Bài 13. Điệp ngữ

Giáo viên: Bạch Thị Diệp Thúy
Bộ môn: Ngữ Văn
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GiỜ THĂM LỚP 7a
?
Gạo
KIỂM TRA MIỆNG
Câu 1:Thế nào thành ngữ? Giải nghĩa thành ngữ “ nhanh như chớp”.
Câu2: Nhìn hình, đoán thành ngữ
Câu 1:Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.
Nhanh như chớp: Rất nhanh.
KIỂM TRA MIỆNG
Gạo
Chuột sa chĩnh gạo
Nước mắt cá sấu
Câu 2:
Tiết 54
Bài:
ĐIỆP NGỮ
Tiết 54: ĐIỆP NGỮ

1, Điệp ngữ và tác dụng
của điệp ngữ:
* Ví dụ:
Khổ đầu:
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Khổ cuối:
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
? Ở khổ đầu và khổ cuối
bài thơ Tiếng gà trưa có
những từ ngữ nào được
lặp đi lặp lại?
? Việc lặp đi lặp lại từ ngữ như thế có tác dụng gì?
Điệp ngữ và tác dụng
của điệp ngữ:
* Ví dụ:
Nghe: Nhấn mạnh cảm
giác khi nghe tiếng gà trưa.
Vì: Nhấn mạnh nguyên
nhân chiến đấu của
người chiến sĩ.
Tiết 54: ĐIỆP NGỮ

Tiết 54: ĐIỆP NGỮ


BÀI TẬP BỔ SUNG:
Xác định những từ được lặp lại trong khổ thơ sau
và cho biết chúng khác các ví dụ trên ở chỗ nào? Tác
dụng của việc lặp lại từ ngữ đó?

Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Phút giây thiêng liêng anh gọi Bác ba lần. ( Tố Hữu)

Một câu.
=> Tác dụng: Nhấn mạnh hình ảnh vĩ đại của Hồ Chí Minh .
Tiết 54: ĐIỆP NGỮ

Điệp ngữ và tác dụng
của điệp ngữ:
* Ví dụ:
Nghe: Nhấn mạnh cảm
giác khi nghe tiếng gà trưa.
Vì: Nhấn mạnh nguyên
nhân chiến đấu của
người chiến sĩ.
?Cách lặp từ ngữ như vậy gọi là điệp ngữ. Vậy thế nào là điệp ngữ? Tác dụng của điệp ngữ?







?Xác định từ được lặp đi
lặp lại trong câu sau và
cho biết đó có phải là
điệp ngữ không?
Bạn Ngọc là một lớp
trưởng gương mẫu,
bạn Ngọc rất học giỏi
nêncả lớp ai cũng đều rất
quý mến bạn
Ngọc.
Tiết 54: ĐIỆP NGỮ

1, Điệp ngữ và tác dụng
của điệp ngữ:
* Ví dụ:
Nghe: Nhấn mạnh cảm
giác khi nghe tiếng gà trưa.
Vì: Nhấn mạnh nguyên
nhân chiến đấu của
người chiến sĩ.
* Ghi nhớ 1: SGK/152
Tiết 54: ĐIỆP NGỮ

1, Điệp ngữ và tác dụng
của điệp ngữ:
* Ghi nhớ 1: SGK/152
2, Các dạng điệp ngữ:
? So sánh điệp ngữ trong khổ đầu của bài “Tiếng gà trưa” với điệp ngữ trong hai đoạn thơ dưới đây, tìm đặc điểm của mỗi dạng?
a/ Anh đã tìm em rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều.
[…]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em, biết mấy.
( Phạm Tiến Duật)
ĐN: Nối tiếp
b/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
c/Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
DN: Cỏch quóng
DN: Chuy?n ti?p (Vũng)
1, Điệp ngữ và tác dụng
của điệp ngữ:
* Ghi nhớ 1: SGK/152
2, Các dạng điệp ngữ:
* Ghi nhớ 2: SGK/152.
Tiết 54: ĐIỆP NGỮ

? Kể tên các dạng điệp ngữ?
Điệp ngữ cách quãng
Điệp ngữ nối tiếp.
Điệp ngữ chuyển tiếp ( điệp ngữ vòng).
BÀI TẬP: Xác định điệp ngữ trong những ví dụ sau đây và cho biết nó thuộc dạng điệp ngữ nào?

1. Một bếp lửa chờn vờn sương sớm,
Một bếp lửa ấp iu, nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa…
(Bằng Việt)
2. Những lúc say sưa cũng muốn chừa,
Muốn chừa nhưng tính lại hay ưa,
Hay ưa nên nỗi không chừa được
Chừa được nhưng mà cũng chẳng chừa!
(Nguyễn Khuyến)
3. Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt.
( Thơ Đỗ Phủ)

Điệp ngữ cách quãng.
Điệp ngữ chuyển tiếp.
Điệp ngữ nối tiếp.
là phép điệp ngữ người ta sắp xếp các từ ngữ được điệp giãn cách nhau, tạo ấn tượng nổi bật và tạo tính nhạc.

Tiết 54: ĐIỆP NGỮ

1, Điệp ngữ và tác dụng
của điệp ngữ:
* Ghi nhớ 1: SGK/152
2, Các dạng điệp ngữ:
Ghi nhớ 2: SGK/152.
II, Luyện tập:
THẢO LUẬN NHÓM:
Nhóm 1: Bài tập 1
Nhóm 2: Bài tập 2
Nhóm 3: Bài tập 3
Tìm điệp ngữ trong những đoạn trích sau đây và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?
Đoạn 1: Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do ! Dân tộc đó phải được độc lập.
(Hồ Chí Minh)
Bài tập 1:SGK/153.

Tiết 54: ĐIỆP NGỮ

Tiết 54: ĐIỆP NGỮ

Bài tập 1:SGK/153.

Đoạn 1: Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do ! Dân tộc đó phải được độc lập.
(Hồ Chí Minh)
Đoạn 1:
dân tộc đã gan góc, năm nay, dân tộc đó phải được: Nhấn mạnh ý dân tộc ta phải được tự do, độc lập, xứng đáng được tự do, độc lập.
b ,
Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông nắng, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
( Ca dao)
Điệp ngữ: Đi cấy, trông.
,
Lặp lại “đi cấy”: nhấn mạnh công việc làm của người nông dân.
“Trông” biểu hiện sự lo lắng của người nông dân mong mưa thuận gió hòa, thời tiết thuận lợi cho việc làm ruộng của người nông dân.
Tiết 54: ĐIỆP NGỮ

Bài tập 2: Tìm điệp
ngữ trong đoạn văn sau
và nói rõ đấy là những
dạng điệp ngữ gì?
Vậy mà giờ đây, anh em
tôi sắp phải xa nhau. Có
thể sẽ xa nhau mãi mãi.
Lạy trời đây chỉ là một
giấc mơ. Một giấc mơ
thôi. ( Khánh Hoài)
Bài tập 2:
Xa nhau: điệp ngữ
cách quãng.
Một giấc mơ:
điệp ngữ chuyển tiếp.
Theo em, trong đoạn văn sau đây, việc lặp đi lặp lại một số từ ngữ có tác dụng biểu cảm hay không?
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em…
Tiết 54: ĐIỆP NGỮ

Bài tập 3:SGK/153.
a) Không có tác dụng biểu cảm.
b)Chữa lại: Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Em trồng rất nhiều loài hoa như: cúc, thược dược, đồng tiền, hồng và cả lay ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn tặng mẹ và chị …
Tiết 54: ĐIỆP NGỮ

Bài tập 4: SGK/153.

VD : Quê hương ! Hai tiếng thân thương ấy luôn vang lên trong trái tim những con người xa quê. Ta yêu quê hương vì nơi đó có tổ tiên, ông bà cha mẹ. Ta yêu quê hương vì ở nơi đó không những là nơi ta cất tiếng khóc chào đời mà còn là vì đó là nơi cả một thời ấu thơ ta đã gửi trọn nơi đây. Quê hương đã nâng đỡ, vun đắp, nuôi dưỡng tâm hồn ta.
TỔNG KẾT
? Vẽ sơ đồ tư duy với từ khóa “ ĐIỆP NGỮ”
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP:
* Đối với bài học ở tiết này:
- Học thuộc hai ghi nhớ (SGK /152)
- Làm bài tập 4 vào tập.
- Sưu tầm những bài thơ , đoạn văn ,ca dao có sử dụng
biện pháp nghệ thuật điệp ngữ .
- Hoàn thiện bản đồ tư duy.
Đối với bài học ở tiết tiếp theo: Chơi chữ.
+ Nội dung và trả lời các câu hỏi phần I, II
SGK/tr 63 – 64
+ Xem và làm các câu hỏi phần luyện tập SGK/tr 65.
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ,
CHÚC QUÝ THẦY CÔ LUÔN
MẠNH KHỎE – HẠNH PHÚC