Bài 13. Điệp ngữ

Giáo viên: Hoàng Thị Liễu
TRƯỜNG THCS TT VỊ XUYÊN
Em hãy xác định những từ ngữ được lặp lại trong ví dụ sau :
“ Cái cảnh trăng tròn gió mát, hồ lặng, trời xanh của trung thu làm cho các cháu vui cười hớn hở, các cháu vui cười hớn hở, Bác cũng vui cười hớn hở với các cháu”
Ví dụ:
"Treõn ủửụứng haứnh quaõn xa
Dửứng chaõn beõn xoựm nhoỷ
Tieỏng gaứ ai nhaỷy oồ:
"Cuùc . cuùc taực cuùc ta"
Nghe xao ủoọng naộng trửa
Nghe baứn chaõn ủụừ moỷi
Nghe goùi ve� tuoồi thụ
.
Chaựu chieỏn ủaỏu hoõm nay
Vỡ loứng yeõu Tổ quoỏc
Vỡ xoựm laứng thaõn thuoọc
Baứ ụi, cuừng vỡ baứ
Vỡ tieỏng gaứ cuùc taực
O� trửựng ho�ng tuoồi thụ."

(Xuaõn Quyứnh- Trớch vaờn baỷn "Tieỏng gaứ trửa")
Bài tập bổ sung
1/ Tìm và phân tích giá trị của phép điệp ngữ trong bài ca dao sau :
Con kiến mà leo cành đa,
Leo phải cành cụt, leo ra leo vào.
Con kiến mà leo cành đào,
Leo phải cành cụt,leo vào leo ra.
Con kiến mà leo cành đa,
Leo phải cành cụt, leo ra leo vào.
Con kiến mà leo cành đào,
Leo phải cành cụt, leo vào leo ra.
- Điêp một từ: leo, cành, con kiến.
- Điệp cụm từ: leo phải cành cụt, leo ra, leo vào.
Tác dụng: Cỉ sự bế tắc, luẩn quẩn của con kiến( cũng là của những thân phận bọt bèo thường bị coi rẻ, vùi dập)
Trong câu văn sau có những từ ngữ nào được lặp lại? Việc lặp lại của các từ ấy có phải là điệp ngữ không? Vì sao? Hãy sửa lại cho đúng?
Phía sau vườn nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loại hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay ơn nữa.
Câu hỏi thảo luận ( 5’)
Đáp án
Các từ ngữ như: mảnh vườn, em, trồng hoa không phải là điệp ngữ, vì các từ đó làm cho câu văn dài dòng, nặng nề.
Có thể sửa lại như sau :
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. ? đấy, em trồng rất nhiều hoa : nào là cúc, thược dược, đồng tiền, hồng và cả hoa lay ơn nữa.
a/Trªn ®­êng hµnh qu©n xa
Dõng ch©n bªn xãm nhá
TiÕng gµ ai nh¶y æ:
“Côc …côc t¸c côc ta”
Nghe xao ®éng n¾ng tr­a
Nghe bµn ch©n ®ì mái
Nghe gäi vÒ tuæi th¬…
( Xuân Quỳnh)
b/ Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
[…
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
( Phạm Tiến Duật)
c/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm (?))
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn .
 Lá xanh: Điệp ngữ cách quãng.
Nhị vàng: Điệp ngữ chuyển tiếp.
- Nhấn mạnh vẻ đẹp trong sáng, tinh khiết của hoa sen .
Bài tập bổ sung:
Chuyển tiếp
Cách quãng
Các dạng điệp ngữ
Làm câu thơ tuôn
trào như đợt sóng
Gây ấn tượng
nổi bật
Làm nổi bật ý
Gây cảm xúc mạnh
Nối tiếp
Tạo ấn tượng mới mẻ
Có tính tăng tiến
Bài 1: Tìm điệp ngữ trong các đoạn trích sau và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?
1a.Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!
(Hồ Chí Minh)
1b. Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trơng d�m.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng. (Ca dao)
2. Bài 2 : Tìm điệp ngữ trong đoạn văn sau và nói rõ đấy là những dạng điệp ngữ gì ?
Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp phải xa nhau. Có thể xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
( Khánh Hoài)
3.B�i 4: Hãy viết một đoạn văn ngắn có sử dụng di?p ng?.
Trang l� ngu?i b?n muụn d?i c?a thi s?, v?i H? Chớ Minh cung v?y, trang t? lõu dó tr? th�nh ngu?i b?n tri õm, tri k? c?a Ngu?i. M?i dờm trang ngu?i l?i g?i g?m tõm s? qua nh?ng v?n tho. Cung b?i yờu trang nờn trang trong tho Bỏc r?t d?p. Trang r?m trũn v?ng v?c, trang mựa xuõn lung linh dỏt b?c tụ di?m cho s?c s?ng mựa xuõn.

DẶN DÒ
1/ Nắm được thế nào là điệp ngữ ? Tác dụng của điệp ngữ và các dạng điệp ngữ .
2/ Có ý thức vận dụng điệp ngữ vào viết văn nhất là văn biểu cảm.
3/ Phân biệt điệp ngữ với lỗi lặp từ.
4/ Chuẩn bị luyện nói: Chọn đề, làm dàn ý, tập nói.
Cảm ơn quý thầy cô và các em !
Kính chào tạm biệt !