Bài 12. Sự biến đổi chất

Người thiết kế: Vũ Xuân Phuong
Sản phẩm dự thi ứng dụng bản đồ tư duy trong dạy học môn hóa học
Phòng giáo dục và đào tạo tp đồng hới
Tru?ng THCS S? 1 D?ng Son
Bài 12 - Tiết 17:
Sự BIếN Đổi chất
Bài 12 - Ti�t 17:
SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT
I.
Quan sát
Đá lạnh
Nước
Nước sôi
Rắn
Lỏng
Khí (hơi)
Chảy lỏng
Bay hơi
Ngưng tụ
Đông đặc
N�íc bi�n �ỉi t� thĨ r�n sang thĨ l�ng, t� thĨ l�ng sang thĨ h�i v� ng�ỵc l�i.
? Hãy nhận xét về quá trình biến đổi. (Yêu tố nào biến đổi? Chất có biến đổi không?)
I.
1. Quan sát
Bài 12 - Ti�t 17:
SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT
Giáo viên hướng dẫn HS làm thí nghiệm hòa tan muối ăn vào nước sau đó nung nóng dung dịch muối . Nhận xét hiện tượng.
? Có sự biến đổi về chất không? Yếu tố nào biến đổi?
Thí nghiệm 2:
I/
1. Quan sát
TN1
(l)
(h)
(r)
Nước Nước Nước
Nước chỉ biến đổi về trạng thái
TN2
Muối ăn Muối ăn Muoỏi aờn
(rắn)
(dd)
Muối ăn chỉ biến đổi về trạng thái
2. Nhận xét:
Hiện tượng vật lý
3. Kết luận:
Các chất vẫn giữ nguyên là chất ban đầu
Hiện tượng vật lý là hiện tượng chất chỉ biến đổi về trạng thái, hình dạng, không có chất mới sinh ra.
(rắn)
? Qua hai thí nghiệm trên em có nhận xét gì về sự biến đổi chất.
Bài tập 1: Hãy xác định đáp án nào đúng, đáp án nào sai trong các đáp án sau:
Các quá trình sau đều là hiện tượng vật lý:
a. Nước để trong ngăn đá tủ lạnh thành đá lạnh.
b. Sắt bị gỉ tạo thành một chất mới màu nâu đỏ.
c. Hoà tan axit axetic vào nước được dung dịch axit axetic loảng dùng làm giấm ăn.
d. Dây sắt bị cắt nhỏ thành từng đoạn và tán thành đinh.
? Vậy b thuộc loại hiện tượng nào? Chúng ta cùng nghiên cứu phần tiếp theo.
II/
- Cho hổn hợp trên vào ống nghiệm đưa lại nam châm. Quan sát hiện tượng?

- Đưa lại đèn cồn đun nóng một lát. Quan sát hiện tượng?

- Đưa ông nghiệm sau khi đốt lại nam châm. Quan sát hiện tượng?

TN1
Hoá chất thí nghiệm
Cách tiến hành
1. thí nghiệm
Bột sắt
Bột lưu huỳnh
Hổn hợp bột sắt và lưu huỳnh
II/
-> Nam châm bị hút lên do có bột sắt.

-> Hỗn hợp nóng sáng lên, thu được chất rắn màu xám .

-> ống nghiệm không hút nam châm nữa.
TN1
Hiện tượng
Cách tiến hành
1. thí nghiệm
Hỗn hợp
bị đun nóng tạo thành
lưu huỳnh và sắt
sắt (II) sunfua
- Cho hổn hợp trên vào ống nghiệm đưa lại nam châm.Hiện tượng?
- Đưa lại đèn cồn đun nóng một lát. Hiện tượng?

- Đưa ông nghiệm sau khi đun lại nam châm. Hiện tượng?

Có sự biến đổi chất này thành chất khác
? Qua thí nghiệm rút ra nhận xét về sự biến đổi.
II.
Thí nghiệm 2:
Đun nóng đường
Đường
Than
Nước
Đường
1
2
Có sự biến đổi chất
Bài 12 - Ti�t 17:
SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT
?Quan sát hiện tượng và rút ra nhận xét.
II. HiƯn t�ỵng ho� h�c:
Thí nghiệm 1:
bột sắt và bột lưu huỳnh
sắt II sunfua
Hổn hợp
khi đun nóng tạo thành
Thí nghiệm 2:
Đường
bị đun nóng tạo thành
Than
và
Nước
2. Nhận xét:
1. Thí nghiệm:
có sự biến đổi chất này thành chất khác
3. Kết luận:
Hiện tượng chất biến đổi có tạo ra chất mới gọi là hiện tượng hoá học.
Bài 12 - Ti�t 17:
SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT
? Qua hai thí nghiệm trên em có nhận xét gì về sự biến đổi chất.
I. HIỆN TƯỢNG VẬT LÍ
Là hiện tượng chất chỉ biến đổi về trạng thái, hình dạng
không có sự biến đổi về chất
II. HIỆN TƯỢNG HO� h�c
Là hiện tượng chất có sự
biến đổi tạo ra chất mới
Bài 12 - Ti�t 17:
SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT
Bài tập
Trong các hiện tượng kể dưới đây: Hãy chỉ ra đâu là hiện tượng vật lý, đâu là hiện tượng hóa học. Giải thích?
1. Hiện tượng thủy triều.
2. Quá trình quang hợp của cây xanh.
3. Hiện tượng sấm sét.
4. Hiện tượng bóng đèn sáng lên khi có dòng điện chạy qua.
5. Hiện tượng tuyết rơi.
6. Hiện tượng thức ăn để lâu ngày bị ôi thiu.
7. Hiện tượng ma trơi.
8. Hiện tượng khi mở nắp chai nước ngọt có ga.
1. Hiện tượng thủy triều.
Hiện tượng vật lý
Qua xem đoạn phim kết hợp kiến thức môn địa lý và môn vật lý để giải thích và xác định đây thuộc loại hiện tượng nào ?
2. Quá trình quang hợp
Căn cứ vào kiến thức của bộ môn sinh học để xác định xem quá trình quang hợp có tạo ra chất mới không? Đó là những chất nào?
Là hiện tượng hóa học vì có chất mới sinh ra sau quá trình quang hợp
2. Hiện tượng sấm sét.
Qua xem đoạn phim kết hợp kiến thức môn vật lý để giải thích và xác định đây thuộc loại hiện tượng nào ?
Hiện tượng vật lý
Hiện tượng bóng đèn sáng lên khi có dòng điện chay qua
Giáo viên yêu cầu HS sử dụng kiến thức vật lý để giải thích và xác định hiện tượng.
Đây là hiện tượng vật lý
Bóng đèn sáng là do khi có dòng điện đi qua dây tóc làm cho dây tóc nóng lên, phát sáng.
12/25/2012
19
Tuyết, tuyết rơi hay mưa tuyết là một hiện tượng thiên nhiên giống như mưa nhưng là mưa của những tinh thể đã nhỏ. Trong các đám mây với nhiệt độ dưới -10�C các phân tử nước tụ hợp lại và hình thành nên các tinh thể đá nhỏ, kích thước ban đầu khoảng 0,1 mm. Các tinh thể này tăng dần trọng lượng và rơi xuống dưới.
Hiện tượng tuyết rơi.
HS vận dụng vào kiến thức môn vật lý về sự chuyển đổi trạng thái của chất để giải thích và xác định loại hiện tượng
Hiện tượng vật lý
3. Hiện tượng thức ăn để lâu ngày bị ôi thiu (phân hủy).
Qua xem đoạn phim kết hợp kiến thức môn sinh học để giải thích và xác định đây thuộc loại hiện tượng nào ?
Hiện tượng hóa học
12/25/2012
21
Hiện tượng ma trơi
Căn cứ vào kiến thức môn sinh học: Trong thanh phần cấu tạo của xương người có photpho khi cơ thể người bị chôn dưới đất xảy ra sự phân hủy một lượng photpho được giải phóng dưới dạng photphin kèm một ít điphotphin là chất rất dễ bắt cháy trong không khí, tạo ngọn lữa màu xanh nhạt.
Là hiện tượng hóa học
Hiện tượng sủi bọt khí khi mở nắp chai nước ngọt có ga.
Vì trong nuớc giải khát có CO2 được nén lại dưới áp suất cao, khi mở nắp chai, mất áp suất, khí CO2 được nap sẳn trong nước ngọt thoát ra ngoài.
HS vận dụng kiến thức môn vật lý để giải thích và xác định loại hiện tượng.
Hiện tượng vật lý
I. HIỆN TƯỢNG VẬT LÍ
Kết luận: Là hiện tượng chất chỉ biến đổi về trạng thái, hình dạng
không có sự biến đổi về chất
Ví dụ: đun nóng bay hơi tạo thành
Nước muối
II. HIỆN TƯỢNG HO� h�c
Muối ở trạng thái rắn
Kết luận: Là hiện tượng chất có sự
biến đổi tạo ra chất mới
Đường
bị đun nóng tạo thành
Than
và
Nước
Ví dụ
*.Hướng dẫn học ở nhà:
- Học bài và làm các bài tập 1, 2, 3 SGK và các bài 12.1 đến 12.4 SBT
- Đọc trước bài mới.
Bài 12 - Ti�t 17:
SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT