Bài 13. Điệp ngữ

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ LỚP 8B
Kiểm tra bài cũ
1. Th? n�o l� th�nh ng? ?
2. Xỏc d?nh th�nh ng? trong cõu sau:
Chốc đã mười mấy năm trời,
Còn ra khi đã da mồi tóc sương.
Khổ thơ đầu:
“ Trên đường hành quân xa:
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ…”
Khổ thơ cuối:
“…Cháu chiến đấu hôm nay Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ ”
Ví dụ 1: Tìm từ ngữ được lặp đi lặp lại ?
Trong đoạn văn sau đây, việc lặp đi lặp lại một số từ ngữ có tác dụng biểu cảm hay không ?
Phớa sau nh� em cú m?t m?nh vu?n. M?nh vu?n ? phớa sau nh� em, em tr?ng r?t nhi?u lo�i hoa. Em tr?ng hoa cỳc. Em tr?ng hoa thu?c du?c. Em tr?ng hoa d?ng ti?n. Em tr?ng hoa h?ng. Em tr?ng c? hoa lay on n?a. Ng�y Ph? n? qu?c t?, em hỏi hoa sau vu?n nh� em t?ng m? em. Em hỏi hoa t?ng ch? em...
Thảo luận bàn ( 2 phút )
… “ Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh bảo vệ con người”…
(Cõy tre Vi?t Nam - Thộp M?i)
Bài tập nhanh: Tìm điệp ngữ trong đoạn trích sau đây và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì ?
-> Nhấn mạnh vai trò, ý nghĩa to lớn của cây tre trong cuộc sống lao động, chiến đấu của người Việt Nam.
Thảo luận bàn ( 2 phút )
Nhóm 1
Nhóm 2
Nhóm 3
Ví dụ : Nhận xét vị trí của những từ ngữ được lặp lại trong từng ví dụ sau ? ( Thảo luận nhóm 3 phút )
a, Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều (…) Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa Thương em, thương em, thương em biết mấy (Phạm Tiến Duật)
b,“Trên đường hành quân xa:
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ…”
( Xuân Quỳnh)
c, Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
( Đoàn Thị Điểm )
Bài tập nhanh: Tìm điệp ngữ trong đoạn trích sau đây và nói rõ đó là những dạng điệp ngữ gì ?
Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp phải xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
Trả lời:
+ “Xa nhau” (2 lần): Điệp ngữ cách quãng.
+ “Một giấc mơ” ( 2 lần): Điệp ngữ chuyển tiếp.
Thảo luận bàn ( 2 phút )
Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!
(Hồ Chí Minh)
=> Ca ngợi sự gan góc chống kẻ thù bền bỉ và quyết liệt của dân tộc Việt Nam. Đồng thời khẳng định quyền xứng đáng được hưởng độc lập tự do của dân tộc ta.
Bài tập 1/153: Tìm điệp ngữ trong đoạn trích sau đây và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì ?
Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trêi êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
(Ca dao)
+ Lặp từ “ đi cấy” ( 2 lần): Đã đối lập giữa đi cấy lấy công với đi cấy ở ruộng nhà mình.
+ Lặp từ “ trông” (9 lần): Thể hiện sự lo lắng nhiều bề của người làm ra hạt gạo.
Bài tập 1/153: Tìm điệp ngữ trong đoạn trích sau đây và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì ?
Bài tập 3/153 a) Theo em, trong đoạn văn sau đây, việc lặp lại một số từ có tác dụng biểu cảm hay không?
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em…
b) Em hãy chữa lại đoạn văn trên cho tốt hơn.
Sửa: Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Ở đó, em trồng rất nhiều loài hoa: cúc, thược dược, đồng tiền, hoa hồng và cả hoa lay ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa tặng mẹ và chị em…
Thảo luận ( 3 phút )
Ai nhanh hơn
( 3 phút )
Tìm những câu thơ, văn em đã được học, đọc có sử dụng phép điệp ngữ ?
Hướng dẫn về nhà
1. Học thuộc lòng 2 ghi nhớ
2. Hoàn thành vở bài tập.
3. Chuẩn bị bài: Chơi chữ.
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo
và các em học sinh.
Bài tập củng cố: Điền đúng (Đ), sai (S) vào các câu sau:
Cách dùng điệp ngữ trong câu thơ sau có ý nghĩa gì ?
A. Nh?n m?nh s? vi?c bỏc khụng ng? du?c.
B. Nh?n m?nh ni?m say mờ c?nh d?p thiờn thiờn v� n?i lo vi?c nu?c.
D
S
Cảnh khuya như vẻ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà