Bài 13. Di truyền liên kết

1.Thí nghiệm của Moocgan:

Tômơt Han Moocgan (Thomas Hunt Morgan) sinh ngày 25/9/1866 tại Mĩ. Năm 20 tuổi ông tốt nghiệp đại học. Năm 24 tuổi đã nhận học vị tiến sĩ khoa học. Ông là viện sĩ của các viện hàn lâm Nga, Mĩ. Ông được giải thưởng Noben về sinh lí học năm 1933. Ông mất năm 1945,thọ 79 tuổi.
Tômơt Han Moocgan (Thomas Hunt Morgan)
sinh ngày 25/9/1866 tại Mĩ. Năm 20 tuổi ông tốt nghiệp đại học. Năm 24 tuổi đã nhận học vị tiến sĩ khoa học. Lúc đầu Moocgan nghiên cứu về phôi sinh học thực
nghiệm, sau đó sang vấn đề di truyền. Năm 1910 ông công bố công trình
"Nhân tố di truyền". Năm 1915 ông xuất bản cuốn "Cơ chế của di truyền học Mendenl" để chứng minh sự đúng đắn của học thuyết. Năm 1926 ông có tác phẩm "Học thuyết về gen" để trình bày rõ và sâu về cơ sở vật chất nhiễm sắc thể và gen
của tính di truyền. Ông là viện sĩ của các viện hàn lâm Nga, Mĩ. Ông được giải thưởng Nobenvề sinh lí học năm 1933. Ông mất năm 1945,thọ 79 tuổi.
1.Thí nghiệm của Moocgan:

? Vì sao ông chọn ruồi giấm làm đối tượng nghiên cứu di truyền ?
Nó dễ nuôi trong ống nghiệm.
Đẻ nhiều.
Vòng đời ngắn.
Có nhiều biến dị dễ quan sát.
Số lượng NST ít (2n = 8)
a.Đối tượng thí nghiệm:
? Đối tượng thí nghiệm của Moocgan là gì?
TL:Ruồi giấm



? Trình bày các bước tiến hành thí nghiệm của Mooc gan ?
DI TRUyền liên kết
DI TRUyền liên kết
1.Thí nghiệm của Moocgan
Pt/c :
F1 :
PB :
F2 :
X


Thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi:
? Tại sao phép lai giữa ruồi đực F1 với ruồi cái thân đen,cánh cụt được gọi là phép lai phân tích ?

? Moocgan tiến hành phép lai phân tích nhằm mục đích gì ?

? Giải thích vì sao dựa vào tỉ lệ kiểu hình 1:1,Moocgan lại cho rằng các gen quy định màu sắc thân và dạng cánh cùng nằm trên một NST (liên kết gen) ?

? Hiện tượng di truyền liên kết là gì ?


? Tại sao phép lai giữa ruồi đực F1 với ruồi cái thân đen,cánh cụt được gọi là phép lai phân tích ?

TL:Đây là phép lai giữa cá thể mang tính trạng trội và cá thể mang tính trạng lặn

? Moocgan tiến hành phép lai phân tích nhằm mục đích gì ?

TL:Nhằm xác định KG của ruồi đực F1 là thuần chủng (Đồng hợp) hay không thuần chủng (Dị hợp).

? Giải thích vì sao dựa vào tỉ lệ kiểu hình 1:1,Moocgan lại cho rằng các gen quy định màu sắc thân và dạng cánh cùng nằm trên một NST (liên kết gen) ?

TL:Ruồi cái thân đen ,cánh cụt chỉ cho 1 loại giao tử bv và ruồi đực F1dị hợp 2 cặp gen nhưng chỉ tạo ra 2 loại giao tử BV và bv, chứng tỏ các gen quy định màu sắc thân và hình dạng cánh cùng nằm trên 1 NST và đã cùng phân li trong quá trình phân bào
( liên kết gen)

Liên kết gen
F1 100 % xám dài =>
P :
Giao tử P :
BV ; bv
F1 :
Lai phân tích :
Giao tử PB :
BV , bv ; bv
FB :
PB :

? Hiện tượng di truyền liên kết là gì ?


TL:Di truyền liên kết là hiện tượng một nhóm tính trạng được di truyền cùng nhau, được quy định bởi các gen trên một NST cùng phân li trong quá trình phân bào

P :
Giao tử P :
F1 :
Lai phân tích :
PB :
Giao tử PB :
FB :
? ru?i gi?m 2n = 8 nhung t? b�o có kho?ng 4000 gen.
Vậy sự phân bố gen trên NST như thế nào ?


II.ý nghĩa của di truyền liên kết:
Vậy sự phân bố gen trên NST như thế nào ?

TL:Mỗi NST mang nhiều gen,các gen phân bố dọc chiều dài của NST và tạo thành nhóm gen liên kết.
II. ý nghĩa của di truyền liên kết.
- Trong tế bào mỗi NST mang nhiều gen tạo thành nhóm gen liên kết.

So sánh kết quả phép lai phân tích F1 trong di truy?n d?c l?p v?i di truy?n liên k?t khi lai 2 cặp tính trạng
bv
bv
BV
bv
AB, Ab, aB, ab
BV
bv
AaBb ; Aabb ; aaBb ; aabb
1 xám, dài 1 đen, cụt
Xuất hiện nhiều biến dị tổ hợp
Không xu?t hi?n bi?n d? t? h?p
So sánh di truyền độc lập với di truyền liên kết
Nêu ý nghĩa của di truyền liên kết trong chọn giống?
-DT liªn kÕt ®¶m b¶o sù di truyÒn bÒn v÷ng cña tõng nhãm tÝnh tr¹ng ®­îc quy ®Þnh bëi c¸c gen cïng n»m trªn mét nhiÔm s¾c thÓ.
- Trong chän gièng ng­êi ta cã thÓ chän ®­îc nh÷ng tÝnh tr¹ng tèt lu«n di truyÒn cïng nhau.
Bài tập trắc nghiệm
Chọn đáp án đúng nhất trong các câu sâu đây:
Câu 2: Để phát hiện ra hiện tượng liên kết gen,Mooc gan đã tiến hành:
A. Cho ruồi đực và ruồi cái F1 thân xám, cánh dài lai với nhau.
B. Cho ruồi đực F1 thân xám, cánh dài lai với ruồi cái thân đen, cánh cụt.
C. Cho ruồi cái thân xám, cánh dài lai với ruồi đực thân đen, cánh cụt.
D. Cho ruồi đực và ruồi cái thân đen, cánh cụt lai với nhau.
Câu 4: Hiện tượng liên kết gen có ý nghĩa gì?
A. Làm tăng tính đa dạng của sinh giới.
B. Hạn chế sự xuất hiện biến dị tổ hợp.
C. Đảm bảo sự di truyền bền vững của từng nhóm gen quý.
D. Cả B, C đều đúng.

Ruồi gấm được xem là đối tượng thuận lợi cho việc nghiên cứu vì:
A.Dễ dàng được nuôi trong ống nghiệm. B. Đẻ nhiều,vòng đời ngắn.
C. Số lượng NST ít,dễ phát sinh biến dị. D. Cả A, B, C đều đúng.

Câu 3: Hiện tượng di truyền liên kết là do:
A. Các cặp gen qui định các cặp tính trạng nằm trên cùng một NST
B. Các cặp gen qui định các cặp tính trạng nằm trên các cặp NST khác nhau.
C. Các gen phân li độc lập trong giảm phân.
D. Các gen tổ hợp tự do trong giảm phân.

CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP SGK
Bài 4. Cho 2 th? d?u thu?n ch?ng h?t tron, khụng cú tua cu?n v� h?t nhan, cú tua cu?n giao ph?n v?i nhau du?c F1 to�n h?t tron, cú tua cu?n .Cho F1 ti?p t?c giao ph?n v?i nhau du?c F2 cú t? l? :
1 hạt trơn, không có tua cuốn : 2 hạt trơn, có tua cuốn : 1 hạt nhăn, có tua cuốn
Kết quả phép lai được giải thích như thế nào? Hãy lựa chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau :
Từng cặp tính trạng đều phân li theo tỉ lệ 3 : 1.
Hai cặp tính trạng di truyền độc lập với nhau.
Hai cặp tính trạng di truyền liên kết.
Sự tổ hợp lại các tính trạng ở P.