Bài 12. Thành ngữ

Kiểm tra bài cũ
Thế nào là từ trái nghĩa? Công dụng của việc sử dụng từ trái nghĩa? Tìm 3 cặp từ trái nghĩa mà em biết?
1. Nước non lận đận một mình
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay,
lên
thác
xuống
ghềnh
Biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh
- Có
cấu tạo
cố định
Thành
ngữ
Trải qua nhiều vất vả, gian nan, nguy hiểm
1. Nước non lận đận một mình
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay,
Mưa to, gió lớn
Tr?i mua r?t to kốm theo giú l?n v� s?m ch?p . ( b?t ngu?n tr?c ti?p t? nghia den)
2.a. lên thác xuống ghềnh
->ẩn dụ
Nhanh như chớp
R?t nhanh , ch? trong kho?nh kh?c( nhu ỏnh ch?p lúe lờn r?i t?t ngay).
Thông qua phép chuyển nghĩa: so sánh
Đứng núi này trông núi nọ
Ba chìm bảy nổi
Tìm những biến thể của Thành ngữ sau ?
Đứng núi nọ trông núi kia
Đứng núi này trông núi khác
B?y n?i ba chỡm
Thành ngữ có cấu tạo cố định nhưng tính cố định của thành ngữ cũng chỉ là tương đối.
? Luu ý:
Sông cạn đá mòn
Sông có thể cạn, đá có thể mòn
-Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.
- Nghĩa của thành ngữ có thể bắt nguồn trực tiếp từ nghĩa đen của các từ tạo nên nó nhưng thường thông qua một số phép chuyển nghĩa như ẩn dụ, so sánh…
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non.
( vị ngữ.)
b.“Tôn sư trọng đạo”: là câu nói lên lòng kính trọng,
( chủ ngữ).
tôn vinh nghề nhà giáo.
c. Mẹ con Lí Thông là những người khẩu phật tâm xà.
(phụ ngữ cụm danh từ).
d.Bác Hồ đi năm châu bốn biển để tìm đường cứu nước.
(phụ ngữ động từ)
đ. Anh ấy không thích nồi da xáo thịt trong gia đình.
(phụ ngữ tính từ).
So sánh hai cách nói sau:
Câu có sử dụng thành ngữ
Câu không sử dụng thành ngữ
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
với nước non
Bảy nổi ba chìm
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Lênh đênh, phiêu bạt với nước non
Nước non lận đận một mình
Thân cò lên thác xuống ghềnh
bấy nay.
Nước non lận đận một mình
Thân cò vất vả, lận đận bấy nay
=>Thành ngữ ngắn gọn, hàm súc có tính hình tượng, tính biểu cảm cao.
Thành ngữ có thể làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu hay làm phụ ngữ trong cụm danh từ,cụm động từ…
- Thành ngữ ngắn gọn, hàm súc có tính hình tượng, tính biểu cảm cao.
-> Những món ăn ngon quý hiếm được lấy từ trên rừng,dưới biển
-> Những món ăn ngon, quý được trình bày đẹp
( Những món ăn của vua chuá ngày xưa )
a. Sơn hào hải vị
Nem công chả phượng
b. Khoẻ như voi:
Tứ cố vô thân:
Rất khoẻ
->Đơn độc, bốn phương không có người thân.
c. Da mồi tóc sương:
->Chỉ người già, tóc đã bạc, da đã nổi đồi mồi
Lời tiếng nói
Một nắng hai
Ngày lành tháng
No cơm ấm…
Bách … bách thắng
Sinh... lập nghiệp
. . .
. . .
. . .
ăn
sương
tốt
áo
chiến
cư
Điền thêm yếu tố để thành ngữ được trọn vẹn
Kể vắn tắt các truyền thuyết và ngụ ngôn tương ứng để thấy rõ lai lịch của các thành ngữ: Con Rồng cháu Tiên, Ếch ngồi đấy giếng, Thầy bói xem voi.
….........
............
Chuột sa chĩnh gạo
Gạo
Rất may mắn, gặp được nơi sung sướng, đầy đủ, nhàn hạ
Ném tiền qua cửa sổ
Tiêu pha lãng phí,hoang tàn, ngông cuồng
Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược
? Khụng an kh?p, khụng k?t h?p nh?p nh�ng,th?ng nh?t.
Lên voi xuống chó
Thay d?i d?a v? th?t thu?ng, d?t ng?t
Lỳc vinh hi?n, lỳc th?t th?.
Sinh nở dễ dàng, an toàn ,thuận lợi,
mẹ con đểu khoẻ mạnh
b.Mắt nhắm, mắt mở
a.Đầu voi, đuôi chuột.
Tay bế, tay bồng
Nhanh như sóc
Chậm như rùa
Chậm như rùa
26
- Học thuộc phần ghi nhớ,
học kĩ bài giảng
Chuẩn bị bài “Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học.