấp thì mưa
Bay cao thì nắng, bay vừa thì râm.
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
HẸN GẶP LẠI