Bài 13. Điệp ngữ

Chào mừng các thầy cô giáo
và các em học sinh tham gia Hội giảng cấp Cụm
Kiểm tra bài cũ:

Xác định thành ngữ trong đoạn văn sau:

Lí Thông lân la gợi chuyện, rồi gạ cùng Thạch Sanh kết nghĩa anh em. Sớm mồ côi cha mẹ, tứ cố vô thân, nay có người săn sóc đến mình, Thạch Sanh cảm động, vui vẻ nhận lời.
(Thạch Sanh)
Ngữ văn - Tiết 77
ĐIỆP NGỮ
Thiết kế và thực hiện: Hoàng Thị Hải
Trường: PTDTBT TH&THCS Phú Xá
Tiết 77. ĐIỆP NGỮ
“Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ
Cục... Cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ...

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”.
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ.
1. Ví dụ: (SGK – Tr 152)
(Tiếng gà trưa - Xuân Quỳnh)
2. Nhận xét:
Tiết 77. ĐIỆP NGỮ
“Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ
Cục... Cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ...

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”.
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ
2. Nhận xét:
- Nghe:
Nhấn mạnh cảm xúc, tâm trạng.
- Vì:
Nổi bật mục đích chiến đấu.
- Tiếng gà trưa:
Gợi kỉ niệm, tạo nhịp
điệu, mạch cảm xúc.
cảm xúc
Nổi bật
-> lặp lại từ ngữ (hoặc cả câu) để làm
nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh
=> Phép điệp ngữ.
=> Từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
* Ghi nhớ: (SGK – Tr 152)
1. Ví dụ: (SGK – Tr 152)
(Tiếng gà trưa - Xuân Quỳnh)
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ
1. Ví d? (SGK - Tr152):
VDa: Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre anh hùng lao động! Tre anh hùng chiến đấu!
Tiết 77. ĐIỆP NGỮ
=> Điệp ngữ
2. Nh?n x�t
VDb: Thông báo:
Hôm nay không có gì để thông báo, hôm nào có thông báo sẽ thông báo sau.
=> Lỗi lặp từ.
Tiết 77. ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ
II. Các dạng điệp ngữ
1. Ví dụ: (SGK – Tr152)
Tiết 77. ĐIỆP NGỮ
VD1:
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ
Cục, cục tác, cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ...
VD2:
Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
[....]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy
(Phạm Tiến Duật)
VD3
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm)
Bài tập thảo luận: (3 phút)
Tiết 77. ĐIỆP NGỮ
Bài tập thảo luận: (3 phút)
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ
Cục, cục tác, cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ...
Tiết 77. ĐIỆP NGỮ
Bài tập thảo luận: 3 phút
VD2:
Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
[....]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy
(Phạm Tiến Duật)
Tiết 77. ĐIỆP NGỮ
Bài tập thảo luận: 3 phút
VD3
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đoàn Thị Điểm)
Tiết 77. ĐIỆP NGỮ
Tiết 77. ĐIỆP NGỮ
Nghe
Không đứng cạnh nhau, đứng cách quãng
Điệp ngữ cách quãng
rất lâu, rất lâu....
khăn xanh, khăn xanh....
Đứng cạnh nhau
Điệp ngữ nối tiếp
....thấy Thấy...ngàn dâu.
Ngàn dâu......
Đứng cuối câu trước và đầu câu sau
Điệp ngữ chuyển tiếp (ĐN vòng)
Tiết 77. ĐIỆP NGỮ
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ
II. C¸c d¹ng ®iÖp ng÷
a) Điệp ngữ cách quãng
b) Điệp ngữ nối tiếp
c) Điệp ngữ chuyển tiếp (di?p ng? vũng)
* Ghi nhớ 2: (SGK - Tr 152)
1. Ví dụ: (SGK – Tr 152)
2. Nhận xét:
Có 3 dạng điệp ngữ
Bài 1: Tìm điệp ngữ trong các đoạn trích sau và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì.
1a. Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp
hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải du?c độc lập!
(Hồ Chí Minh)
1a. Nh?n m?nh: D�n t?c Vi?t Nam r?t anh dung d?ng l�n ch?ng Ph�p x�m lu?c. T? dĩ, kh?ng d?nh d�n t?c Vi?t Nam ph?i du?c d?c l?p ch? quy?n.
Tiết 77. ĐIỆP NGỮ
III. Luyện tập:
Bài 1:
I. Điệp ngữ và tác dụng của
điệp ngữ
II. Các dạng điệp ngữ
Bài 2: Tìm điệp ngữ trong đoạn văn sau và nói rõ đấy là những dạng điệp ngữ gì?
III. Luyện tập:
1. B�i 1:
2. Bài 2:
"Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp phải xa nhau. Có thể sẽ xa nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi." (Khánh Hoài)
? "xa nhau": điệp ngữ cách quãng.
"một giấc mơ": điệp ngữ chuyển tiếp.
Tiết 77. ĐIỆP NGỮ
Bài 3: Theo em, trong đoạn
văn sau đây, việc lặp đi lặp
lại một số từ ngữ có tác dụng
biểu cảm hay không?
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều lồi hoa. Em tr?ng hoa c�c. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em tr?ng hoa h?ng. Em trồng cả hoa lay ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em..
Lỗi "lặp từ", không
có tác dụng biểu cảm. Làm cho câu văn dài dòng, rườm rà.
Có thể sửa lại như sau:
Phía sau nhà em có một mảnh
vườn. Em trồng rất nhiều hoa:
Nào là cúc, thược dược, đồng tiền,
hồng và cả hoa lây ơn nữa. Ngày
quốc tế phụ nữ , em hái hoa sau
vườn tặng mẹ và chị.
Tiết 77. ĐIỆP NGỮ
III. Luyện tập:
1. B�i 1:
2. B�i 2:
3. Bài 3:
Bài 4: Hãy viết đoạn văn
ngắn có sử dụng điệp ngữ?
I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ :
II. Các dạng điệp ngữ :
III. Luyện tập:
Bài 1:
Bài 2 :
Bài 3 :
Bài 4 :
Tiết 77. ĐIỆP NGỮ
+ Học bài cũ: - N?m đu?c khái niệm về điệp ngữ, các dạng điệp ngữ, hoàn chỉnh phần bài tập vào vở.
+ Chuẩn bị bài mới: - Luyện nói phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học. Lập dàn ý và viết thành văn để trình bày trên lớp
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
BÀI HỌC KẾT THÚC
- Cảm ơn quý thầy cô đến dự giờ thăm lớp.
- Chúc quý thầy , cô mạnh khỏe !