Bài 12. Thành ngữ

NGỮ VĂN 7
THÀNH NGỮ
Nước non lận đận một mình
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay
Lên thác xuống ghềnh
Lên ghềnh xuống thác.
Lên xuống ghềnh thác.
Không thể hoán đổi vị trí các từ.
Không thể thêm bớt từ ngữ.
Lên núi xuống ghềnh.
Lên núi xuống rừng.
Leo thác lội ghềnh.
Không thể thay thế bằng từ khác.
Lên trên thác xuống dưới ghềnh.
Lên thác cao xuống ghềnh sâu.
Cụm từ cố định
 Chỉ sự gian nan, vất vả, khó khăn, nguy hiểm.
THÀNH NGỮ
Ý nghĩa hoàn chỉnh
Cụm từ cố định
Ý nghĩa hoàn chỉnh
Tìm biến thể của các thành ngữ sau?
1.Đứng núi này trông núi nọ
Đứng núi này trông núi khác
Đứng núi này trông núi kia
2. Nước đổ lá khoai
Nước đổ lá môn
Nước đổ đầu vịt
3. Lòng lang dạ thú
Lòng lang dạ sói
Thành ngữ có cấu tạo cố định nhưng vẫn có thể có những biến đổi nhất định.
 Lưu ý:
Lên thác xuống ghềnh:Chỉ sự gian nan, vất vả, khó khăn, nguy hiểm.

a.Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non.
(Hồ Xuân Hương)
c. Anh đã nghĩ… phòng khi tắt

lửa, tối đèn thì em chạy sang…
(Tô Hoài)
b. Ếch ngồi đáy giếng phê phán những kẻ hiểu biết cạn hẹp mà huênh hoang.
 Sử dụng thành ngữ làm cho sự diễn đạt ngắn gọn, hàm súc, có tính hình tượng và có giá trị biểu cảm cao .
- Thành ngữ ngắn gọn, hàm súc, có tính hình tượng, tính biểu cảm cao.
 Những món ăn ngon, quý hiếm được lấy trên rừng, dưới biển.
 Những món ăn ngon, quý được trình bày đẹp. ( Những món ăn của vua chuá ngày xưa )
a. Sơn hào hải vị:
Nem công chả phượng:
b. Khoẻ như voi:
Tứ cố vô thân:
 Rất khoẻ.
 Mồ côi, không anh em họ hàng, nghèo khổ.
c. Da mồi tóc sương:
 Chỉ người già, tóc đã bảc, da đã nổi đồi mồi.
Thảo luận nhóm 5 phút
Lời tiếng nói.
Một nắng hai .
Ngày lành tháng .
No cơm ấm… .
Bách … bách thắng.
Sinh... lập nghiệp.
. . .
. . .
. . .
ăn
sương
tốt
áo
chiến
cơ
Điền thêm yếu tố để thành ngữ được trọn vẹn
Chân cứng đá … ….
Máu chảy … mềm.
mềm
ruột
Thầy bói xem voi
Ếch ngồi đáy giếng
Con Rồng cháu Tiên
Kể vắn tắt các truyền thuyết và ngụ ngôn tương ứng để thấy rõ lai lịch của các thành ngữ: Con Rồng cháu Tiên, Ếch ngồi đấy giếng, Thầy bói xem voi.
Tóm tắt truyện
Ếch ngồi đáy giếng
Tất đất cắm dùi
Tất đất, tất vàng
Thành
ngữ
Tục
ngữ
Nước mắt cá sấu
 Sự gian xảo, giả tạo, giả vờ tốt bụng, nhân từ của những kẻ xấu.
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ