Bài 12. Thành ngữ

Ví dụ
Nước non lận đận một mình
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay
(Ca dao)
lên thác xuống ghềnh
lên thác
xuống
ghềnh
- Lên núi xuống sông
- Lên rừng xuống suối
Không thể
thay đổi
thêm bớt,
đảo vị trí
các từ
- Cụm từ có
cấu tạo
cố định
- Biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh
Thành
ngữ
Trải qua nhiều vất vả, gian truân, trắc trở, long đong, phiêu bạt.
- Lên thác rồi lại xuống ghềnh
- Lên ghềnh xuống thác
- Ghềnh xuống thác lên
- Tr?i qua nhi?u v?t v?, gian truõn, nguy hi?m
lên
thác
xuống
ghềnh
Nghĩa
được
hiểu
thông
qua
phép
ẩn dụ
Nhanh như chớp
r?t nhanh, ch? di?n ra trong kho?nh kh?c
Nghĩa được hiểu
thông qua phép
So sánh.

Tham sống sợ chết
Ruột để ngoài da
Một nắng hai suương
Năm châu bốn biển
Mẹ goá con côi
Lên thác xuống ghềnh
Mưa to giã lín
Rán sành ra mỡ
Hiểu theo nghĩa đen
Hiểu theo nghĩa bóng
Tìm thành ngữ trong các ví dụ sau :
Đói cho sạch rách cho thơm.
Nu?c d? lỏ khoai
Chậm nhu rùa
Đi một ngày đàng, học một sàng khôn.
Chớp đông nhay nháy, gà gáy thì mưua.
Một mình lẻ bóng
Thành ngữ
Tục ngữ
* Đứng núi nọ trông núi kia
*Ba chìm bảy nổi
 Tìm những biến thể của các thành ngữ sau?
Đứng núi này trông núi nọ
Đứng núi này trông núi khác
Bảy nổi ba chìm
Năm chìm bảy nổi
1, Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non.

(Hå xu©n H­ương)
//
CN---------------VN
3, … phòng khi tắt lửa tèi đèn có đứa nào đến

bắt nạt thì em chạy sang…
(T« Hoµi )
D
P/ngữ
2, Đầu trâu mặt ngựa ào ào như sôi .
(NguyÔn Du )
//
CN ------------------VN
Bảy nổi ba chìm
Đầu trâu mặt ngựa
t?t l?a tối dốn
So sánh các cách diễn đạt sau
b, Khỏe như voi => sức khoẻ hơn người thường rất nhiều.
- Tứ cố vô thân => Hoàn cảnh cô đơn, lẻ loi không người thân thích.
a, Sơn hào hải vị => những thức ăn ngon có trên núi và dưới biển.
- Nem công chả phượng => những món ăn ngon, sang và quý.
Ếch ngồi đáy giếng
Lời ăn tiếng nói
Một nắng hai sương
Ngày lành tháng tốt
No cơm ấm cật
Bách chiến bách thắng
Sinh cơ lập nghiệp
Bài tập 3
NHÌN HÌNH ĐOÁN THÀNH NGỮ
................
................
Chuột sa chĩnh gạo
gạo
- Rất may mắn, gặp du?c nơi sung su?ng, đầy đủ nhàn hạ.
Ném tiền qua cửa sổ
Tiêu pha lãng phí, hoang tàng, ngông cuồng.
Lên voi xuống chó
Thay đổi địa vị thất thường, đột ngột, lúc vinh hiển, lúc thất thế.
Nhìn hình... đoán thành ngữ
Nước mắt cá sấu

Sự gian xảo, giả tạo, giả vờ tốt bụng, nhân từ của những kẻ xấu.
Đem con bỏ chợ
 Nói về những kẻ vô trách nhiệm trước những việc làm của mình.
Nhìn hình... đoán thành ngữ
Vì một sự may mắn ngẫu nhiên mà đạt được
chứ không phải có tài cán gì.
Chó ngáp phải ruồi