Bài 12. Cơ chế xác định giới tính

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
CÙNG CÁC EM HỌC SINH
KIỂM TRA BÀI CŨ
- Cho các từ “ Nguyên phân, Giảm phân, Thụ tinh” và sơ đồ sau. Hãy điền các quá trình đó vào các giai đoạn 1, 2, 3,4,5 ở sơ đồ
Bố
Mẹ
Tinh trùng
Trứng
Hợp tử
Cơ thể
1
2
3
4
5
NP
GP
GP
NP
Thụ tinh
Bài 12
Tiết 13
Bài 12
Tiết 13
CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Bài 12 CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
Ruồi giấm đực
Ruồi giấm cái
X
X
X
Y
- Nêu những điểm giống và khác nhau của bộ NST ruồi đực và ruồi cái?
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH:
Hãy quan sát bộ NST ở người và cho biết cặp NST nào là cặp NST giới tính?
Bộ NST ở người
? NST giới tính nằm ở đâu trong cơ thể?
44A+XX
44A+XY
2n=46
Baøi 12 CƠ CHẾ XAÙC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH:

NST thường
NST giới tính
-Thường tồn tại từng cặp lớn hơn 1 trong tế bào lưỡng bội
-Chỉ có 1 cặp trong tế bào lưỡng bội.
-Luôn luôn tồn tại từng cặp tương đồng
-Có cặp tương đồng (XX), hoặc không tương đồng (XY)
-Mang gen qui định tính trạng thường của cơ thể
-Chủ yếu mang gen qui định giới tính và tính trạng thường liên kết giới tính
? Nhận xét về số lượng, hình dạng và chức năng của NST giới tính?
X
X
X
Y
2n=8
2n=8
6A+XX
6A+XY
44A+XX
44A+XY
2n=46
Bài 12 CO CH? XÁC D?NH GI?I TÍNH
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH:
-Trong tế bào lưỡng bội (2n) các cặp NST thường (AA) luôn tồn tại thành từng cặp tương đồng, cặp NST giới tính XX (tương đồng) hoặc không tương đồng (XY) tùy theo giới tính và tùy theo nhóm loài


NST mang gen quy định tính đực, cái và tính trạng liên kết với giới tính.
44A + XY
44A + XX
G
22A +X
22A +Y
22A +X
44A + XY
44A + XX
P
Bố
Mẹ
P
CƠ CHẾ NST XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH ? NGU?I
2n
2n
2n
2n
n
n
n
44A + XY
44A + XX
G
22A +X
22A +Y
22A +X
44A + XY
P
44A + XX
P
II. CƠ CHẾ NST XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Thảo luận nhóm 5 phút theo nội dung sau
1. Có mấy loại tinh trùng và trứng được tạo ra qua giảm phân ?
2. Tinh trùng mang NST giới tính nào với trứng để tạo hợp tử phát triển thành con trai hay con gái ?
3.Tại sao tỉ lệ con trai và con gái sơ sinh là xấp xỉ 1 : 1 ?
4. Giới tính được xác định khi nào ?
5. Sinh con trai hay gái là do người mẹ có đúng không ?
-Qua giảm phân nam tao 2 loại tinh trùng 22A+X và 22A+Y, nữ tạo 1 loại trứng 22A+X
- Trong thụ tinh sự kết hợp trứng 22A+X với tinh trùng 22A+X sẽ tạo con gái, tinh trùng 22+Y sẽ tạo ra con trai
-Tỉ lệ con trai và con gái sơ sinh sấp xỉ 1: 1 vì cơ thể bố cho 2 loại giao tử có số lượng ngang nhau
-Giới tính được xác định trong thụ tinh
-Quan điểm sinh con trai hay gái là do người mẹ hoàn toàn sai vì mẹ chỉ cho 1 loại giao
II. CƠ CHẾ NST XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
II. CƠ CHẾ NST XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
- Ở đa số các loài giao phối, giới tính được xác định trong qúa trình thụ tinh
-Cơ chế xác định giới tính là do sự phân li của cặp NST giới tính trong quá trình phát sinh giao và được tổ hợp trong quá trình thụ tinh
VD Cơ chế NST xác định giới tính ở người :
P : (44A + XX) x (44A + XY)
Gp: (22A + X) (22A + X) (22A + Y)
F1:
III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH:
-Đọc thông tin SGK và cho biết các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính.
Dùng Metyl testosteron (hormon sinh dục) tác động vào cá vàng cái có thể biến đổi thành cá đực.
Trứng rùa ủ ở nhiệt độ dưới 280 C sẽ nở thành con đực, trên 320C thì nở thành con cái.
Thầu dầu trồng trong ánh sáng cường độ yếu thì số hoa đực giảm
- Sự phân hóa giới tính còn chịu ảnh hưởng của môi trường trong (hoocmon sinh dục) và môi trường ngoài (nhiệt độ, ánh sáng,..)
III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH:
- Nắm được cơ chế phân hóa giới tính và các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính,người ta có thể điều chỉnh tỉ lệ đực cái ở vật nuôi và cây trồng phù hợp với mục đích sản xuất.
Hãy trình bày các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính?
Tỉ lệ trai : gái xấp xỉ 1:1 cần phải có số lượng nghiên cứu lớn; không bị thiên tai, bịch bệnh; trứng và tinh trùng tham gia thụ tinh ngẫu nhiên; cơ thể dị giao cho hai loại hợp tử có tỉ lệ bằng nhau.
THÔNG TIN BỔ SUNG
1- Người ta phát hiện có dòng ruồi giấm chỉ sinh toàn con cái vì con đực chỉ cho 1 loại giao tử mang X còn giao tử mang Y bị thoái hóa do đột biến gen hay một số ruồi cái trong tế bào chất chứa một nhân tố giết chết mọi hợp tử XY ngay từ giai đoạn phôi. Ngượi lại một số dòng ruồi giấm sinh đực chỉ sinh ra giao tử Y.
2- Ngoài kiểu XX, XY xác định tính đực cái còn có kiểu XO là gióng đực của bọ xít, châu chấu, rệp,…
3-Động vật vốn có nguồn gốc lưỡng tính, sự phân hóa đực cái là kết quả của quá trình tiến hóa. Vì vậy khi có sự rối loại trong sự sinh hoocmon sinh dục của cơ thể thì xảy ra hiện tượng đổi giới
-Tỉ lệ nam/ nữ sơ sinh một số huyện ,TP của Đồng Nai năm 2007:Thống Nhất 112/100, Long Khánh 116 /100, Vĩnh Cữu và Biên Hòa 121/100, Định Quán 132/100, Long Thành 142/100,..
-Tỉ lệ nam/ nữ sơ sinh một số Tỉnh ,TP ở Việt Nam 2010: Đồng Nai 106/100, Hà Tĩnh 115/100, Nghệ An 123/100,…
- Hiên nay tỉ lệ nam/ nữ sơ sinh là 110,6 /100, một số tỉnh thành đáng báo động trên 116 – 13/ 100 như Hà Nội, Hà Tĩnh, Nghệ An, Cao Bằng,…
- Trên lí thuyết, trong điều kiện tự nhiên thì tỉ lệ nam / nữ như thế nào? Tại sao? Để có được tỉ lệ này cấn có các yếu tố nào?
- Tỉ lệ nam / nữ nước ta hiện nay như thế nào? Tại sao? Hâu quả? Em hãy thử đề ra các biện pháp khắc phục tình trạng này?
CỦNG CỐ
Câu 1 : Tìm các chữ cái phù hợp điền vào chỗ trống để hoàn chỉnh : Cơ chế NST xác định giới tính ở người.
44A + XY
22A + X
44A + XX
22A + X
22A + Y
44A + XX
44A + XY
CỦNG CỐ
- Về học bài các ý:
+ Nhiễm sắc thể giới tính tồn tại ở đâu, chúng có đặc điểm gì? Phân biệt thể đồng dao và thể dị dao.
+ Giới tính được xác định khi nào và theo cơ chế nào? Tại sao tỉ lệ đực : cái ở đa số các loài trong tự nhiên xấp xỉ 1:1?
DẶN DÒ
+ Sự phân hóa giới tính chịu ảnh hưởng của các yếu tố nào? Khi biết được các yếu tố ảnh hưởng thì có ý nghĩa gì trong thực tiễn?
- Chuẩn bị cho tiết sau bằng cách xem bài mới và so sánh xem thí nghiệm của Moocgan có gì giống và khác thí nghiệm của Menđen.