Bài 12. Thành ngữ

Ngữ Văn 7
Bài dạy
Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô giáo và các em học sinh!
Câu 1: Thế nào là từ đồng âm?
Kiểm tra bài cũ
Câu 2: Hãy đặt một câu với cặp từ đồng âm sau đây:
cày(danh từ) – cày (động từ)
 Mắt nhắm mắt mở.
Xem hình đoán thành ngữ
 Kẻ khóc người cười.
THÀNH NGỮ
Tiết 48
* Mẫu 1:
Nước non lận đận một mình
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay
Lên thác xuống ghềnh
Leo thác lội ghềnh.
Không thể thay thế bằng từ khác.
Lên thác cao xuống ghềnh sâu.
Không thể thêm bớt từ ngữ.
Lên xuống ghềnh thác.
Không thể hoán đổi vị trí các từ.
=>Chỉ sự gian nan, vất vả, gặp nhiều nguy hiểm.
Mẫu 2:
- Người ít hiểu biết, kiến thức nông cạn nhưng lại ngông nghênh tự phụ.
thông qua phép chuyển nghĩa(ẩn dụ)
b.Nhanh như chớp
- Hành động nhanh, chớp nhoáng, mau lẹ.
thông qua phép chuyển nghĩa(so sánh)
c. Còm nhỏm còm nhom.
trực tiếp nghĩa đen
b. Nhanh như chớp
- Nói người gầy gò quá.
a. Ếch ngồi đáy giếng
Giải thích nghĩa của thành ngữ, cho biết nghĩa của thành ngữ bắt nguồn từ đâu?
Nhóm 1:
Nhóm 3:
Nhóm 2:
Đứng núi này trông núi nọ
Đứng núi này trông núi kia
Đứng núi này trông núi khác
Nước đổ lá khoai
Nước đổ đầu vịt
Mẫu 3:
Mẫu 4: Xác định vai trò ngữ pháp của các thành ngữ.
a.“Tôn sư trọng đạo” là câu thành ngữ nói lên lòng kính trọng và tôn vinh nghề dạy

học.
b. Thân em vừa trắng lại vừa tròn,
Bảy nổi ba chìm với nước non.

c. Bạn ấy suốt ngày khua môi múa mép trong gì học.

Phụ ngữ
Chủ ngữ
Vị ngữ
Nhóm 1:
Nhóm 2:
Nhóm 3:
So sánh hai cách nói sau
Mẫu 5:
Luyện tập
a. Sơn hào hải vị
- Món ăn ngon, quý hiếm lấy từ trên rừng dưới biển.
Nem công chả phượng
- Những món ăn ngon, quý đươc trình bày đẹp
b. Khoe như voi:
Rất khỏe
Tứ cố vô thân
Mồ côi, không anh em, họ hàng, nghèo khổ.
c. Da mồi tóc sương
Chỉ người già, tóc đã bạc, da đã nổi đồi mồi.
Bài tập 1: Tìm và giải thích nghĩa của các thành ngữ:
Kể vắn tắt các truyền thuyết, ngụ ngôn tương ứng để thấy rõ lai lịch của các thành ngữ: con Rồng, cháu Tiên; ếch ngồi đáy giếng; thầy bói xem voi.
Bài tập 2
Tóm tắt truyện Ếch ngồi đáy giếng
Điền thêm yếu tố để được thành ngữ trọn vẹn:
Lời……..tiếng nói
Một nắng hai ……
Ngày lành tháng …..
- Chân ……….đá mềm
Máu ………ruột mềm
Bách ……………bách thắng
ăn
sương
tốt
cứng
chảy
chiến
Bài tập 3:
Bài tập bổ sung: Nhìn hình đoán thành ngữ
Đem con bỏ chợ
=> Nói về những kẻ vô trách nhiêm trước việc làm của mình.
Đàn gảy tai trâu
Người không biết thưởng thức âm nhạc.
Thái độ ganh tị, thù ghét những ai may mắn hơn mình.
Trâu buộc ghét trâu ăn
Lửa
Dầu
Thêm dầu vào lửa
Cố tình gây thêm mâu thuẫn cho người khác.
Rừng vàng, biển bạc
Dặn dò:
- Nắm được thế nào là thành ngữ; Sử dụng thành ngữ.
- Sưu tầm thêm ít nhất mười thành ngữ chưa đươc giis thiều trong sách.
- Viết đoạn văn từ 4-6 câu chủ đè tự chọn có sử dụng thành ngữ.
- Chuẩn bị bài: Cách làm bài văn biểu cảm về Tác phẩm văn học.
Chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em