Bài 12. Cơ chế xác định giới tính

Chào mừng
Quý Thầy cô
về dự giờ thao giảng
Môn Sinh học
lớp 9
GV: LTTN
2n
Noãn nguyên bào
Nguyên phân
Tinh nguyên bào
Sự tạo noãn
Sự tạo tinh
2n
2n
2n
2n
2n
Noãn bào bậc 1
2n
Tinh bào bậc 1
2n
Noãn bào
bậc 2
Thể cực thứ nhất
Giảm phân 1
n
n
n
n
Thể cực thứ hai
Trứng
Giảm phân 2
n
n
n
n
n
n
n
Trứng
n
n
Hợp tử
Thụ tinh
2n
Sơ đồ quá trình phát sinh giao tử và thụ tinh ở động vật
n
Dựa vào hình sau hãy nêu sự giống và khác nhau trong quá trình phát sinh giao tử đực và cái?
Tinh bào bậc 2
Bố
Mẹ
Con trai
Con gái
Vậy cơ chế nào đã xác định giới tính cho con trai và con gái chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài học hôm nay.
Bài 12
CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Các em nêu sự khác nhau về NST giới tính của
Ruồi giấm đực và Ruồi giấm cái ?
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
+ Giống nhau:
- Số lượng: có 8 NST
- Hình dạng: 1 cặp hình hạt
2 cặp hình V
+ Khaùc nhau veà caëp NST giôùi tính:
- Con ñöïc: 1 chieác hình que, 1 chieác hình moùc.
- Con caùi: 1 caëp hình que.
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I) NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH :
Quan sát hình 12.1 Bộ NST ở người
CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GiỚI TÍNH
Bài 12
Cặp nhiễm sắc thể nào là cặp nhiễm sắc thể giới tính
I) NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH :
CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Bài 12
? Nhiễm sắc thể thể giới tính có ở tế bào nào?
Ởtrong tế bào lưỡng bội
Câu hỏi:
Trong cơ thể, NST giới tính
có mặt ở cả TB sinh dục lẫn
TB sinh dưỡng.

chỉ có 1 cặp
Tồn tại thành từng cặp tương đồng giống nhau ở con đực và con cái.
Tồn tại thành cặp tương đồng (XX) hoặc không tương đồng (XY) khác nhau giữa con đực và con cái.
Mang gen qui định tính trạng thường của cơ thể.
Mang gen qui định tính trạng liên quan hoặc không liên quan đến giới tính.
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
So sánh NST thường và NST giới tính?
có nhiều cặp
Ở tế bào lưỡng bội (2n) :
- Có các cặp NST thường tồn tại thành từng cặp
tương đồng(A)
-1 cặp NST giới tính :
+ Tương đồng : XX
+Không tương đồng : XY
- NST giới tính mang gen qui định :
+Tính đực, cái
+ Các tính trạng thường không liên quan đến
giới tính
VD:Một số hiện tượng phân hoá giới tính ở động vật
- Đa số loài (người ,thú ,ruồi giấm,,,vv)
Một số loài chim ,bướm bò sát ,cá..)
Bọ xít ,chấu ,rệp
XY
XX
XO
XX
XY
XX
Vậy cơ chế NST xác định giới tính


như thế nào
II . Cơ chế NST xác định giới tính :
- Có mấy loại tinh trùng và trứng
được tạo ra qua giảm phân ?
- Tinh trùng mang NST giới tính
nào với trứng để tạo hợp tử phát triển
thành con trai hay con gái ?
- Giới tính được xác định vào lúc nào ?
Tại sao tỉ lệ con trai và con gái
sơ sinh là xấp xỉ 1 : 1 ?
Sinh con trai hay gái là do người mẹ
có đúng không ?
II . Cơ chế NST xác định giới tính :
- Có mấy loại tinh trùng và trứng
được tạo ra qua giảm phân ?
- Tinh trùng mang NST giới tính
nào với trứng để tạo hợp tử phát triển
thành con trai hay con gái ?
- Giới tính được xác định vào lúc nào ?
Tại sao tỉ lệ con trai và con gái
sơ sinh là xấp xỉ 1 : 1 ?
Sinh con trai hay gái là do người mẹ
có đúng không ?
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
II. Cơ chế NST xác định giới tính:
I) NHIỄM SẮC THỂ GiỚI TÍNH :
CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GiỚI TÍNH
Bài 12
II) CƠ CHẾ NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
- Cơ chế nhiễm sắc thể xác định giới tính ở người
P(44A+XX) x (44A+XY)
G 22A+X
22A+ X
22A+ Y
F1 44A +XX (GÁI)
44A+ XY(TRAI)
- Sự phân li của cặp nhiễm sắc thể giới tính trong quá trình phát sinh giao tử và tổ hợp lại trong thụ tinh là cơ chế xác định giới tính
III) CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HOÁ GIỚI TÍNH:
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Hãy đọc các thông tin sau đây:
Dùng Metyl testosteron (hoocmơn sinh dục) tác động vào cá vàng cái có thể làm cá cái biến thành cá đực.
Trứng rùa ủ ở nhiệt độ dưới 280 C sẽ nở thành con đực, trên 320C thì nở thành con cái.
Th?u d?u tr?ng trong ánh sáng cu?ng độ yếu thì số hoa đực giảm.
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính :
Nêu những yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính ?
+ Hooc môn
+ Nhiệt độ, cường độ ánh sáng …
Kết luận : Sự phân hoá giới tính còn chịu ảnh hưởng của các yếu tố
môi trường :
+ Môi trường trong : hooc môn
+ Môi trường ngoài : nhiệt độ, ánh sáng , nồng độ CO2 …
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Sử dụng hooc môn sinh dục kết hợp với giải phẫu, một người nam đã chuyển đổi giới tính thành nữ và đoạt vương miện hoa hậu chuyển đổi giới tính Thái Lan 2002.
Nam diễn viên Hàn Quốc đã chuyển đổi thành một cô gái và đã lấy chồng vào năm 2008.
Tại sao người ta điều chỉnh tỷ lệ đực cái ở vật nuôi ?

Cho ví dụ ?
Chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực, cái phù hợp với mục đích

sản xuất.
Ý nghĩa
Câu 1 : Tìm các chữ cái phù hợp điền vào chỗ trống thay cho
các số 1,2,3 …để hoàn chỉnh hình :
Cơ chế NST xác định giới tính ở người.
Câu 2 : Hoàn thành bảng sau :
Sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính
1. Tồn tại với số cặp > 1 trong tế
bào lưỡng bội
2. Tồn tại thành từng cặp tương đồng
(XX) hoặc không tương đồng (XY)
3. Chủ yếu mang gen qui định giới tính
của cơ thể.
1
2
3
4
5
44A + XY
22A + X
44A + XX
22A + X
22A + Y
44A + XX
44A + XY
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
- Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK. trang 41.
- Đọc mục “Em có biết”.
- Ôn lại các bài .
KẾT THÚC BÀI HỌC
Chân thành cảm ơn các thầy cô và các em HS
về dự giờ thao giảng môn sinh lớp 9
Trường THCS Thanh An