Bài 13. Điệp ngữ

Đố em đây là con gì?
Con tằm
Con kiến
Con cuốc
Con hạc
Thương thay
Hạc
Thương thay thân phận con tằm,
Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ.
Thương thay lũ kiến li ti,
Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi.
Thương thay hạc lánh đường mây,
Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi.
Thương thay con quốc giữa trời,
Dầu kêu ra máu có người nào nghe.
Tiết 56: ĐIỆP NGỮ
Trên duường hành quân xa Dừng chân bên xóm nhỏ Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục. cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng truưa Nghe bàn chân đỡ mỏi Nghe gọi về tuổi thơ.
.Cháu chiến đấu hôm nay Vì lòng yêu Tổ quốc Vì xóm làng thân thuộc Bà ơi, cũng vì bà Vì tiếng gà cục tác
? trứng hồng tuổi thơ.
(Tiếng gà truưa - Xuân Quỳnh)
Ví dụ:
Khổ thơ đầu
Khổ thơ cuối
Bài tập
? Em hãy tìm điệp ngữ? Nêu tác dụng của điệp ngữ vừa tìm và cho biết điệp ngữ đó ở dạng nào?
"Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương
Nhớ ai dãi nắng dầm sương
Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao".
Bài tập 1: Tìm điệp ngữ? Nêu tác dụng của điệp ngữ vừa tìm và cho biết điệp ngữ đó ở dạng nào trong những đoạn trích sau đây?
a. Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!
(Hồ Chí Minh)
b. Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
(Ca dao)
c. Vậy mà giờ đây, anh em tôi phải sắp xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
(Khánh Hoài)
Bài tập 2:
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay-ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em…
Bài tập 3:
Viết 1 đoạn văn ngắn từ 5- 7 câu chủ đề về bạn bè, thầy cô, mái trường, có sử dụng điệp ngữ.
1
2
4
5
3
Câu 1: Em hãy đọc diễn cảm một bài thơ có sử dụng điệp ngữ.
Câu 2: Điền đúng ( Đ ), sai ( S ) vào các câu sau:
Cách dùng điệp ngữ trong câu thơ sau có ý nghĩa gì?
A. Nhấn mạnh sự trơ trọi của ngọn đèo.
B. NhÊn m¹nh sù trïng ®iÖp cña nh÷ng con ®Ìo nèi tiÕp nhau.
Một đèo. một đèo. lại một đèo. Khen ai khéo tạc cảnh cheo leo.
Đ
S
Câu 3: Em hãy hát một bài hát có sử dụng điệp ngữ.
Câu 4: Điền điệp ngữ vào chỗ trống trong đoạn thơ sau:
Sớm mẹ về thấy khoai đã chín
Buổi.... gạo đã trắng tinh
Trưua..... cơm dẻo và ngon
Chiều.... cỏ đã quang vưu?n
Tối...cổng nhà sạch sẽ.
Mẹ bảo em: "Dạo này con ngoan thế!"...
(Trần Đăng Khoa)
mẹ về
mẹ về
mẹ về
mẹ về
Bông hoa may m¾n
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC
Bài cũ
- Vẽ sơ đồ tư duy bài học.
- Học bài, làm bài tập
2. Bài mới
- Chuẩn bị tiết 57 “Chơi chữ”: Đọc trước các ví dụ của bài.
- Tìm hiểu trước khái niệm chơi chữ? Các lối chơi chữ?
- Sưu tầm thêm một số bài thơ, ca dao có lối chơi chữ.
Bài tập 1: Tìm điệp ngữ? Nêu tác dụng của điệp ngữ vừa tìm và cho biết điệp ngữ đó ở dạng nào trong những đoạn trích sau đây?
a.
- Điệp ngữ: Một dân tộc đã gan góc; năm nay; dân tộc đó phải được.
- Tác dụng: Nhấn mạnh ý chí gang thép, sự kiên cường của dân tộc, khẳng định dân tộc phải được độc lập.
- Điệp ngữ cách quãng.
b.
- Điệp ngữ: Trông; đi cấy
- Tác dụng: Biểu thị sự lo lắng và mong chờ, hi vọng ngày thu hoạch.
- Điệp ngữ cách quãng.
c.
- Điệp ngữ: Xa nhau; Một giấc mơ.
- Tác dụng: Nhấn mạnh hai anh em sắp phải dời xa nhau, nhưng cả hai anh em không muốn điều đó xảy ra.
- Điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ vòng.
...Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre, anh hùng lao động! Tre, anh hùng chiến đấu!...
Bài tập
?: Em hãy tìm điệp ngữ? Nêu tác dụng của điệp ngữ vừa tìm và cho biết điệp ngữ đó ở dạng nào?