Bài 12. Cơ chế xác định giới tính

Chào mừng quý thầy cô
Bố tinh trùng
(… NST) (… NST)
Hợp tử Cơ thể
Mẹ trứng (… NST) (… NST)
(… NST) (… NST)
Giảm phân
?
Giảm phân
?
Thụ tinh
?
Nguyên phân
?
Nguyên phân
?
2n
2n
n
n
2n
2n
Câu 1: Điền tên các quá trình: nguyên phân, giảm phân, thụ tinh và loại bộ NST phù hợp để hoàn chỉnh sơ đồ sau:
KIỂM TRA MIỆNG
KIỂM TRA MIỆNG
Câu 2. Quan sát H 8.2 Bộ NST ruồi giấm. Xác định:
Số cặp NST tương đồng ở:
+ ruồi giấm ♀:
+ ruồi giấm ♂:
KIỂM TRA MIỆNG
Câu 2. Quan sát H 8.2 Bộ NST ruồi giấm. Xác định:
Số cặp NST tương đồng ở:
+ Ruồi giấm ♀: 6 NST thường và 1 cặp NST giới tính: XX
+ Ruồi giấm ♂: 6 NST thường và 1 cặp NST giới tính: XY
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
2n = 8
44A+XY
44A+XX
6A+XX
6A+XY
Bài 12; Ti?t 12; Tu?n 6 : CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
Bài tập: Hoàn thành bài tập sau:
Có từ 2 cặp trở lên
Chỉ có 1 cặp
Luôn tồn tại thành từng cặp tương đồng
Có thể tương đồng
hoặc không tương đồng
Mang gen qui định các tính trạng thường
Mang gen qui định giới tính và các tính trạng không liên quan đến giới tính
VD: Một số hiện tượng phân hoá giới tính ở sinh vật:
Giới tính của các loài sinh vật phụ thuộc vào sự có mặt của cặp NST giới tính trong tế bào.
- 1 cặp NST giới tính :
Tương đồng : XX
Không tương đồng :XY;XO
- NST giới tính mang gen qui định :
+ Tính đực, cái.
+ Các tính trạng liên quan và không liên quan đến giới tính.
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
Bài 12; Ti?t 12; Tu?n 6 : CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
Vậy NST xác định giới tính theo cơ chế như thế nào?
Bài 12; Ti?t 12; Tu?n 6 : CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH :
Thảo luận: 5’
- Có mấy loại tinh trùng và trứng
được tạo ra qua giảm phân?
-Tinh trùng mang NST giới tính nào thụ tinh với trứng để tạo hợp tử
phát triển thành con trai hay con gái?
- Tại sao tỉ lệ con trai và con gái
sơ sinh xấp xỉ là 1 : 1 ?
Tỉ lệ con trai và con gái sơ sinh xấp xỉ là 1 : 1 là do 2 loại tinh trùng mang NST giới tính X và Y tạo ra có tỉ lệ ngang nhau tham gia vào quá trình thụ tinh với xác suất ngang nhau.
Bài 12; Ti?t 12; Tu?n 6 : CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
Sự phân ly trong quá trình phát sinh giao tử
Sự tổ hợp trong quá trình thụ tinh
II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH :
Bài 12; Ti?t 12; Tu?n 6 : CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH

Sơ đồ cơ chế NST xác định giới tính ở người: (SGK)
- Cơ chế NSTxác định giới tính là: sự phân li của cặp NST giới tính trong quá trình phát sinh giao tử và được tổ hợp lại trong quá trình thụ tinh.
II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH :
Bài 12; Ti?t 12; Tu?n 6 : CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH :
Sinh con trai hay gái là do người mẹ có đúng không ?
Con gái
Con trai
Không, vì người bố mới có hai loại tinh trùng khác nhau về giới tính.
Bài 12; Ti?t 12; Tu?n 6 : CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
* Tỉ lệ trai gái xấp xỉ 1:1 trong các trường hợp:
Số lượng nghiên cứu phải đủ lớn
Không bị ảnh hưởng bởi thiên tai dịch bệnh
Trứng và tinh trùng thụ tinh hoàn toàn ngẫu nhiên
Do đặc điểm cấu tạo và hoạt động sinh lý của nam và nữ có sự khác nhau, nên tỉ lệ nam: nữ ở các lứa tuổi khác nhau trong cấu trúc dân số, tạo nên sự biến động về tỉ lệ giới tính.
Bài 12; Ti?t 12; Tu?n 6 : CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
- Nêu những yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính ?
- Tại sao người ta điều chỉnh tỷ lệ đực cái ở vật nuôi ?
- Những yếu tố phân hoá giới tính:
+ Hooc môn.
+ Nhiệt độ, cường độ ánh sáng, …
III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH
- Chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực, cái ở vật nuôi:
phù hợp với mục đích sản xuất.
Bài 12; Ti?t 12; Tu?n 6 : CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
- Các yếu tố môi trường :
+ Môi trường trong : hooc môn
+ Môi trường ngoài : nhiệt độ, ánh sáng , nồng độ CO2, chế độ dinh dưỡng …
- Chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực, cái phù hợp với mục đích sản xuất.
Bài 12; Ti?t 12; Tu?n 6 : CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH
Dùng Metyl testosteron (hormon sinh dục) tác động vào cá vàng cái có thể làm cá cái biến thành cá đực
Trứng rùa ủ ở nhiệt độ dưới 280 C sẽ nở thành con đực, trên 320C thì nở thành con cái
Một số ví dụ về điều chỉnh đực cái
III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH:
Bài 12; Ti?t 12; Tu?n 6 : CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
Hãy đọc các thông tin sau đây:
Dùng Metyl testosteron (hoocmơn sinh dục) tác động vào cá vàng cái có thể làm cá cái biến thành cá đực.
Trứng rùa ủ ở nhiệt độ dưới 280 C sẽ nở thành con đực, trên 320C thì nở thành con cái.
Ghép tinh hoàn gà trống (chứa hooc môn sinh dục đực) vào dưới da gà mái có thể làm gà mái biến đổi thành gà trống: cựa, mào dài; biết gáy…
Bài 12; Ti?t 12; Tu?n 6 : CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH
Th?u d?u tr?ng trong ánh sáng cu?ng độ yếu thì số hoa đực giảm
III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH
Bài 12; Ti?t 12; Tu?n 6 : CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
Sử dụng hooc môn sinh dục kết hợp với giải phẩu, anh Thanyarasmi đã chuyển đổi giới tính thành nữ và đoạt vương miện hoa hậu chuyển đổi giới tính Thái Lan 2002.
Cũng như Thanyarasmi, nam diễn viên Hàn Quốc Lee Si Yeon đã chuyển đổi thành một cô gái và đã lấy chồng vào năm 2008.
Bài 12; Ti?t 12; Tu?n 6 : CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH
Ở Việt Nam:
Câu 1 : Tìm các chữ cái phù hợp thay vào chữ số để hoàn chỉnh : Cơ chế NST xác định giới tính ở người.
44A + XY
22A + X
44A + XX
22A + X
22A + Y
44A + XX
44A + XY
T?NG K?T
1
2
3
4
5
Câu 2 : Hoàn thành bảng sau:
Sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính
1. Gồm nhiều cặp trong tế bào lưỡng bội
2. Tồn tại thành cặp tương đồng (XX) hoặc không tương đồng (XY)
3. Chủ yếu mang gen quy định giới tính của cơ thể.
T?NG K?T
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP:

* Đối với bài học ở tiết học này:
- Học bài, trả lời các câu hỏi: 1,2,3,4,5 trong SGK/T41
+ Câu 2: Dựa vào H12.2. Cơ chế NST xác định giới tính ở người
+ Câu 3: Dựa vào phần II
+ Câu 4: Dựa vào Phần III
+ Đọc mục “Em có biết”
* Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
+ Xem trước bài 13 “Di truyền liên kết”
+ Dự kiến trả lời các câu hỏi trong bài.
+ Xem lại kiến thức bài 4,5 “Lai hai cặp tính trạng”
+ Viết sơ đồ lai từ P đến F1
P: Đậu hạt vàng, trơn (AaBb) x Đậu hạt xanh, nhăn(aabb)
Cảm ơn quý thầy cô
Chúc các em học giỏi
Gv thực hiện: TR?N TH? L�I
SINH HỌC 9