Bài 12. Rằm tháng giêng (Nguyên tiêu)

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo về dự tiết học Ngữ văn
lớp 7A1!
TRƯỜNG THCS QUYẾT THẮNG

- Hồ Chí Minh (1890-1969), quê ở Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An.
- Là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc và cách mạng
Việt Nam.
- Là danh nhân văn hóa thế giới.
- Là một nhà thơ lớn.



元宵
今 夜 元 宵 月 正 圓
春 江 春 水 接 春 天
煙 波 深 處 談 軍 事
夜 半 歸 來 月 滿 船



元宵
Nguyên tiêu
今 夜 元 宵 月 正 圓
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
春 江 春 水 接 春 天
Xuân giang, xuân thuỷ tiếp xuân thiên
煙 波 深 處 談 軍 事
Yên ba thâm xứ đàm quân sự,

夜 半 歸 來 月 滿 船
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.


RẰM THÁNG GIÊNG
(Nguyên tiêu)
Phiên âm
Kim dạ nguyên tiêu / nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thuỷ / tiếp xuân thiên;
Yên ba thâm xứ / đàm quân sự,
Dạ bán quy lai / nguyệt mãn thuyền.
1948
(Hồ Chí Minh)
Dịch thơ:
Rằm xuân / lồng lộng / trăng soi,
Sông xuân / nước lẫn màu trời / thêm xuân;
Giữa dòng /bàn bạc /việc quân,
Khuya về /bát ngát /trăng ngân đầy thuyền.
(Xuân Thuỷ dịch)
RẰM THÁNG GIÊNG
(Nguyên tiêu)
Phiên âm
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thuỷ tiếp xuân thiên;
Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.
1948
(Hồ Chí Minh)










Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên;

(Đêm nay, đêm rằm tháng giêng, trăng đúng lúc tròn nhất,
Sông xuân, nước xuân tiếp giáp với trời xuân)

Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân







Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên;

(Đêm nay, đêm rằm tháng giêng, trăng đúng lúc tròn nhất,
Sông xuân, nước xuân tiếp giáp với trời xuân)

Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân







Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên;

(Đêm nay, đêm rằm tháng giêng, trăng đúng lúc tròn nhất,
Sông xuân, nước xuân tiếp giáp với trời xuân)

Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân







Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên;

(Đêm nay, đêm rằm tháng giêng, trăng đúng lúc tròn nhất,
Sông xuân, nước xuân tiếp giáp với trời xuân)

Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân







Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.

(Nơi sâu thẳm mịt mù khói sóng bàn việc quân,
Nửa đêm quay về trăng đầy thuyền)

Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.







Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.

(Nơi sâu thẳm mịt mù khói sóng bàn việc quân,
Nửa đêm quay về trăng đầy thuyền)

Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.







Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.

(Nơi sâu thẳm mịt mù khói sóng bàn việc quân,
Nửa đêm quay về trăng đầy thuyền)

Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.







Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.

(Nơi sâu thẳm mịt mù khói sóng bàn việc quân,
Nửa đêm quay về trăng đầy thuyền)

Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.
III. Tổng kết - Ghi nhớ:
- Bài thơ tứ tuyệt đảm bảo kết cấu, vần, luật; thể hiện rõ phong cách thơ Hồ Chí Minh: vừa mang tính cổ điển, vừa hiện đại.
- Bài thơ đều bộc lộ tình yêu thiên nhiên hoà hợp với tình yêu đất nước và phong thái ung dung, tự tại của Bác Hồ.
Thảo luận
Hai bài thơ đều miêu tả cảnh trăng ở chiến khu Việt Bắc. Em hãy nhận xét cảnh trăng trong mỗi bài có nét đẹp riêng như thế nào?
Thảo luận
Cảnh trăng rừng lồng vào vòm cây hoa lá, cảnh vật lung linh huyền ảo, hữu tình, tạo nên bức tranh nhiều tầng bậc
Cảnh trăng ở giữa dòng sông,
nơi mịt mù khói sóng, cả không
gian trời nước tràn đầy ánh trăng
xuân tạo nên bức tranh huyền ảo.
Trăng vào cửa sổ đòi thơ
Việc quân đang bận xin chờ hôm sau
(Tin thắng trận)
Kháng chiến thành công ta trở lại.
Trăng xưa hạc cũ với xuân này.
(Cảnh rừng Việt Bắc)
Khóm chuối trăng soi càng thấy lạnh,
Nhòm song, Bắc Đẩu đã nằm ngang
(Đêm lạnh)
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.
(Ngắm trăng)
IV- Luyện tập:
MỘT SỐ BÀI THƠ VỀ RẰM THÁNG GIÊNG CỦA CÁC TÁC GIẢ KHÁC
Rằm tháng giêng – Huy Cận
Ngày xưa còn nhỏ, ngày xưa
Tôi đeo khánh bạc ,lên chùa dâng nhang.
Lòng vui quần áo xênh xang
Tay cầm hương, nến, đinh vàng mới mua.

Chị tôi vào lễ trong chùa,
Hai chàng trai trẻ khấn đùa hai bên:
"Lòng thành lễ vật đầu niên
Cầu cho tiểu được ngoài giêng đắt chồng!"
Chị tôi phụng phịu má hồng
Vùng vằng suýt nữa quên bồng cả tôi.
Tam quan, ngoài mái chị ngồi,
Chị nghe đoán thẻ, chị cười luôn luôn.
Quẻ thần, thánh mách mà khôn:
Số nàng chồng đắt, mà con cũng nhiều.

Chị tôi nay đã xế chiều
Chắc còn nhớ mãi những điều
chị mơ.
Hằng năm tôi đi lễ chùa
Chuông vàng, khánh bạc ngày
xưa vẩn còn.
Chỉ hơi thấy vắng trong hồn
Ít nhiều hương phấn khi còn
ngây thơ.
Chân đi, đếm tiếng chuông chùa
Tôi ngờ năm, tháng thời xưa
trở về.
MỘT SỐ BÀI THƠ VỀ RẰM THÁNG GIÊNG CỦA CÁC TÁC GIẢ KHÁC
Đêm Rằm tháng giêng - Hồ Dzếnh
Vườn vắng gió,ve sầu im tiếng hát,
Ao đầy bèo, đom đóm rủ nhau bơi.
Trời quang mây, cánh diều bay hóng mát
Tận Ngân Hà buông giọng sáo chơi vơi.


Nhà trong xóm đèn mờ qua tấm rại,
Các ông già ra võng hát thơ xưa.
Những đàn bà lên khung ngồi dệt vải
Tiếng thoi gieo cùng điệu nhịp nhàng đưa.

Ngoài đồng lúa một vài cô tát nước
Múc trăng lên theo tiếng hát mơ màng.
Thấp thoáng bóng trên sông đào phía trước.
Bọn trai làng bơi tắm nói cười vang.
Xin chân thành cảm ơn!