Bài 12. Cơ chế xác định giới tính

2n
Noãn nguyên bào
Nguyên phân
Tinh nguyên bào
Sự tạo noãn
Sự tạo tinh
2n
2n
2n
2n
2n
Noãn bào bậc 1
2n
Tinh bào bậc 1
2n
Noãn bào
bậc 2
Thể cực thứ nhất
Giảm phân 1
n
n
n
n
Thể cực thứ hai
Trứng
Giảm phân 2
n
n
n
n
n
n
n
Trứng
n
n
Hợp tử
Thụ tinh
2n
Sơ đồ quá trình phát sinh giao tử và thụ tinh ở động vật
n
Dựa vào hình sau hãy nêu sự giống và khác nhau trong quá trình phát sinh giao tử đực và cái?
Tinh bào bậc 2
Bố
Mẹ
Con trai
Con gái
Vậy cơ chế nào đã xác định giới tính cho con trai và con gái chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài học hôm nay.
CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Bài 12
Các em nêu sự khác nhau về NST giới tính của
Ruồi giấm đực và Ruồi giấm cái ?
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
+ Giống nhau:
- Số lượng: có 8 NST
- Hình dạng: 1 cặp hình hạt
2 cặp hình V
+ Khaùc nhau veà caëp NST giôùi tính:
- Con ñöïc: 1 chieác hình que, 1 chieác hình moùc.
- Con caùi: 1 caëp hình que.
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Quan sát bộ NST của người cặp nào là NST giới tính ?
Hình 12.1 Bộ NST ở người
I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
44A+XX
44A+XY
2n = 46
NST GIỚI TÍNH THƯỜNG CÓ Ở TẾ BÀO NÀO ?
Trong cơ thể, NST giới tính có mặt ở cả TB sinhdục lẫn TB sinh dưỡng.
I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Ở tế bào lưỡng bội (2n)
- Có các cặp NST thường tồn tại thành từng cặp
tương đồng (ký hiệu chung là A).
- 1 cặp NST giới tính :
Tương đồng : XX
Không tương đồng : XY
I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
10
1. Nhiễm sắc thể giới tính:
11
1. Nhiễm sắc thể giới tính:
- NST giới tính mang gen qui định :
+ Giới tính (đực, cái).
+ Ngoài ra còn có các gen quy định tính trạng thường  di truyền liên liên kết với giới tính.
I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
13
DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH
Gen trên nhiễm sắc thể Y
- Chỉ những cá thể mang NST Y mới biểu hiện ra kiểu hình.
- Có hiện tượng di truyền thẳng.

chỉ có 1 cặp
Tồn tại thành từng cặp tương đồng giống nhau ở con đực và con cái.
Tồn tại thành cặp tương đồng (XX) hoặc không tương đồng (XY) khác nhau giữa con đực và con cái.
Mang gen qui định tính trạng thường của cơ thể.
Mang gen qui định tính trạng liên quan hoặc không liên quan đến giới tính.
So sánh NST thường và NST giới tính?
có nhiều cặp
I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
15
- Kiểu giới đực (XY), giới cái (XX): Ở người, thú, ruồi giấm, dâu tây…
I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
16
- Kiểu giới đực (XX), giới cái (XY): Ở cá, bướm, lưỡng cư, bò sát, chim, cây me chua…
I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
17
- Kiểu giới đực có 1 NST X (XO), giới cái có 2 NST X (XX): Ở châu chấu, rệp, bọ xít…
I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
18
32 NST
16 NST
Ở ong: con đực có bộ NST đơn bội (n = 16)
con cái có bộ NST lưỡng bội (2n = 32)
I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
- Ở người, ĐV có vú, ruồi giấm, cây gai.. Cặp NST giới tính của giống cái là: XX, giống đực là XY.
- Ở chim, ếch nhái, bò sát, bướm, dâu tây thì ngược lại.
- Ở bọ xít, châu chấu, rệp… con cái cặp NST giới tính là XX, con đực là XO
II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH :
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Vậy NST xác định giới tính theo cơ chế như thế nào?
21
1 gái : 1 trai
Cơ chế xác định giới tính là sự phân li và tổ hợp của cặp NST giới tính.
Cơ chế xác định giới tính ở người
Cơ chế xác
định giới tính
ở người là gì?
Tỉ lệ giới tính ở đa số các loài là xấp xỉ 1 : 1
II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH :
Sinh con trai hay gái là do người mẹ có đúng không ?
Không, vì người bố mới có hai loại tinh trùng khác nhau về giới tính.
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
44A + XY
44A+XX
22A +X
22A +Y
22A +X
44A+XY
44A + XX
P
Bố
Mẹ
1 em hãy lên bảng và viết cơ chế xác định giới tính ở người dưới dạng sơ đồ lai
F
2n
2n
n
n
n
2n
2n
con trai
con gái
X
II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH :
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

Sơ đồ cơ chế NST xác định giới tính ở người: (SGK)
- Cơ chế xác định giới tính là sự phân li của cặp NST giới tính trong quá trình phát sinh giao tử và được tổ hợp lại trong quá trình thụ tinh.
II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH :
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Hãy đọc các thông tin sau đây:
Dùng Metyl testosteron (hoocmơn sinh dục) tác động vào cá vàng cái có thể làm cá cái biến thành cá đực.
Trứng rùa ủ ở nhiệt độ dưới 280 C sẽ nở thành con đực, trên 320C thì nở thành con cái.
Th?u d?u tr?ng trong ánh sáng cu?ng độ yếu thì số hoa đực giảm.
III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính :
Nêu những yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính ?
Kết luận : Sự phân hoá giới tính còn chịu ảnh hưởng của các yếu tố
môi trường :
+ Môi trường trong : hooc môn
+ Môi trường ngoài : nhiệt độ, ánh sáng , nồng độ CO2 …
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Tại sao người ta điều chỉnh tỷ lệ đực cái ở vật nuôi ?

Cho ví dụ ?
Chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực, cái phù hợp với mục đích

sản xuất.
Ý nghĩa
III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Sử dụng hooc môn sinh dục kết hợp với giải phẫu, một người nam đã chuyển đổi giới tính thành nữ và đoạt vương miện hoa hậu chuyển đổi giới tính Thái Lan 2002.
Nam diễn viên Hàn Quốc đã chuyển đổi thành một cô gái và đã lấy chồng vào năm 2008.
III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH
BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Câu 1 : Tìm các chữ cái phù hợp điền vào chỗ trống thay cho
các số 1,2,3 …để hoàn chỉnh hình :
Cơ chế NST xác định giới tính ở người.
1
2
3
4
5
44A + XY
22A + X
44A + XX
22A + X
22A + Y
44A + XX
44A + XY
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
- Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK. trang 41.
- Đọc mục “Em có biết”.
- Ôn lại các bài .
KẾT THÚC BÀI HỌC