Bài 12. Cơ chế xác định giới tính

SINH HỌC 9
Giáo viên: PHẠM THỊ PHƯƠNG THẢO

TRƯỜNG THCS PHÚ KHÁNH
NĂM HỌC 2011 - 2012
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Trình bày quá trình phát sinh giao tử của động vật ?
Bài 12
Tiết 12
Bài 12
Tiết 12
CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Bài 12 CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
Ruồi giấm đực
Ruồi giấm cái
X
X
X
Y
- Nêu những điểm giống và khác nhau của bộ NST ruồi đực và ruồi cái?
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH:
Hãy quan sát bộ NST ở người và mô tả NST giới tính
? NST giới tính nằm ở đâu trong cơ thể?
44A+XX
44A+XY
2n=46
Bài 12 CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH:

Nêu những điểm khác nhau giữa NST thường và NST giới tính.
NST thu?ng
NST gi?i tính
-Thường tồn tại từng cặp lớn hơn 1 trong tế bào lưỡng bội.
-
Chỉ có 1 cặp trong tế bào lưỡng bội.
Luôn luôn tồn tại từng cặp tương đồng
-Có cặp tương đồng (XX), hoặc không tương đồng (XY).
-Mang gen qui định tính trạng thường của cơ thể
-Chủ yếu mang gen qui định giới tính và tính trạng thường liên quan với giới tính
Bài 12 CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH:

- Ở người, động vật có vú, ruồi giấm, cây gai.. Cặp NST giới tính của giống cái là: XX, giống đực là XY. Ở chim, ếch, bò sát, bướm, dâu tây thì ngược lại
- NST giới tính mang gen qui định tính trạng thường liên quan đến giới tính, v� khơng li�n quan d?n gi?i tính.
Ví d?: ? ngu?i, NST Y mang gen SRY cịn g?i l� nh�n t? x�c d?nh tinh hồn. NST X mang gen l?n quy d?nh m�u khĩ dơng.
II. CƠ CHẾ NST GIỚI TÍNH
22A +X
22A +Y
22A +X
P
- Có mấy loại trứng và tinh trùng được tạo ra qua GP.
- Sự thụ tinh giữa các loại tinh trùng mang NST giới tính nào với trứng để tạo ra hợp tử phát triển thành con trai hay con gái?.
- Tại sao tỉ lệ sinh con trai và con gái sơ sinh là xấp xỉ 1:1?
-Qua giảm phân, nam tạo ra hai loại tinh trùng là 22A+X và 22A+Y, nữ tạo ra 1 loại trứng là 22A+X
- Trong thụ tinh,�tinh trùng 22A+X kết hợp v?i� trứng 22A+X sẽ tạo ra h?p t? 44A+XX -> con gái; còn �tinh trùng 22A+Y kết hợp v?i� trứng 22A+X sẽ tạo ra h?p t? 44A+XY -> con trai
-Tỉ lệ trai:gái sơ sinh xấp xỉ 1:1 là do tỉ lệ 2 loại tinh trùng là ngang nhau, tham gia vào quá trình thụ tinh với xác suất ngang nhau.
II. CO CH? NST GI?I TÍNH
Thảo luận nhóm (3’) theo nội dung sau
22A +X
22A +Y
22A +X
P
Bài 12 CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH:
II.CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH Ở NGƯỜI:
- Đa số loài giao phối giới tính được xác định trong quá trình thụ tinh. Như cơ chế xác định giới tính ở người:
P : nữ (44A+XX) x nam ( 44A + XY)
22A+X
Gp
22A+X
22A+Y
F1
44A+XX
44A+XY
( Con gái)
( Con trai)
Tỉ lệ 1 con trai: 1 con gái
Sinh con trai hay gái là do người mẹ
có đúng không ?
Bài 12 CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
II.CƠ CHẾ NST GI?I TÍNH
* Đa số loài giao phối giới tính được xác định trong quá trình thụ tinh. Như cơ chế xác định giới tính ở người:
P : nữ (44A+XX) x nam ( 44A + XY)
22A+X
Gp
22A+X
22A+Y
F1
44A+XX
44A+XY
( Con gái)
( Con trai)
Tỉ lệ 1 con trai: 1 con gái
*Cơ chế xác định giới tính là sự phân li của cặp NST giới tính trong quá trình phát sinh giao tử và được tổ hợp lại trong quá trình thụ tinh.
Tỉ lệ trai gái xấp xỉ 1:1 trong các trường hợp:
Số lượng nghiên cứu phải đủ lớn
Trứng và tinh trùng thụ tinh hoàn toàn ngẫu nhiên
Không bị ảnh hưởng bởi thiên tai dịch bệnh
III.CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HOÁ GIỚI TÍNH:
-Đọc thông tin ở SGK hãy giới thiệu các yếu tố ảnh hưởng sự phân hoá giới tính.
Dùng Metyl testosteron (hormon sinh dục) tác động vào cá vàng cái có thể làm cá cái biến thành cá đực
Trứng rùa ủ ở nhiệt độ dưới 280 C sẽ nở thành con đực, trên 320C thì nở thành con cái
Th?u d?u tr?ng trong ánh sáng cu?ng độ yếu thì số hoa đực giảm
- Sự phân hoá giới tính còn chịu ảnh hưởng của môi trường trong( hoocmôn làm biến đổi giới tính) và môi trường ngoài (nhiệt độ, ánh sáng, thức ăn.)
III.CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HOÁ GIỚI TÍNH:
- Nắm được cơ chế phân hoá giới tính và các yếu tố ảnh hưởng sự phân hoá giới tính người ta có thể điều chỉnh tỉ lệ đực cái ở vật nuôi và cây trồng phù hợp với mục đích sản xuất.
Hãy trình bày các yếu tố ảnh hưởng sự phân hóa giới tính
N?m du?c co ch? xác d?nh gi?i tính và các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính có ý nghĩa gì trong thực tiễn?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học bài, chú ý sơ đồ cơ chế xác định giới tính.
Trả lời các câu hỏi sgk.
Chuẩn bị bài mới: bài 13 DI TRUYỀN LIÊN KẾT
Viết sơ đồ lai hai cặp tính trạng từ PTC đến F1, và cho F1 lai phân tích (theo Menden)
Xem lại quy luật phân ly độc lập của Menden.
Xem bài mới và trả lời các câu hỏi trong bài.