Bài 12. Thành ngữ

Kính chào QUí thầy cô giáo về dự giờ thăm lớp
Kính chào QUí thầy cô giáo về dự giờ thăm lớp
GV: Nguyễn Tự Trọng
THCS –THPT Bùi Thị Xuân-Đà Lạt
Câu I. Điền tiếp vào dấu …để được một khái niệm đúng, và phân tích từ đồng âm trong ví dụ?
Từ đồng âm là
những từ giống nhau về âm thanh nhưng khác
nhau về nghĩa
Ví dụ: Những đôi mắt thức đến
sáng
T T
sáng
D T
Câu II. Câu “ Lan đem cá về kho” có mấy nghĩa?
Qua đó em nhận xét gì về cách sử dụng từ đồng âm?
Câu “ Lan đem cá về kho” có hai nghĩa:
Đem cá về kho (nơi chứa đựng)
Đem cá về chế biến ( Cho mắm muối… nấu chín )
=> Khi giao tiếp cần phải nói rõ ràng, chú ý ngữ cảnh, tránh hiểu sai nghĩa của từ.
Kiểm tra bài cũ
. . .
Ti?t 49:Thành ngữ
Nước non lận đận một mình
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
c. - Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp em một cái ngách sang nhà anh, phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang
d. Nó chạy nhanh như chớp.
I. Thế nào là thành ngữ?
Có thể thay các cụm từ gạch chân bằng các cụm từ khác được không tại sao?
Có thể hoán đổi vị trí các từ trong cụm từ được không?
Các cụm từ gạch chân có cấu tạo như thế nào?
Em hãy giải nghĩa các cụm từ gạch chân?
Lên thác xuống ghềnh:
Bảy nổi ba chìm:
Tắt lửa tối đèn:
Nhanh như chớp:
Có thể thêm, xen một vài từ khác vào được không? Tại sao?
trôi nổi, phiêu bạt
lận đận, vất vả
khó khăn, hoạn nạn
hoạt động mau lẹ, chính xác
a.
b.
Nhận xét ý nghĩa của các cụm từ đó?
1. Khái niệm thành ngữ
Thành ngữ là một cụm từ có , biểu thị một
Giải thích ý nghĩa của các thành ngữ trong hai nhóm sau?
2. Nghĩa của thành ngữ
Nghĩa của thành ngữ có thể bắt nguồn trực tiếp từ nghĩa đen của các từ tạo nên nó nhưng thường thông qua một số phép chuyển nghĩa như ẩn dụ, so sánh, hoán dụ, nói quá …
Ti?t 49:Thành ngữ
I. Thế nào là thành ngữ?
Thành ngữ có nghĩa chuyển thường sử dụng những biện pháp tu từ nào?
Nhóm 2
Nhóm 1
cấu tạo cố định
ý nghĩa hoàn chỉnh.
II. Sử dụng thành ngữ
a. Thân em vừa trắng lại vừa tròn
với nước non
Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho
em một cái ngách sang nhà anh,phòng khi có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang…
Bảy nổi ba chìm
Xác định thành ngữ trong các câu trên?
Xác định vai trò ngữ pháp của thành ngữ trong các câu đó?
Thành ngữ làm vị ngữ
Thành ngữ làm phụ ngữ trong cụm danh từ
c. đều là anh em.
Năm châu bốn biển
tắt lửa tối đèn
Thành ngữ làm chủ ngữ
KL: Thành ngữ có thể làm chủ ngữ, vị ngữ, phụ ngữ trong cụm động từ, cụm danh từ …
I. Thế nào là thành ngữ?
Ti?t 49:Thành ngữ
Thành ngữ ngắn gọn, hàm súc có tính hình tượng, tính biểu
cảm cao.
II. Sử dụng thành ngữ
Thành ngữ có thể làm chủ ngữ, vị ngữ, phụ ngữ trong cụm
động từ, cụm danh từ …
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Vất vả lận đận với nước non
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
với nước non
Bảy nổi ba chìm
Câu có sử dụng thành ngữ
Câu không sử dụng thành ngữ
Nước non lận đận một mình
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay
Nước non lận đận một mình
Thân cò trôi nổi phiêu bạt bấy nay
Phân tích cái hay của việc dùng các thành ngữ trong hai câu trên?
I. Thế nào là thành ngữ?
Ti?t 49:Thành ngữ
Nhóm1: Tìm thành ngữ với nghĩa chỉ sự may mắn, tình cờ ngẫu nhiên
Nhóm2: Tìm thành ngữ với nghĩa chỉ sự tráo trở bội bạc
Nhóm3: Tìm thành ngữ với nghĩa chỉ một việc làm phí công vô ích.
Nhóm4: Tìm thành ngữ với nghĩa chỉ sự đùm bọc, giúp đỡ, che chở.
Mèo mù vớ cá rán
Chết đuối vớ được cọc
Buồn ngủ gặp chiếu manh
Tham vàng bỏ ngãi
Ăn cháo đá bát
Khỏi vòng cong đuôi
Dã Tràng xe cát
Nước đổ đầu vịt
Nắm muối bỏ bể
Chị ngã em nâng
Môi hở răng lạnh
Tương thân tương ái
Hoạt động nhóm
- Sơn hào hải vị
- Các sản vật, món ngon của rừng, biển
- Ẩn dụ
- Nem công chả phượng
Các món ăn quý hiếm
- Ẩn dụ
- Sức khoẻ phi thường
Không người ruột thịt thân thích
- So sánh
Trực tiếp bằng từ hán việt
Tuổi già sức yếu
- Ẩn dụ
- Khoẻ như voi
- Tứ cố vô thân
- Da mồi tóc sương
Bài I. Tìm, giải thích nghĩa và hình thức thể hiện của các thành ngữ:
a
b
c
III.Luyện tập:
Lời tiếng nói
Một nắng hai
Ngày lành tháng
No cơm ấm
Bách bách thắng
Sinh lập nghiệp
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
ăn
sương
tốt
áo
chiến
cơ
Bài 2. §iÒn thªm yÕu tè ®Ó ®­îc thµnh ng÷ trän ven
Chân cứng đá
Một tấc lên
Bán trời không
Máu chảy mềm
Ném tiền qua
Đánh bùn sang
mềm
. . .
trời
. . .
văn tự
. . .
ruột
. . .
cửa sổ
. . .
ao
. . .
Bài 3. Kể vắn tắt các truyền thuyết và ngụ ngôn tương ứng để thấy rõ lai lịch của các thành ngữ: Con Rồng cháu Tiên, Ếch ngồi đấy giếng, Thầy bói xem voi.
Hướng dẫn về nhà
Làm bài tập 4 - sách giáo khoa trang 145.
Chuẩn bị bài:Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học.
Kính chúc Quý thầy cô giáo mạnh khoẻ
Chúc các em học tập tốt
Kính chúc Quý thầy cô giáo mạnh khoẻ
Chúc các em học tập tốt